بررسی دیجیاتو: مقایسه کارایی SSD ای‌دیتا XPG SX6000 Lite با هارد دیسک

تقریباً همه می دانیم که اس‌اس‌دی ها سریع تر از هارد دیسک ها هستند. این حافظه های ذخیره سازی به مرور ارزان تر از قبل شده اند و بسیاری از کاربران را به کنار گذاشتن هارد دیسک و مهاجرت به SSD ترغیب کرده اند. در مطلب قبلی دیجیاتو میزان بهبود کارایی در مهاجرت از یک هارد دیسک معمول به اس‌اس‌دی 2.5 اینچی پر سرعت را بررسی کردیم. اما اگر بخواهید از هارد دیسک به اس‌اس‌دی M.2 PCIe اقتصادی مهاجرت کنید کارایی سیستم به چه میزان افزایش پیدا می کند؟ در این بررسی قصد داریم به این سوال پاسخ دهیم.

اس‌اس‌دی انتخابی یکی از مدل های کم ظرفیت و اقتصادی ای دیتا است؛ مدل 128 گیگابایتی SX6000 Lite از سری XPG که به گفته سازنده، سرعت خواندن و نوشتن متوالی تا 1800 و 600 مگابایت بر ثانیه دارد. این مدل در مقایسه با بسیاری از اس‌اس‌دی های پرچمدار M.2 کندتر و البته ارزان قیمت تر است اما انتظار داریم در مقایسه با هارد دیسک به مقدار قابل توجهی سریع تر باشد.

نگاهی به ADATA SX6000 Lite

ای دیتا در حدود یک سال قبل از این محصول رونمایی کرد و در توضیح آن گفته بود که جایگزینی مناسب برای درایوهای با رابط SATA است. بررسی های ما هم نشان می دهد این ادعا درست است.

بر اساس آنچه ای‌ دیتا در وب‌سایت خود اعلام کرده حداکثر سرعت خواندن و نوشتن متوالی SX6000 Lite بسته به ظرفیت تا 1800 و 1200 مگابایت بر ثانیه است اما در مدل مورد بررسی سرعت نوشتن نهایتاً به 600 مگابایت بر ثانیه می رسد. مشخصات مدل های مختلف این اس‌اس‌دی را در زیر مشاهده می کنید:

در ادامه نگاهی داریم به مشخصات فنی مدل های مختلف ای دیتا SX6000 Lite :

• فرم فکتور M.2 2280، درگاه PCIe Gen3x4 و با ضخامت 2.15 میلی متر
• پشتیبانی از NVMe 1.3
• ظرفیت های 128، 256 و 512 گیگابایت و یک ترابایت
• سرعت خواندن و نوشتن متوالی تا 1800 و 1200 مگابایت بر ثانیه
• فاقد چیپ رم بافر تعبیه شده روی برد
• چیپ های حافظه TLC و کنترلر Realtek RTS5763DL
• میانگین زمان بین دو خرابی (MTBF) تا 1.8 میلیون ساعت و تحمل TBW (ترابایت نوشتن) تا 480 در مدل یک ترابایتی
• دمای کارکرد 0 تا 70 درجه سانتیگراد
• پشتیبانی از کش SLC برای بهبود کارایی
• گارانتی 5 ساله

SX6000 Lite برخلاف بسیاری از SSDهای M.2 دیگر فاقد حافظه رم بافر برای کش است. این موضوع موجب می شود در مقایسه با مدل های مجهز به رم، کارایی پایین تر و البته قیمت ارزان تری داشته باشد. با این حال جای نگرانی نیست چرا که به لطف قابلیت HMB که در پروتکل های NVMe تعریف شده، SX6000 Lite می تواند از مقدار اندکی از رم سیستم به عنوان حافظه بافر استفاده کند.

مدل 128 گیگابایتی مورد بررسی به گونه ای طراحی شده که چیپ ها تنها در یک طرف آن قرار گرفته اند و به همین دلیل در ظریف ترین الترابوک ها هم قابل نصب است. در جعبه SX6000 Lite علاوه بر SSD یک هیت سینک کوچک، دقیقاً مشابه با مدلی که همراه با SX8200 Pro ای‌ دیتا (بررسی دیجیاتو) ارائه شده بود به چشم می خورد. چسباندن هیت سینک روی چیپ ها، به دفع حرارات بهتر کمک می کند و کمی ظاهر زیباتری به اس‌اس‌دی می دهد. البته اجباری به نصب هیت سینک ندارید اما در ادامه توضیح می دهیم که چرا باید از آن استفاده کنید.

ای دیتا همچنین همراه با اس‌اس‌دی های خود یک لایسنس برنامه Acronis True Image را ارائه می کند. با این نرم افزار می توانید به سادگی پارتیشن های مورد نیاز را از درایو قدیمی به اس‌اس‌دی منتقل کنید و از نصب دوباره ویندوز یا کپی دستی داده ها راحت شوید. این نرم افزار از وب‌سایت ای دیتا قابل دانلود است.

SSD Toolbox دیگر نرم افزار ای دیتا است؛ ابزاری با امکانات مختلف از جمله بررسی سلامت درایو یا حذف ایمن اطلاعات از روی SSD. تقریباً هیچ یک از قابلیت های این نرم افزار ضروری نیستند و اگر آن را نصب نکنید هم چیز زیادی را از دست نمی دهید.

برای مقایسه، SX6000 Lite را در کنار هارد دیسک سیگیت باراکودا ST500DM002 آزمایش کردیم. مشخصات هارد دیسک  به شرح زیر است:

• حجم 500 گیگابایت
• سرعت 7200 دور دقیقه
• درگاه SATA3.0 با نرخ انتقال داده 6 گیگابیت بر ثانیه

مشخصات سیستم مورد آزمایش:

• مادربرد: گیگابایت GA-B250-HD3P
• پردازنده: اینتل Core i3-7100
• رم: اپیسر DDR4 با ظرفیت 8 گیگابایت
• کارت گرافیک: یکپارچه اینتل HD 630
• ویندوز 10 پرو نسخه 1903

در ادامه به مقایسه کارایی هارد دیسک و اس اس دی می‌پردازیم. اگر با فرم فکتورها، اصطلاحات و تکنولوژی هایی که در این بررسی به آنها اشاره می کنیم آشنایی ندارید پیشنهاد می کنیم مطلب ویژه دیجیاتو درباره راهنمای خرید هوشمندانه SSD را مطالعه کنید.

بنچمارک

برای مقایسه، بنچمارک های مختلف را روی هارد دیسک سیگیت و ای دیتا SX6000 Lite اجرا کردیم تا تفاوت ها را در شرایط مختلف بسنجیم.

بنچمارک ATTO

بسیاری از تولید کنندگان SSD معمولاً برای سنجش کارایی متوالی درایوهای خود به این نرم افزار متکی هستند. ATTO حداکثر سرعت انتقال اطلاعات به درایو و از آن با سایزهای مختلف انتقال را محاسبه می کند. مهمترین ویژگی این نرم افزار سنجش کارایی درایو در انتقال فایل های با اندازه های مختلف است.

ما در بررسی های دیجیاتو، در آزمایش ATTO گزینه Direct I/O را فعال می کنیم تا بدون هر گونه بافر یا کش، کارایی درایوها بررسی شود.

بر اساس نتیجه این بنچمارک، اس‌اس‌دی در تمامی شرایط برتر ظاهر شده و سرعت خواندن نوشتن بسیار بالاتری نسبت به هارد دیسک ثبت کرده و در کل کارایی بالاتری حتی نسبت به اس‌اس‌دی های 2.5 اینچی پرچمدار داشته است.

کریستال دیسک مارک

این نرم افزار رایگان در نسخه های مختلف روش های متفاوتی را برای محاسبه کارایی در نظر می گیرد البته معیارها، قابل تغییر هستند. ما از نسخه 6 و بر اساس معیارهای زیر سرعت خواندن و نوشتن را اندازه گیری می کنیم:

• خواندن و نوشتن متوالی برای 32 فایل پشت سر هم در یک رشته
• خواندن و نوشتن 8 فایل تصادفی پشت سر هم و به صورت 8 رشته همزمان
• خواندن و نوشتن 32 فایل تصادفی پشت سر هم و در یک رشته
• خواندن و نوشتن یک فایل تصادفی در یک رشته

سرعت خواندن و نوشتن متوالی بالاترین سرعتی است که ثبت می شود. این دو مقدار در برخی از اس‌اس‌دی ها همان اعدادی هستند که روی جعبه به چشم می خورند. البته همان طور که گفتیم برخی از شرکت ها به اعداد بنچمارک ATTO اتکا می کنند. با این حال نباید فریب این دو عدد را بخورید؛  چرا که معمولاً نشان دهنده کارایی درایوها در شرایط کارکرد روزانه نیستند و تنها خبر از سرعت خواندن و نوشتن فایل های تک به تک و پشت سر هم می دهد.

در کریستال دیسک مارک هم برتری با ای دیتا SX6000 Lite است. اعداد ثبت شده در این بنچمارک بسیار نزدیک به آن مقداری است که ای دیتا ادعا می کند و حتی کمی فراتر هم رفته اند.

دیسک بنچ

دیسک بنچ ابزاری است که با کپی کردن مجموعه ای از فایل ها شرایطی مشابه با کارکردهای معمول را شبیه سازی می کند. در دیجیاتو برای آزمایش سرعت کپی بین هارد دیسک به هارد دیسک یا SSD به SSD از مجموعه ای 44 گیگابایتی از 15 هزار فایل استفاده می کنیم. این فایل ها شامل PDF، ویدیو، عکس، فایل های نصب بازی ها و نرم افزارها هستند که حجم هایی از چند کیلوبایت تا چندین گیگابایت دارند.

دیسک بنچ را در دو حالت بدون هیت سینک و با آن اجرا کردیم تا تفاوت کارایی در دو حالت را بسنجیم. در زمان اجرای دیسک بنچ به طور همزمان اطلاعات از روی درایو خوانده شده و روی آن نوشته می شوند به همین دلیل دمای ای دیتا SX6000 Lite به میزان قابل توجهی بالا می رود (تا 58 درجه روی کنترلر و در دمای محیط 25 درجه). این موضوع بر خلاف هارد دیسک تأثیر شدیدی بر کارایی اس‌اس‌دی می گذارد.

هارد دیسک برای کپی فایل ها 20:26 دقیقه زمان صرف می کند و فایل ها با سرعت متوسط 37.21 مگابایت بر ثانیه کپی می شوند. اس‌اس‌دی با سرعت به مراتب بالاتری فایل ها را منتقل می کند اما هیت سینک تأثیر قابل توجهی در افزایش کارایی درایو دارد. بدون هیت سینک، کپی شدن فایل ها 13:45 دقیقه (با میانگین سرعت 55.31 مگابایت بر ثانیه) زمان می برد. اما با نصب هیت سینک این مدت به 10:52 دقیقه (با میانگین سرعت 70.03 مگابایت بر ثانیه) کاهش می یابد. بر اساس نتایج این بررسی می توان گفت نصب هیت سینک مشکل افت کارایی ناشی از دمای بالا را به میزان قابل توجهی کاهش می دهد و به همین دلیل پیشنهاد می کنیم در صورت هیت سینک را روی این اس‌اس‌دی نصب کنید.

مقایسه کارایی در اجرای برنامه ها

شاید مقایسه بین بنچمارک ها از دید بسیاری از کاربران ملموس نباشد. به همین دلیل مقایسه ای ساده تر در کارکردهای روزمره انجام دادیم.

در این مقایسه، ابتدا نرم افزار ادوبی فوتوشاپ CC 2019 را اجرا کردیم و پس از بستن آن، در 10 ثانیه بعد ادوبی پریمیر 2019 را باز کردیم. سپس با یک بار ری استارت، زمان اجرای اتوکد 2020 را اندازه گرفتیم و در نهایت مدت زمان بالا آمدن ویندوز را محاسبه کردیم. نتایج را در جدول زیر مشاهده می کنید:

زمان بالا آمدن ویندوز و تمامی برنامه ها روی اس‌اس‌دی هم تفاوت قابل توجهی با هارد دیسک دارد.

سخن پایانی

شکی نیست که ارتقاء از هارد دیسک به اس‌اس‌دی کارایی سیستم را به میزان قابل توجهی بهبود می دهد. اما این میزان، بسته به فرم فکتور یا هزینه ای که می کنید متفاوت است. اما سوالی که پیش می آید این است که بین یک اس‌اس‌دی 2.5 اینچی اقتصادی و یک مدل M.2 PCIe اقتصادی، کدام یک انتخاب بهتری است؟ در پاسخ باید گفت که اگر سیستم شما از هر دو این ها پشتیبانی می کنید، بهتر است به دنبال مدل های M.2 PCIe (حتی مدل های اقتصادی از جمله SX6000 Lite با ظرفیت 128 گیگابایتی) باشید که معمولاً مصرف انرژی کمتری دارند و به دلیل درگاه پر سرعت تر PCIe (در مقایسه با SATA) سرعت ارتباطی بالاتری را ارائه می دهند.

ای دیتا SX6000 Lite سرعت خواندن مناسبی دارد اما به دلیل سرعت نوشتن نه چندان بالا در مدل 128 گیگابایتی در مقایسه با مدل های با ظرفیت بیشتر در جایگاه پایین تری قرار می گیرد، با این حال به عنوان یک اس‌اس‌دی M.2 اقتصادی عملکرد قابل قبولی دارد.

نکته دیگری که در این بررسی دریافتیم تأثیر هیت سینک در بهبود کارایی اس‌اس‌دی بود. SX6000 Lite در دیسک بنچ زمان 13:45 را ثبت کرد اما با نصب هیت سینک این میزان به 10:52 کاهش یافت.

مدل 128 گیگابایتی SX6000 Lite با گارانتی 5 ساله آونگ با قیمت 390 هزار تومان به فروش می رسد و با توجه به اختلاف قیمت نه چندان بالا نسبت به مدل های اقتصادی 2.5 اینچی و کارایی کلی بالاتر، می تواند خرید به صرفه ای باشد.