وزارت ارشاد: مصادیق صوت و تصویر فراگیر توسط مرکز ملی فضای مجازی ارائه شود

مدیرکل دفتر حقوقی وزارت فرهنگ و ارشاد از شورای عالی فضای مجازی خواست تا مصادیق صوت و تصویر فراگیر ارائه شود تا دقیقا مشخص شود چه محتوای صوتی و تصویری در این تعریف قرار می‌گیرد.

«حامد سهرابی» در گفتگو با ایرنا ضمن اشاره به فرمان رهبری مبنی بر اینکه تمام دستگاه‌های کشور موظف به همکاری همه جانبه با مرکز ملی فضای مجازی هستند، از این مرکز درخواست کرد تا مصادیق صوت و تصویر فراگیر را ارائه کنند. او انحصار مدیریت و نظارت امور صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی توسط صدا و سیما را یک مورد کاملا قابل قبول برای همه نهادها می‌داند اما تاکید دارد که نقاط مبهمی در این بین وجود دارد:

«نقطه مبهم، نامشخص بودن چیستی صوت و تصویر فراگیر است که متاسفانه از زمان ابلاغ مراتب توسط رهبری تا کنون توافقی میان دستگاه‌های دولتی، مجلس شورای اسلامی، صدا و سیما و مرکز ملی فضای مجازی برای ارائه یک تعریف مشخص حاصل نشده است.»

مدیرکل دفتر حقوقی و مالکیت فکری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تاکید کرده حسب نص صریح صدر و بند (۲) حکم مورخ ۱۴ شهریور ۱۳۹۴، رهبری به اعضای محترم شورای عالی فضای مجازی وظیفه «سیاست گذاری و تصمیم‌گیری‌های لازم» و «ایجاد هماهنگی میان وزارتخانه‌ها، سازمان‌ها و نهادهای مختلف ذیربط در ابعاد اقتصادی و حقوقی مرتبط با فضای مجازی» به ترتیب به «شورای عالی فضای مجازی» و «مرکز ملی فضای مجازی» محول شده است:

«توسط رهبری «مسئولیت هماهنگی و نظارت مرکز ملی فضای مجازی» نسبت به «نقش و سهم وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان صدا و سیما، دستگاه‌های فرهنگی و نیز نهادهای مردمی و بخش خصوصی» در موضوع «خدمات و محتوا» تصریح و بر راهبرد «انحصار سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی نسبت به صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی» در انجام مسئولیت فوق تاکید شده است.»

او باور دارد با این تفاسیر باید گفت که مرکز ملی فضای مجازی در راستای اجرای وظایف خود باید تعریف و تبیین مصداق صوت و تصویر فراگیر و تعیین حدود مسئولیت و اختیارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی را در فضای مجازی دستور کار خود قرار دهد.

این در حالیست که پیش‌تر «مرتضی موسویان» رییس سابق مرکز فناوری اطلاعات و رسانه های دیجیتال اعلام کرده بود کارشناسان مرکز ملی فضای مجازی در طی جلساتی به تعریف واحدی از «صوت و تصویر فراگیر» رسیده‌اند و این تعریف اینگونه بیان شد: «صوت و تصویر فراگیر، صدا و تصویری است که «بدون شناخت مخاطب»، او را دربر بگیرد و دارای «کنداکتور پخش» و «زنده» باشد و دارای یک تعداد مخاطب خاص به بالا باشد.» با این وجود رییس ساترا در گفتگوی خود با دیجیاتو صوت و تصویر فراگیر را طور دیگری تفسیر کرده است:

«هر خدمت رسانه‌ای که به نحوی رسانه‌ی صوتی و تصویری حساب می‌شود در محدوده کاری ما قرار می‌گیرد. رسانه صوتی و تصویری هم چند شاخص دارد. برای مثال اصل کارش ارائه خدمات صوت و تصویر باشد و قابلیت دسترسی عمومی داشته باشد. مورد بعدی اینکه به نحوی خدمت رسانه‌ای موثری را ارائه دهد؛ یا تولید حرفه‌ای دارد یا خدمت به شکل حرفه‌ای ارائه می‌شود و کسب‌وکار است. این تعریف هم در مستندات جهانی ارائه شده و ما هم آن را در مقررات‌مان قرار داده‌ایم؛ به این مفهوم که تعریف نسبت به تکنولوژی خنثی است. هر سرویسی که این مشخصات را دارد و یک رسانه صوتی و تصویری نوین حساب می‌شود و دسترسی عمومی به آن وجود دارد، در این چارچوب قرار می‌گیرد.»

در نهایت باید گفت به نظر می‌رسد هنوز رای ثابتی درباره تعریف دقیق این موضوع بین نهادها وجود ندارد؛ تعریفی که سابقا مرکز ملی فضای مجازی به آن رسیده هیچ‌گاه به تصویب نرسیده و نهاد دیگری نیز این مهم را تفسیر نکرده اما بسیاری از کارشناسان بر این باورند که  امکان ایجاد نظارت و انحصار کامل به صورت عملیاتی در فضای مجازی وجود ندارد و ماهیت فضای مجازی این امکان را به نهادها نمی‌دهد که بتوانند انحصار ایجاد کنند. باید دید نهایتاً سرنوشت این موضوع به کجا کشیده خواهد شد.