آیا لیتیوم می‌تواند بیماری آلزایمر را درمان کند؟

محققان دانشگاه مک گیل می گویند فرمولاسیون جدید لیتیوم نه تنها از پیشرفت بیماری آلزایمر جلوگیری می کند، بلکه توانایی بهبود ادراک در مراحل ابتدایی زوال عقل را دارد. این تحقیق بر مبنای چندین دهه مطالعه در مورد رابطه بین لیتیوم و زوال عقل بنا نهاده شده است.

از لیتیوم به عنوان محافظت کننده عصبی و تثبیت کننده خلق یاد شده ولی در دوزهای بالا سمی است. کارآزمایی بالینی لیتیوم در افراد مبتلا به بیماری آلزایمر در گذشته نتایج ضد و نقیضی به دنبال داشته است.

برخی تحقیقات نشان می دهند لیتیوم توانایی متوقف کردن و یا دست کم جلوگیری از پیشرفت بیماری آلزایمر را دارد؛ ولی به خاطر عوارض متعدد در دوزهای بالا، نمی توان از آن برای درمان آلزایمر استفاده کرد.

لیتیوم به مقدار بسیار کم در بسیاری از منابع آبی یافت می شود و یک تحقیق از رابطه بین نرخ پائین ابتلا به اختلال زوال عقل و مصرف آب آشامیدنی حاوی لیتیوم خبر داده است. این تحقیق نشان می دهد مقادیر بسیار کم لیتیوم اثر محافظتی در برابر اختلال زوال عقل دارد.

تحقیقی که سال 2017 انجام شد تأثیر میکرو دوز فرمولاسیون جدید لیتیوم را در جلوگیری از پیشرفت بیماری آلزایمر در موش بررسی کرد. محققان در آزمایشات خود عامل درمانگری به نام NP03 را آزمایش کردند. این عامل خوراکی حاوی فرمولاسیون لیتیوم بوده و اسیدهای دستگاه گوارش نمی توانند آن را تخریب کنند که به معنی اثربخشی بیشتر آن در دوزهای پائین نسبت به لیتیوم است.

محققان در مطالعه جدید اثرات فرمولاسیون جدید لیتیوم را در مرحله پیشرفته تر بیماری آلزایمر بررسی کردند. آنها در این تحقیق تأثیر عامل NP03 را روی مرحله پیشرفته تر بیماری آلزایمر و زمانی که پلاک های پروتیئن آمیلوئید شروع به شکل گیری کرده و نشانه های اولیه زوال عقل پدیدار می شوند، مطالعه کردند.

این آزمایش نشان داد که میکرو دوز فرومولاسیون جدید لیتیوم علاوه بر کاهش سطوح پلاک های آمیلوئیدی، روند کمبود حافظه و همچنین نشانگرهای زیستی التهاب عصبی را نیز در موش کاهش می دهد.

نتایج این تحقیق نشان می دهد میکرو دوز فرمولاسیون جدید لیتیوم از طریق سد خونی-مغزی عبور به مغز را تسهیل می کند و در عین حال سطح لیتیوم خون را به حداقل رسانده و بیمار را از عوارض این ماده در امان نگاه می دارد.

البته میکرو دوز فرمولاسیون جدید لیتیوم هنوز در بیماران مبتلا به آلزایمر آزمایش نشده و تحقیقات بیشتری باید انجام شوند تا بتوان از برای روش برای درمان آلزایمر استفاده کرد.

نتایج تحقیق مذکور در در ژورنال Journal of Alzheimer’s Disease منتشر شده است.