هیدروکسی کلروکین چیست؟ نگاهی به داروی احتمالی کووید-۱۹

دونالد ترامپ دیروز اعلام کرد که دارو‌های «کلروکین» و «هیدروکسی کلروکین» به زودی توسط سازمان غذا و دارو تایید شده تا به عنوان درمان ویروس کرونا تست شوند. سوالی که مطرح می‌شود این است که چرا داروی مالاریا که از سال ۱۹۵۰ در بازار وجود دارد، برای درمان ویروس کرونا استفاده می‌شود؟ با دیجیاتو همراه باشید تا با این دارو بیشتر آشنا شویم.

به صورت کلی این دارو جزو یکی از اولین دارو‌های احتمالی برای درمان ویروس کرونا مطرح شد. آخرین بررسی‌های محققین فرانسوی نشان می‌دهد که این دارو توانسته ۵۰ درصد بیماران را تنها در عرض ۳ روز خوب کند. با این حال نتایج به اندازه کافی قابل استناد نبوده و به همین دلیل نیازمند تست‌های بیشتر هستند. در ادامه با ابعاد مختلف این دارو بیشتر آشنا می‌شویم.

هیدروکسی کلروکین چیست: این دارو که تحت نام برند پلاکونیل فروخته می‌شود و همتای نزدیک آن کلروکین، اولین بار در سال ۱۹۵۵ برای درمان مالاریا در آمریکا معرفی شدند. به صورت کلی هیدروکسی کلروکین بیشتر برا درمان بیماری مالاریا حساس به کلروکین کاربرد دارد. این دارو در لیست ضروری‌ترین دارو‌های هر سیستم درمانی قرار دارد و تمامی کشور‌ها باید آن را جزوی خدمات درمانی خود ارائه دهند.

در سال ۲۰۱۷ پلاکونیل در رتبه ۱۲۸ بیشترین داروی تجویز شده در آمریکا با ۵ میلیون نسخه قرار گرفته است. از آن روز به بعد داروی فوق برای موارد دیگری همچون لوپوس، روماتوئید، آرتروز و بیماری لایم نیز استفاده می‌شود.

هیدروکسی کلروکین چگونه کار می‌کند: یکی از جنبه‌های این دارو که به خوبی شناخته شده است، توانایی آن در از بین برد فرایند‌های حیاتی سلول‌های مخرب در سطح مولکول است تا از غیرفعال شدن سیستم ایمنی جلوگیری کنند. از آن‌جایی که واکنش سیستم ایمنی طبیعی بدن عموما التهابات، تب و لرز و بدن درد است، فرایندهای ضد ایمنی باعث می‌شود بیماری‌های سیستمی کاهش پیدا کنند و برای مثال بیماری‌های روماتوئید و آلزایمر درمان شوند. در رابطه با درمان مالاریا، می‌توان گفت که از هیدروکسی کلروکین برای درمان نوع غیر پیچیده آن استفاده می‌شود، ولی مکانیزم دقیق درمان آن هنوز معلوم نیست.

عوارض جانبی هیدروکسی کلروکین چیست: با وجود این که هیدروکسی کلروکین می‌تواند راه‌حل درمانی موثری باشد، در عین حال عوارض جانبی بسیاری هم دارد. این عوارض شامل حالت تهوع، استفراغ، سردرد، کاهش اشتها و خارش‌های پوستی می‌شود. در برخی از مواقع نادر، این دارو ممکن است به دلیل مسموم کردن شبکیه چشم، منجر به از دست رفتن بینایی شود.

نتیجه‌گیری: یکی از بهترین ویژگی‌های این دارو این است که برای مدت زیاد در بازار وجود داشته و از انواع مختلف آن برای درمان بیماری‌های متفاوت استفاده می‌شود. همچنین اطلاعات زیادی در رابطه با واکنش بیماران به این دارو وجود دارد که به محققین کمک بسیاری می‌کند. استفاده از هیدروکسی کلروکین برای درمان روماتوئید و مالاریا نیز به خوبی توسط WHO و CDC پشتیبانی می‌شود. همچنین چون مدل‌های مختلف آن در بازار وجود دارد، راه‌حلی مقرون به صرفه خواهد بود.

با این حال آزمایشات زیادی باید صورت گیرد تا ایمنی، کارایی و نتایج طولانی مدت آن ثابت شود تا بتوان آن را به عنوان درمانی برای ویروس کرونا در نظر گرفت. در نتیجه اگر محققین بتوانند با هم همکاری کنند تا این دارو را به صورت گسترده‌تر تست کنند و نتایج نیز همانند داده‌های مثبت اولیه باشد، هیدروکسی کلروکین می‌تواند به عنوان برگ برنده برای درمان این ویروس جان‌سخت معرفی شود.

البته پیش از این عنوان شده بود که داروی هیدروکسی کلروکین توسط محققین ایرانی و یکی از شرکت‌‌های داروسازی داخلی تولیدشده است. معاونت علمی نیز به سرعت تولید هرگونه دارویی مبنی بر درمان ویروس کرونا در ایران را کذب خوانده و از وجود آن اظهار بی‌اطلاعی کرده‌اند. حقیقت این است پیش از این که کشور‌های دیگر به فکر استفاده از هیدروکسی کلروکین بیفتند، چین دور ووهان آن را تست کرده و بیمارانی که علائم شدیدی داشتند، پس از مدتی بهبود یافته و شرایط عمومی پایداری به دست آورده‌اند.