چرا مایکروسافت به دنبال خرید تیک‌تاک است؟

تلاش مایکروسافت برای تصاحب تیک‌تاک در نگاه اولی کمی عجیب به نظر می‌رسد. ردموندی‌ها در این سال‌ها نه تنها به سرویس‌های کاربر محور چندان تمایلی نداشته‌اند، بلکه از خیر بعضی از آنها مثل سرویس استریم موسیقی «گروو موزیک»، لوازم جانبی «کینکت»، گجت مایکروسافت بند، ویندوز فون و سرویس «میکسر» گذشته است. این شرکت در عوض ترجیح داده روی نرم‌افزارهای سازمانی تمرکز کند و کورتانا هم در همین مسیر هدایت شده. با این تفاسیر چرا باید ردموندی‌ها سراغ اپی جنجالی بروند که در آن تین‌ایجرها با رقص و پایکوبی و کلیپ‌های فان مخاطب را سرگرم می‌کنند؟

برای پاسخ به این سوال باید کمی عمیق‌تر به مساله بپردازیم و آن زمان مشخص می‌شود چرا مایکروسافت حاضر شده میلیاردها دلار برای خرید کسب و کار تیک‌تاک در آمریکا، کانادا، استرالیا و نیوزیلند بپردازد. اینکار نه تنها ردموندی‌ها را به عنوان رقیبی قدر در برابر یوتیوب و فیسبوک مطرح می‌کند، بلکه به کسب و کارهای دیگر آنها هم کمک زیادی خواهد کرد.

دیتا، دیتا و باز هم دیتا

کلیدی‌ترین بخش خرید تیک‌تاک حجم عظیم داده و میلیون‌ها کاربری است که مایکروسافت به چنگ می‌آورد. ارتباط بالقوه تیک‌تاک با دولت پکن و وجود این حجم سرسام آور دیتا باعث شده دولت آمریکا هرچه در چنته دارد، برای جلوگیری از سوءاستفاده احتمالی چینی‌ها به میدان بیاورد. کمپانی آمریکایی هم در پست منتشر شده خود روی اهمیت داده‌ها صحه گذاشته است: «مایکروسافت انتقال داده داده‌ّهای کاربران آمریکایی و ذخیره آنها در ایالات متحده را تضمین می‌کند.»

ردموندی‌ها از این داده‌ها استفاده‌های متعددی خواهند کرد. این غول نرم‌افزاری مدت‌هاست از ایکس باکس لایو برای تغذیه بخش‌هایی از واحد تحقیقاتی خود و در راستای پیشبرد پروژه‌های سخت‌افزاری و نرم‌افزاری استفاده می‌کند. تحلیل این داده‌ها به شرکت و توسعه‌دهندهای بازی کمک می‌کند نحوه استفاده کاربران از کنسول ایکس باکس و تعامل با کینکت را بهتر درک کنند. همین درک بهتر در نهایت به توسعه محصولی انقلابی مثل هولولنز منجر می‌شود که سود هنگفتی را عاید شرکت خواهد کرد.

این شرکت همین حالا هم تمام داده‌های موردنیازش در حوزه تجاری را دارد اما چند سالی است در زمینه سرویس‌های کاربران عادی موفق نبوده که دلیلی جز فقدان دیتای کافی ندارد. تیک‌تاک اما با ویژگی‌های خاصی که دارد، چشم‌انداز جدیدی را پیش چشم شرکت باز می‌کند که تا پیش از این از دید آنها پنهان مانده بود و بدون تردید روی فرایند توسعه نرم افزار و سخت‌افزار آنها نیز بی تاثیر نخواهد بود.

این مساله زمانی مشخص‌تر می‌شود که بدانیم میلیون‌ها نوجوان آمریکایی در محیطی رشد کرده‌اند که تحت سیطره اندروید، iOS و حتی کروم بوک (در مدارس) بوده است. در آمریکایی که به اشتراک گذاری اسناد و ارسال ایمیل هم در قبضه جیمیل و گوگل داکس است، بعید نیست سر و کار بسیاری از این نوجوانان اساسا به نرم‌افزارها یا سرویس‌های مایکروسافت نخورده باشد.

مایکروسافت بازی موبایل را به اپل و گوگل باخته و در جلب نظر نسل جدید به گرد پای این دو شرکت نمی‌رسد اما نمی‌خواهد نسل آینده کارکنان را تمام و کمال به آنها واگذار کند. تیک‌تاک همان سلاحی است که مایکروسافت در این نبرد به آن نیاز دارد؛ پلتفرمی که میلیون‌ها جوان از آن برای تماشای ویدیو و تولید محتوا استفاده می‌کنند.

تیک‌تاک به مایکروسافت امکان می‌دهد تبلیغ محصولاتی مثل سرفیس و ایکس باکس را مستقیم و بدون واسطه پیش چشم کاربران کم سن بگذارد و حتی آن را به پایه‌ای برای بلندپروازی‌های خود در زمینه سرویس استریم بازی مبدل سازد.

تلاش قبلی مایکروسافت در استفاده از میکسر برای سرویس استریم به در بسته خورد و در نهایت مجبور شد به مشارکت با فیسبوک برای سرویس xCloud تن دهد اما حالا که گوگل قصد بهره‌ بردن از یوتیوب برای یکپارچه سازی سرویس استریم استیدیا را دارد، چرا ردموندی‌ها با استفاده از تیک‌تاک برای سرویس xCloud به آن پاسخ ندهند؟ تصور کنید که حین تماشای ویدیوی Call of Duty در تیک‌تاک می‌توانید به لطف xCloud و تنها با یک کلیک بازی آن را شروع کنید. این تنها یکی از اهدافی است که مایکروسافت از خرید تیک‌تاک در سر دارد.

بلندپروازی‌های این شرکت به همین جا ختم نمی‌شود. هرچند تلاش این شرکت برای باز کردن پای هوش مصنوعی به چت‌بات‌ها برای کاربران چندان موفق از آب درنیامد اما آنها می‌توانند روی این شبکه اجتماعی به عنوان بستری آزمایشی برای ابزارهای مبتنی بر Al lojw کاربران حساب باز کنند. تیک‌تاک همین حالا هم از هوش مصنوعی برای شناسایی چهره و اعمال فیلترها و ارائه پیشنهادهای متناسب با سلیقه کاربر در فید For You استفاده می‌کند.

این اپ همچنین در بخش فیلترها و نمایش تبلیغات هم تا حدودی از واقعیت افزوده استفاده کرده و غول نرم افزاری آمریکا می‌تواند با استفاده از همین قابلیت‌ها تلاش‌هایش در زمینه AR را از سخت‌افزار هولولنز، هدست Mixed Reality و ماینکرفت فراتر ببرد.

خریدی نه چندان ساده

همانطور که در دیجیاتو خواندید مایکروسافت کنترل تیک‌تاک در آمریکا، کانادا، استرالیا و نیوزلند را به دست خواهد گرفت اما نحوه مدیریت آنها در این مناطق و تفاوت آن با نسخه اصلی روشن نیست. مایکروسافت تا کنون به روشنی اعلام نکرده تصاحب اپ توسط آنها روی قابلیت های تیک‌تاک چه اثری خواهد گذاشت و تنها به این نکته اکتفا کرده که ویژگی‌های آتی بر اساس تجارب مورد علاقه کاربران توسعه می‌یابند. هرچند ترامپ به نادلا توصیه کرده تمام اپ را تصاحب کند اما اگر این دوگانگی باقی بماند قابلیت‌های نسخه اصلی با نسخه تحت مدیریت ردموندی‌ها متفاوت خواهد بود.

البته تنها تصاحب تیک‌تاک کافی نیست و نحوه مدیریت آن هم در تعیین سرنوشت این داد و ستد میلیارد دلاری تاثیر به سزایی دارد. ردموندی‌ها در این زمینه سابقه خوبی دارند و پس از خرید استودیوی « Mojang» به آنها اجازه دادند تا حد زیادی مستقل بازی مانده و ایده‌های خود را در مورد ماینکرفت پیدا کنند که در نهایت به موفقیتی چشمگیر منجر شده است.

تصاحب ۲۶.۲ میلیارد دلاری لینکدین توسط نادلا هم موفقیت خیره‌کننده دیگری بود. هرچند این پلتفرم تا حد زیادی مستقل مانده اما به شکل هوشمندانه‌ای با بسته آفیس یکپارچه شده. هدف مایکروسافت از این خرید رقابت با گوگل و فیسبوک در زمینه اشتغال بود که با موفقیت نیز همراه بود.یکی دیگر از تجارب موفق این شرکت خرید لینکدین بود که در عین حفظ استقلال داده‌های ارزشمندی را در مورد واکنش توسعه دهندگان به نیازهای کاربران در اختیار مایکروسافت قرار داده است.

در طرف دیگر ماجرا تجارب ناموفقی مثل اسکایپ و کسب و کار موبایل نوکیا قرار دارد که درس‌های زیادی را در مورد عواقب مخرب ادغام یکباره به آنها داد. این شرکت همچنین تجربه چندانی در زمینه نظرات بر محتوا و دردسرهای آن ندارد و در مجموع بعید است اقدام به تغییر برند تیک‌تاک کرده یا حتی تغییر و تحول زیادی در آن به وجود آورد.

مایکروسافت به همین خاطر ترجیح داده تنها مدیریت عملیات تیک‌تاک در کشورهای انگلیسی زبان را بر عهده بگیرد تا با مشکلاتی که به خاطر نظارت بر محتوا در کشورهایی مثل چین و روسیه گریبانگیر توییتر و فیسبوک شده، مواجه نشود.

در نتیجه خرید این اپلیکیشن محبوب نه تنها امکان دسترسی به حجم عظیمی از داده‌های ارزشمند را به ردموندی‌ها می‌دهد بلکه امکان رقابت با یوتیوب و فیسبوک که همیشه آرزویشان بوده را نیز فراهم می‌کند. آنها پس از شکست طرح استفاده از Soapbox برای سرویس ویدیویی MSN ناگزیر به استفاده از یوتیوب روی آوردند اما حالا و پس سال‌ها این شانس را پیدا کرده‌اند که با تیک‌تاک حرفی برای گفتن داشته باشند.

آنها در سال ۲۰۱۲ هم با راه‌اندازی سرویس Socl شانسشان در زمینه شبکه‌های اجتماعی را آزمایش کردند که چند سال بعد به در بسته خورد. مایکروسافت همیشه می‌دانست که فیسبوک به موفقیتی عظیم بدل خواهد شد اما یارای رقابت با آن را نداشتند و به همین خاطر در ۲۰۰۷ حدود ۲۴۰ میلیون دلار در آن سرمایه‌گذاری کردند.حالا هم می‌دانند که تیک‌تاک به سرعت در حال تبدیل شدن به موج عظیم دیگری در شبکه‌های اجتماعی است و از نظر مقیاس و قابلیت‌های به اشتراک گذاری و ثبت دیدگاه به رقیب مستقیم اسنپ چت، اینستاگرام و فیسبوک تبدیل شده است.

با تمام این تفاسیر پیش‌بینی موفقیت یا شکست خرید تیک‌تاک کار ساده‌ای نیست. این خرید همین حالا هم به اندازه کافی عجیب و غریب است چرا که از یک سو دولت ترامپ مرتب در حال تهدید طرف مقابل است که یا بفروشید یا تحریم شوید، از سوی دیگر دولت چین وارد کارزار شده و ترامپ را به زورگویی متهم کرده و در نهایت هم مایکروسافت که هرگز قبل از خرید سرویس‌ها عادت به افشای اطلاعات نداشته اینبار رسما تمایلش به خرید را علنی کرده است.

احتمالا در روزهای آینده شاهد پیچ و خم‌های بسیار دیگری هم در این ماجرا خواهیم بود اما حالا که دو طرف تمایل خود را به داد و ستد اعلام کرده‌اند، تنها چند تیک‌تاک دیگر به نهایی شدن آن مانده است.