میزان تشعشات روی ماه ۲۰۰ برابر بیشتر از زمین است

برای اولین بار شاهد اندازه‌گیری تشعشات مانند پرتوهای کیهانی روی ماه هستیم که از ۲۰۰ برابر بودن میزان آن نسبت به زمین خبر می‌دهد و می‌تواند برای فضانوردان دردساز شود.

زمانی که فضانوردان ناسا با خود تشعشع‌سنج به ماه بردند تا میزان تشعشات را اندازه‌گیری کنند، اطلاعات آن را هیچ‌وقت گزارش نکردند. حالا طبق پژوهشی جدید که در ژورنال «Science Advances» به چاپ رسیده، برای اولین بار در ژانویه ۲۰۱۹ و زمانی که فضاپیمای رباتیک «Chang'e 4» روی سمت پنهان ماه فرود آمده، میزان تشعشعات روی آن اندازه‌گیری شده است.

طبق این پژوهش، فضانوردان که راهی ماه می‌شوند به طور میانگین روزانه دوزی معادل ۱,۳۶۹ میکروسیورت تشعشع را تجربه خواهند کرد که ۲.۶ برابر دوز روزانه فضانوردان در ایستگاه فضایی بین‌المللی (ISS) محسوب می‌شود.

تشعشع یا تابش انرژی بوده که در امواج یا ذرات الکترومغناطیسی ساطع می‌شود و شامل نور مرئی و گرما (تابش اینفرارد) می‌شود. در حالی که ما با این امواج در روی زمین مواجه می‌شویم، میزان آن بسیار کمتر از چیزی است که فضانوردان در خارج از اتمسفر زمین با آن روبه‌رو می‌شوند.

این تشعشعات شامل پرتوهای کیهانی، رویدادهای پراکندگی ذرات خورشیدی و نوترون‌ها و پرتوهای گاما می‌شود. یکی از اساتید فیزیک دانشگاه «کیل» آلمان در این زمینه اعلام کرده:

«سطح تشعشع در ماه حدود ۲۰۰ برابر زمین و ۵ تا ۱۰ برابر بیشتر از پرواز از نیویورک به فرانکفورت است. از آنجایی که فضانوردان بیشتر از مسافران یا خلبانان در معرض این تشعشع قرار می‌گیرند، میزان آن قابل توجه است.»

تشعشات یکی از خطرات بالا برای سلامت فضانوردان محسوب می‌شود که نتیجه آن می‌تواند سرطان یا بیماری‌های عصبی باشد یا اینکه اندام‌های دیگر را دچار مشکل کند. دانشمندان ناسا تشعشع را یکی از پنج خطر پرواز فضایی برای انسان و تهدیدکننده‌ترین آن‌ها توصیف می‌کنند.

فضانوردان ناسا تحت برنامه «آرتمیس» سال ۲۰۲۴ پا روی ماه می‌گذارند و یک هفته روی آن باقی می‌مانند و حداقل برای دوبار روی آن قدم می‌زنند که میزان تشعشات می‌تواند برای آن‌ها خطرناک باشد. در کنار سفر به ماه، ماموریت مریخ که احتمالا ۲ یا ۳ سال طول می‌کشد، فضانوردان را در معرض تشعشات بیشتری قرار می‌دهد. در همین راستا دانشمندان باید به دنبال راهی برای جلوگیری از ایجاد مشکل برای فضانوردان باشند.