ثبت بازخورد

لطفا میزان رضایت خود را از دیجیاتو انتخاب کنید.

واقعا راضی‌ام
اصلا راضی نیستم
چطور میتوانیم تجربه بهتری برای شما بسازیم؟

نظر شما با موفقیت ثبت شد.

از اینکه ما را در توسعه بهتر و هدفمند‌تر دیجیاتو همراهی می‌کنید
از شما سپاسگزاریم.

تکنولوژی

در صورت شکست در پرونده اپیک گیمز، چه خطراتی کسب‌وکار اپل را تهدید خواهد کرد؟

اگر اپل دادگاه فعلی‌اش را به اپیک گیمز ببازد، ممکن است در نهایت مجبور به اعمال تغییرات بنیادین در اپ استور شود و در نتیجه آن، شیوه صرف هزینه مصرف‌کنندگان درون اکوسیستم‌اش هم دگرگون خواهد ...

شایان ضیایی
نوشته شده توسط شایان ضیایی | ۲۹ اردیبهشت ۱۴۰۰ | ۲۲:۰۰

اگر اپل دادگاه فعلی‌اش را به اپیک گیمز ببازد، ممکن است در نهایت مجبور به اعمال تغییرات بنیادین در اپ استور شود و در نتیجه آن، شیوه صرف هزینه مصرف‌کنندگان درون اکوسیستم‌اش هم دگرگون خواهد شد. بیایید به محتمل‌ترین سناریوهایی که ممکن است در جریان این دادگاه رقم بخورد و کارهایی که اپل می‌تواند برای جلب رضایت دادگاه انجام دهیم بپردازیم.

برای آن دسته از افرادی که در جریان وقایع اخیر نیستند، اپل و شرکت اپیک گیمز (سازنده موتور آنریل و همینطور بازی شدیدا محبوب فورتنایت) اکنون به خاطر کنترل سفت و سخت اپل بر اپ استور در اکوسیستم‌های iOS و iPadOS به دادگاه رفته‌اند. این نبردی بسیار جدی است که می‌تواند به تغییراتی اساسی در چگونگی خرید اپلیکیشن‌ها و استفاده از آن‌ها روی آیفون و آیپد و همینطور درآمد سالانه اپل منجر شود.

اگر دادگاه به نفع اپیک گیمز پیش برود، این پرونده می‌تواند خسارتی میلیارد دلاری برای اپل به همراه داشته باشد و این خسارت صرفا غرامت نخواهد بود. اگر اپیک بتواند حرف خود را به کرسی بنشاند، اپل می‌تواند مجبور به اعمال تغییراتی در قوانین مربوط به اپلیکیشن‌های حاضر در اپ استور شود و این بر درآمد بالقوه اپل در آینده تاثیر خواهد گذاشت.

اگرچه تصمیم‌گیری راجع به کارهایی که باید انجام شود و همینطور میزان تغییرات برعهده سیستم قضایی ایالات متحده است، در نهایت شاهد پیاده‌سازی تغییراتی بنیادین در تجربه کاربران خواهیم بود. این نبرد قضایی سال‌ها به طول خواهد انجامید و فارغ از اینکه چه کسی پیروز می‌شود، به طور یقین شاهد برگزاری چندین باره دادگاه‌های تجدید نظر نیز خواهیم بود.

اما در نهایت همچنان شکست اپل محتمل است و در این صورت، مجبور به تغییر رویه در قبال اپ استور خواهد شد.


اپیک خواستار چه تغییراتی است؟

نبرد اپیک با اپل تا همین لحظه آنقدر پیچیده بوده که سه هفته از وقت دادگاه را به خود اختصاص داده است. اما در مجموع می‌توان همه‌چیز را به چند موضوع کلیدی تقلیل داد که اگر دادگاه سمت خلاف اپل را بگیرد، اپیک و دیگر توسعه‌دهندگان از آن‌ها نفع خواهند برد.

پیش از هر چیز، اپیک خواستار این شده که بتوان از سیستم‌های پرداختی جایگزین برای خریدهای درون برنامه‌ای استفاده کرد. این شرکت می‌خواهد کاربران گزینه‌ای به جز سیستم پرداختی اپل برای پرداخت پول در ازای خریدهای درون برنامه‌ای داشته باشند و برای مثال بتواند سیستم خودش را در بازی فورتنایت پیاده‌سازی کند.

توسعه‌دهندگانی که در سال کمتر از ۱ میلیون دلار در می‌آورند ۱۵ درصد و توسعه‌دهندگانی که درآمد بالاتر دارند ۳۰ درصد از عایدی خود را به اپل کارمزد می‌دهند

اپیک همچنان می‌خواهد قادر به ایجاد راه‌هایی تازه برای پرداخت پول از سوی مشتریان باشد و این کار صرفا از طریق دیوایس‌های آن‌ها امکان‌پذیر نباشد. قوانین فعلی اپل، توسعه‌دهندگان را از چنین فعالیت‌هایی منع می‌کنند و برای مثال هیچ توسعه‌دهنده‌ای نمی‌تواند به مشتریان بگوید که از طریق وب‌سایت رسمی‌اش قادر به خرید یک سرویس با قیمت پایین‌تر خواهد بود.

کارمزد اپل از تراکنش‌های درون برنامه‌ای هم به خطر افتاده است. در حال حاضر توسعه‌دهندگانی که در سال کمتر از ۱ میلیون دلار در می‌آورند ۱۵ درصد و توسعه‌دهندگانی که درآمد بالاتر دارند ۳۰ درصد از عایدی خود را به اپل کارمزد می‌دهند. کارمزد هزینه سرویس‌ها متغیر است، اما از ۳۰ درصد شروع می‌شود و اگر کاربر برای یک سال کامل از سرویس استفاده کند، به ۱۵ درصد کاهش می‌یابد.

در نهایت اپیک خواستار این شده که بتوان اپلیکیشن‌ها را از منابعی به جز اپ استور اپل نیز دریافت و روی دیوایس‌های این کمپانی نصب کرد. این شرکت می‌خواهد کاربران قادر به دسترسی به مارکت‌پلیس‌های شخص ثالثی باشند که از آن‌ها برای خرید اپلیکیشن‌ها و آیتم‌های درون برنامه‌ای استفاده می‌شود؛ مارکت‌پلیس‌هایی کاملا مستقل از اپ استور و فروشگاه‌های دیجیتالی اپل.

اپیک از هر یک از این خواسته‌ها نفعی می‌برد و مقیاس اثرگذاری هر مورد می‌تواند از تغییرات نسبتا کوچک تا تغییرات بنیادین در ماهیت iOS متغیر باشد. برخی را می‌توان با تغییرات صرف در قوانین پیاده‌سازی کرد، اما سایرین نیازمند تلاش و کار فراوان از سوی اپل هستند.


بهای تجارت

در ازای این تغییرات و هر تغییر بالقوه دیگری، اپل درآمد خود را از دست خواهد داد. درحالی که امکان کاهش درآمد وجود دارد، درآمد باقی مانده باید کماکان هزینه‌های اپ استور و هر المان دیگری که باید به صورت همیشگی تغییر کند را پوشش دهد.

اگرچه دستکاری میزان کمیسیون اتفاقی کاملا سرراست است و می‌تواند به اپل در برنامه‌ریزی هرچه بهتر برای آینده کمک کند، تلاش توسعه‌دهندگان برای هدایت کاربران به سمت نادیده گرفتن مکانیزم پرداختی اپل و استفاده از روش‌های پرداختی مبتنی بر وب‌سایت یا داخل اپلیکیشن برای اپل بدتر خواهد بود و اساسا هیچ کمیسیونی وجود نخواهد داشت.

سر پا نگه داشتن اپ استور هزینه روی دست اپل می‌گذارد. این استور باید آنلاین باشد، میزبانی اپلیکیشن‌ها و آپدیت‌هایی که توسط کاربران دانلود می‌شوند را کند و هزینه پهنای باند را بپردازد

سر پا نگه داشتن اپ استور هزینه روی دست اپل می‌گذارد. این استور باید آنلاین باشد، میزبانی اپلیکیشن‌ها و آپدیت‌هایی که توسط کاربران دانلود می‌شوند را کند، هزینه پهنای باند را بپردازد و در عین حال کیفیت پروسه بررسی اپلیکیشن‌هایش حفظ شود. اگر اپل کمیسیون را از دست دهد و اپ استور تبدیل به هزینه‌ای اضافه به جای منبعی برای کسب درآمد شود، کمبودها باید به طرق دیگر جبران شوند.

بسیار غیر محتمل است که اپل هزینه‌های سر پا نگه داشتن اپ استور را مستقیما به دوش کاربران بیندازد، اما در هر صورت مجبور است هرطور که شده هزینه‌ها را جبران کند و شاید شاهد دریافت هزینه‌های متفاوت از توسعه‌دهندگان باشیم. در نهایت نمی‌دانیم که اگر کمیسیون اپل کاهش یابد یا به کلی از بین برود این شرکت چطور درآمد خود را جبران خواهد کرد، اما اهالی کوپرتینو اهرم‌های زیادی برای متعادل کردن دخل و خرج خود دارند.


امکان خرید بیرون از اپ استور اپل

احتمال: بسیار زیاد

اگر اپل مجبور به ایجاد تغییر در ساز و کار تراکنش‌های مربوط به اپلیکیشن‌ها شود، در کمترین حالت می‌تواند در مسیر مقاومت قدم بردارد. ساده‌ترین تغییری که اپل می‌تواند به وجود آورد به قوانین مربوط می‌شوند و اینکه برای مثال توسعه‌دهندگان قادر به بیان یا عدم بیان چه چیزهایی درون اپلیکیشن‌های خود هستند.

احتمالا آسان‌ترین کار هم همان چیزی باشد که پرونده اپیک در برابر اپل به خاطرش شکل گرفته: اینکه توسعه‌دهندگان بتوانند کاربران را به فروشگاه یا سایتی دیگر برای پرداخت ارقام پایین‌تر هدایت کنند.

درحالی که توسعه‌دهندگان می‌توانند در هر جای دیگری امکان دسترسی به قیمت پایین‌تر را به مشتریان خود اعلام کنند، اما اپل آن‌ها را از بیان این موضوع درون خود اپلیکیشن منع کرده است

بنابر دستورالعمل بازبینی اپ استور، توسعه‌دهندگان برای باز کردن قابلیت‌ها، خرید پول‌های رایج داخل بازی و دیگر آیتم‌ها «باید از خریدهای درون برنامه‌ای استفاده کنند». اپلیکیشن‌ها ضمنا از داشتن مکانیزم مخصوص به خود برای پرداخت پول از سوی مشتریان منع شده‌اند.

مهم‌تر اینکه اپلیکیشن‌ها و متادیتا «نمی‌تواند شامل دکمه‌ها، لینک‌های خارجی یا هر کال تو اکشن دیگری که مشتریان را به مکانیزم‌های خریدی به جز خریدهای درون برنامه‌ای هدایت می‌کند باشد». به عبارت دیگر، درحالی که توسعه‌دهندگان می‌توانند در هر جای دیگری امکان دسترسی به قیمت پایین‌تر را به مشتریان خود اعلام کنند، اما اپل آن‌ها را از بیان این موضوع درون خود اپلیکیشن منع کرده است.

می‌توان بحث کرد که آسان‌ترین راه برای تغییر این رویه، خیلی ساده کنار گذاشتن قوانینی خواهد بود که توسعه‌دهندگان را از تبلیغ درون پلتفرم و استفاده از مکانیزم‌های پرداختی شخص ثالث منع می‌کنند. چنین تغییری می‌تواند به صورت فوری پیاده‌سازی شود و در نهایت نیازمند تغییرات کوچک در توافق‌نامه میان اپل و توسعه‌دهندگان و همینطور تمرین دادن افرادی خواهد بود که مسئولیت بازبینی اپلیکیشن‌های اپ استور را برعهده دارند.

این موضوع قرار نیست تاثیری آنقدرها شگرفت روی اپل بگذارد، زیرا اکثر مشتریان ترجیح می‌دهند به شکلی فوری و آسان تراکنش‌ها را درون اپ استور انجام دهند

نکته عجیب اینست که توسعه‌دهندگان قبلا اجازه صحبت راجع به مکانیزم‌های پرداختی بیرون از پلتفرم اپل را داشتند. در سال ۲۰۱۱، این شرکت به به‌روزرسانی دستورالعمل خود پرداخت، امکان فروش اشتراک در بیرون از اپ استور و دسترسی به محتوایی که بیرون از پلتفرمش فروخته شده را مهیا کرد، اما اجازه نداد اپلیکیشن‌ها به مکانیزم‌های خارجی برای فروش محتوا لینک شوند.

برای اپل این به معنای از دست دادن درآمد مستقیم خواهد بود و مسلما توسعه‌دهندگان هم کاربران را به پرداخت پول در ازای آیتم‌های درون برنامه‌ای در جایی دیگر ترغیب خواهند کرد. به این ترتیب سیستم پرداخت درون برنامه‌ای اپل به کل نادیده گرفته می‌شود و خبری از کمیسیون هم نیست.

البته این موضوع قرار نیست تاثیری آنقدرها شگرفت روی اپل بگذارد، زیرا اکثر مشتریان احتمالا ترجیح می‌دهند به شکلی فوری و آسان تراکنش‌ها را درون اپ استور انجام دهند و گام‌هایی اضافه برای پرداخت پول در جایی دیگر طی نکنند.

مزایا

  • امکان اعمال تغییرات به شکلی سریع از سوی اپل
  • وارد شدن کمترین میزان آسیب به اپل در قیاس با دیگر تغییرات

معایب

  • از دست رفتن بخشی از فروش و درآمد
  • گام‌های بیشتر برای مشتریانی که می‌خواهند یک خرید درون برنامه‌ای داشته باشند

تغییر ساختار هزینه کمیسیون

احتمال: نسبتا بالا

یک تغییر دیگر در قوانین اپل، مستقیما کمیسیون این کمپانی را هدف قرار خواهد داد. اپل همین حالا تغییراتی در برنامه همیشگی خود به وجود آورده و از App Store Small Business رونمایی کرده که کارمزد توسعه‌دهندگان کم‌درآمدتر را از ۳۰ درصد به ۱۵ درصد کاهش می‌دهد.

به همین ترتیب، شاهد برنامه‌ای مشابه برای سرویس‌های اشتراکی هستیم و در صورتی که کاربر برای دومین سال متوالی یک اشتراک را خریداری کند، سهم اپل از این فروش به صورت اتوماتیک به ۱۵ درصد کاهش می‌یابد.

مسلما سطح درآمد و انتظارات اپل اکنون بالا رفته، اما همچنان می‌توان کمیسیون را به اندازه‌ای کاهش داد که اپ استور تبدیل به مارکت‌پلیسی ضررده نشود

حتی تیم مدیران خود اپل در زمان نه‌چندان دور سهم ۳۰ درصدی این شرکت از تراکنش‌ها را زیر سوال بردند. برای مثال فیل شیلر در سال ۲۰۱۱ این سوال را درون شرکت مطرح کرده بود که تا زمانی که به سود ۱ میلیارد دلاری دست پیدا شود، امکان کاهش کارمزد از ۳۰ درصد به ۲۵ یا حتی ۲۰ درصد وجود دارد یا خیر.

مسلما سطح درآمد و انتظارات اپل اکنون بالا رفته، اما همچنان می‌توان کمیسیون را به اندازه‌ای کاهش داد که اپ استور تبدیل به مارکت‌پلیسی ضررده نشود. اگر اپل همچنان به سود نمی‌رسید، هیچ دلیلی نداشت که نرخ کمیسیون را برای توسعه‌دهندگان کم‌درآمدتر تا ۱۵ درصد کاهش دهد. از آن‌جایی که توسعه و سر پا نگه داشتن اپ استور هزینه‌بر است، اپل می‌تواند کمترین رقم ممکن که برای آنلاین نگه داشتن استور ضروری است را از توسعه‌دهندگان دریافت کند. هیچکس دقیقا نمی‌داند که هزینه‌های اپ استور چقدر است و ضمنا اپلیکیشن‌‌های «رایگان» هم هزینه‌های مخصوص به خود را روی دوش اپل می‌اندازند.

سوال حقیقی اینست که اپل تا چه میزان حاضر به کاهش نرخ کمیسیون خود برای راضی نگه داشتن توسعه‌دهندگان خواهد بود و در این بین تا چه حد می‌تواند سهام‌داران خود را نیز راضی نگه دارد.

مزایا

  • پیاده‌سازی این تغییر برای اپل نسبتا آسان است
  • با افزایش سهم توسعه‌دهندگان از درآمد اپلیکیشن‌هایشان، روابط با آن‌ها بهبود خواهد یافت

معایب

  • درآمد حاصل از فروش‌های داخل اپ استور کاهش می‌یابد

امکان فعالیت‌ سیستم‌های پرداختی شخص ثالث در اپ استور

احتمال: شاید

فراهم آوردن امکان افزودن مکانیزم‌های پرداخت شخص ثالث به اپلیکیشن‌ها، به نظر همچون یک تغییر ساده در قوانین اپل به نظر می‌رسد. اساسا با ایده‌ای مشابه به امکان انتقال کاربران به وب‌سایتی دیگر برای استفاده از سیستم پرداخت مد نظر توسعه‌دهندگان روبه‌رو هستیم، اما این‌بار درون خود اپلیکیشن و کاملا در دسترس. برای اپل، این ماجرا هم مثل ماجرای نادیده گرفتن سیستم پرداختش از سوی توسعه‌دهندگان می‌ماند و بنابراین بار دیگر کمیسیون خود را از دست می‌دهد.

همانطور که در به‌روزرسانی فورتنایت (همان آپدیتی که پرونده اپیک و اپل را رقم‌ زد) دیدیم، افزودن مکانیزم پرداخت تازه به اپلیکیشن‌ها کاملا امکان‌پذیر است. با این همه، استفاده از یک سیستم پرداخت تازه درون اپلیکیشنی مبتنی بر iOS و نادیده گرفتن سیستم پرداخت اپل می‌تواند مشکلات خود را نیز به وجود آورد.

اگر اپل مجبور به پشتیبانی از مکانیزم‌های پرداختی مد نظر توسعه‌دهندگان شود، کنترل اندکی بر تراکنش‌ها خواهد داشت

پیش از هرچیز مسئله امنیت مطرح است. اگر اپل مجبور به پشتیبانی از مکانیزم‌های پرداختی مد نظر توسعه‌دهندگان شود، کنترل اندکی بر تراکنش‌ها خواهد داشت و به هیچ وجه نمی‌تواند اطمینان حاصل کند که هزینه‌های صحیح دریافت می‌شوند یا اصلا سرویسی در ازای آن‌ها به دست مشتریان می‌رسد یا خیر.

به این ترتیب، کاربران باید به شکلی چشم‌بسته به توسعه‌دهندگان و پلتفرم پرداختی آن‌ها اعتماد کنند و جزییات حساب مالی خود را در اختیار آن‌ها بگذارند. درحالی که کاربران به صورت کلی به Apple Pay و سیستم پرداخت این شرکت اطمینان دارند، ممکن است حاضر به استفاده از گزینه‌های شخص ثالث نباشند، صرفا به این دلیل ساده که چشم‌شان به آن عادت ندارد یا به اندازه همتای اپل از آن استفاده نکرده‌اند.

حتی اگر پلتفرم‌های پرداختی شخص ثالث مزایایی مانند تراکنش‌های ارزان‌تر با خود به همراه آورند، باز هم این ماجرا باعث خواهد شد که کاربران اعتماد کمتری به تمام اکوسیستم اپل داشته باشند. قطعا پلتفرم‌های پرداختی شخص ثالث می‌توانند راه خود را به اپ استور باز کنند، اما اپل ‌نه‌تنها کمیسیون ارزشمندش را از دست خواهد داد، بلکه در صورت بروز مشکلات مختلف در پرداخت، اعتماد کاربران هم از دست می‌رود.

مزایا

  • پیاده‌سازی نسبتا آسان از سوی اپل
  • احتمالا نیازمند تغییرات فنی از طرف اپل نباشد

معایب

  • درآمد کمتر برای اپل به خاطر فروش کمتر
  • احتمال آسیب وارد شدن به اعتماد مشتریان در صورتی که یک سیستم شخص ثالث ناقص یا بدخواهانه باشد
  • سیستم‌های پرداختی رقیب ممکن است اپل را به کاهش هزینه کمیسیون مجبور سازند

اپ استورهای شخص ثالث

احتمال: پایین

در آن سوی طیف، استورهای دیجیتالی شخص ثالث را داریم که اپل در قبال آن‌ها سختگیری بیشتری نشان می‌دهد.

اپیک به صورت خاص دوست دارد که میزبان استور دیجیتالی مخصوص به خودش روی iOS باشد و بتواند به صورت مستقیم به فروش بازی‌ها و اپلیکیشن‌هایش بپردازد، بدون اینکه نیازی به اهمیت دادن به محدودیت‌ها و قوانین اپل، یا حتی کمیسیون این کمپانی داشته باشد. دسترسی به یک استور جداگانه باعث می‌شود اپیک کنترل نامحدود بر تراکنش‌های خود با مشتریان داشته باشد و در عین حال به کسب درآمد بیشتر از بازی‌ها و دیگر محتویات خود بپردازد.

برای مشتریان این به معنای فرصتی برای بهره بردن از مزایای رقابتی خواهد بود: ممکن است آن‌ها خرید یک اپلیکیشن را به خاطر تفاوت قیمت، روی استوری به جز اپ استور اپل ترجیح دهند

برای مشتریان، این به معنای فرصتی برای بهره بردن از مزایای رقابتی خواهد بود، برای مثال ممکن است آن‌ها خرید یک اپلیکیشن را به خاطر تفاوت قیمت، روی استوری به جز اپ استور اپل ترجیح دهند. علاوه بر این جنگ بر سر قیمت‌گذاری که به نفع مشتریان است، رقابت باعث می‌شود که استورها در زمینه کمیسیون هم با یکدیگر جدل داشته باشند و توسعه‌دهندگان به عرضه اپلیکیشن‌های خود روی استوری ترغیب خواهند شد که درآمد بیشتری به ازای هر فروش روانه جیب‌شان می‌کند.

اپیک اکنون اپیک گیمز استور را دارد، اما نه روی iOS.

مسلما چنین چیزی هم بهای مالی و هم اعتباری برای اپل خواهد داشت و اهالی کوپرتینو دیگر قادر به دستچین یا کنترل کردن اپلیکیشن‌هایی که سر از دیگر استورهای دیجیتالی درمی‌آورند نخواهند بود. در همین راستا، طبیعتا امکان درآمدزایی هم از تراکنش‌های این استورها وجود ندارد.

اگر استور ثانویه به ناگاه ناپدید یا از دسترس خارج شود، مشتریان از اپل کمک خواهند خواست و این خود سردردی تازه است

اپل همچنان نه می‌تواند از فروش اپلیکیشن‌ها از طریق استورهای شخص ثالث جلوگیری کند و نه می‌تواند کنترلری بر کیفیت اپلیکیشن‌هایی که سر از دیوایس‌هایش در می‌آورند داشته باشد. مورد دوم چیزی است که اپل به خاطر آن همواره به خود افتخار کرده. اپ استور برای مثال اجازه فروش اپلیکیشن‌هایی که محتویات بزرگسالانه دارند را نمی‌دهد، اما ممکن است شاهد چنین محدودیت‌هایی در یک استور دیگر نباشیم.

چنین رویه‌ای می‌تواند به بهای اعتبار اپل تمام شود، اما اگر دادگاه دستورش را صادر کند، در هر صورت چاره‌ای پیش روی خود نخواهد دید.

یک مزیت می‌تواند این باشد که اپ استورهای شخص ثالث باید به به‌روزرسانی‌ها و تراکنش‌های مربوط به هر اپلیکیشن نیز رسیدگی کنند. این باعث می‌شود هزینه‌های پهنای باند و پشتیبانی برای اپل کاهش یابد، چرا که مسئولیت به دوش همان استور شخص ثالث می‌افتد.

اما اگر استور ثانویه به ناگاه ناپدید یا از دسترس خارج شود، مشتریان از اپل کمک خواهند خواست و این خود سردردی تازه است. ساخت زیرساخت لازم برای اینکه اپ استورهای شخص ثالث بتوانند امنیت iOS و iPadOS را حفظ کنند هم چالشی دیگر خواهد بود، اما همانطور که پایین‌تر توضیح داده‌ایم، غیرممکن نیست.

مزایا

  • رقابت بیشتر که به مصرف‌کنندگان و توسعه‌دهندگان سود می‌رساند
  • گستره وسیعی‌تری از اپلیکیشن‌ها در دسترس مصرف‌کنندگان قرار می‌گیرند

معایب

  • اپل نمی‌تواند بر محتویات حاضر در دیگر استورها نظارت کند
  • کیفیت اپلیکیشن‌ها به هر استور بستگی خواهد داشت
  • مصرف‌کنندگان ممکن است از مشکلات اپ استورهای شخص ثالث و بازیگران بدخواه آسیب ببینند
  • رقابت لزوما به نفع اپل نخواهد بود
  • بخش قابل توجهی از درآمد اپ استور از دست می‌رود
  • اپل باید تدابیری تازه برای افزایش امنیت اپلیکیشن‌ها بیندیشد

سایدلودینگ کژوال و دانلودهای مستقل

احتمال: پایین

امکان سایدلود تفننی یک اپلیکیشن -یعنی دریافت اپلیکیشن‌ها از جایی به جز اپ استور و بارگذاری آن‌ها در دیوایس- تاثیری مشابه به امکان وجود داشتن استورهای شخص ثالث بر اپل می‌گذارد. بنابراین اگر قرار باشد استورهای شخص ثالث از راه برسند، سایدلودینگ هم همراه آن‌ها امکان‌پذیر می‌شود.

اگر فنی به موضوع نگاه کنیم، سایدلودینگ همین حالا هم امکان‌پذیر است، اما مسلما روشی برای توزیع گسترده اپلیکیشن‌ها به حساب نمی‌آید.

جوازهای «توسعه‌دهنده سازمانی» امکان سایدلود برخی اپلیکیشن‌ها و عدم قرار گرفتن در پروسه بازبینی اپ استور را مهیا می‌کنند، اما تعداد توسعه‌دهندگانی که به چنین قابلیتی دسترسی دارند بسیار اندک و کنترل شده است و همان توسعه‌دهندگان هم باید از انبوهی قانون پیروی کنند.

یک رویه مشابه به سایدلودینگ این خواهد بود که بتوان اپلیکیشن‌ها را از هر جایی در اینترنت دانلود و بدون نیاز به عبور از یک اپ استور یا پروسه ثبت نام، نصب‌شان کرد

محیط توسعه اپل تحت عنوان Xcode هم امکان سایدلود اپلیکیشن‌ها درون دیوایس‌ها را مهیا می‌کند، اما این قابلیت نیز مجددا برای مصرف توسعه‌دهندگان تدارک دیده شده و نه مصرف‌کنندگان. ضمنا دیوایس‌هایی که اپلیکیشن‌های سایدلود شده از طریق Xcode دارند، باید با از کار افتادن دائمی اپلیکیشن‌ها سر و کله بزنند. در واقع اپل با ایجاد اختلال در تجربه کاربری، اطمینان حاصل می‌کند که از این پلتفرم برای توزیع غیر قانونی اپلیکیشن‌ها استفاده نمی‌شود.

یک رویه مشابه به سایدلودینگ این خواهد بود که بتوان اپلیکیشن‌ها را از هر جایی در اینترنت دانلود و بدون نیاز به عبور از یک اپ استور یا پروسه ثبت نام، نصب‌شان کرد. این اتفاق اساسا فرقی با سایدلودینگ ندارد، زیرا استورها را به صورت کامل دور می‌زند. اما در عین حال چالش‌ها و مشکلات مخصوص به خود را به وجود می‌آورد. به جای متصل کردن دستگاه به یک کامپیوتر، همه‌چیز از طریق مرورگر یا یک مکانیزم نرم‌افزاری مشابه صورت خواهد گرفت.

درست مثل استورهای شخص ثالث، اپل قادر به پیاده‌سازی چنین چیزی هست، اما باید از لحاظ فنی روی آن کار کند. و بار دیگر فراهم آوردن امکان سایدلودینگ به معنای این خواهد بود که اپل بخشی از درآمد آتی خود را از دست می‌دهد.

مزایا

  • آزادی عمل مشتریان در نصب اپلیکیشن‌ها از هر منبعی و با کمترین محدودیت

معایب

  • به خاطر دور زدن اپ استور به صورت کامل، درآمدی روانه جیب اپل نمی‌شود
  • نیازمند بهبود امنیت اپلیکیشن‌ها خواهد بود
  • اپل هیچ کنترلی روی کیفیت اپلیکیشن‌هایی که روی دیوایس‌هایش استفاده می‌شوند نخواهد داشت

قواعد امنیتی macOS شاید به iOS بیایند

افزودن یک مارکت‌پلیس اپلیکیشن دیگر به یک دیوایس مبتنی بر iOS به معنای ایجاد چالش‌های مهندسی‌ای خواهد بود که باید اپل بر آن‌ها فائق آید. درحالی که این کمپانی به شکلی سختگیرانه از طریق برنامه بازبینی اپ استور به حصول اطمینان از امنیت و کیفیت اپلیکیشن‌های مخصوص مصرف‌کنندگان می‌پردازد، اپ استورهای شخص ثالث احتمالا این حد از سختگیری را نشان ندهند.

اپیک گیمز باور دارد که اپل قادر به ایجاد تغییراتی در ساز و کارهای امنیتی iOS است تا شباهت بیشتری به macOS بیابد و کارکرد اپلیکیشن‌های بیرون از اپ استور را امکان‌پذیر کند.

افزودن یک مارکت‌پلیس اپلیکیشن دیگر به یک دیوایس مبتنی بر iOS به معنای ایجاد چالش‌های مهندسی‌ای خواهد بود که باید اپل بر آن‌ها فائق آید

این یعنی اپل باید اطمینان حاصل کند که iOS قادر به مقاومت در برابر حملات بالقوه‌ای است که از طریق اپلیکیشن‌های بدخواهانه در سایر استورها یا از طریق سایدلودینگ رقم می‌خورند. شاهد متخصص اپیک در دادگاه باور دارد که اپل حقیقتا قادر به محافظت از iOS در چنین مواقعی خواهد بود. جیمز میکنز، پروفسور علوم کامپیوتر در دانشگاه هاروارد در جریان شهادت خود به دادگاه توضیح داد که iOS به مکانیزم‌هایی مجهز شده که می‌توانند از سیستم عامل محافظت کنند یا اینکه اپل می‌تواند به سیستم محافظتی مشابه به macOS روی آورد.

در حاضر چند تدبیر امنیتی به ذهنمان می‌رسد که اپل می‌تواند آن‌ها را در این سناریو به کار بگیرد.

سندباکسینگ

مفهوم سندباکسینگ به این معناست که اپلیکیشن به شکلی جدا افتاده و ایزوله از هر بخش دیگری در سیستم عامل یا دیوایس به اجرا در می‌آید. برای اینکه اپلیکیشن قادر به انجام کارکردهای معمول خود باشد، باید به منابع خاصی در سیستم عامل دسترسی یابد که امن و محافظت شده هستند.

در iOS، تمام اپلیکیشن‌های شخص ثالث سندباکس می‌شوند و میزان داده‌های سیستمی در دسترس اپلیکیشن به کمترین مقدار ممکن می‌رسد. در این حالت اپلیکیشن ممکن است خواستار دسترسی به اطلاعات بیشتری شود، اما سیستم عامل می‌تواند داده‌های در دسترس را محدود یا دسترسی به آن‌ها را کاملا قطع کند.

اپل ضمنا iOS را به گونه‌ای طراحی کرده که اپلیکیشن‌ها قادر به بالا بردن سطح دسترسی خود و دستیابی به امکانات بیشتر مانند دستکاری کردن سایر اپلیکیشن‌ها نیستند. از آن‌جایی که اپلیکیشن در جایی منحصر به فرد و ایزوله به اجرا در می‌آید، سیستم عامل به راحتی قادر به بستن آن یا حذفش به صورت کامل خواهد بود.

امضای اپلیکیشن

اگرچه macOS مک استور اپ مخصوص خودش را دارد، اپل همچنان اجازه نصب اپلیکیشن‌های به دست آمده از سایر منابع را امکان‌پذیر کرده است. این اپلیکیشن‌ها چه از استورهای دیگر مانند استیم دریافت می‌شوند و چه از منابع دیگر مانند منابع وابسته به توسعه‌دهندگان.

از زمان عرضه macOS 10.15 به بعد و با هدف محافظت بهتر از کاربران مک، اپل از توسعه‌دهندگان خواسته که با جواز Developer ID مخصوص خود و همینطور یک کلید خصوصی، اپلیکیشن‌هایی که بیرون از اپ استور توزیع می‌شوند را امضا کنند. اپلیکیشنی که امضا شده باشد از سوی macOS مورد بررسی قرار می‌گیرد تا مورد دست‌یازی قرار نگرفته باشد.

اگر امضای مورد نظر به تایید نرسد، macOS آن نرم‌افزار را معتبر به حساب نیاورده و از اجرایش سر باز می‌زند.

نکته مهم اینست که کانسپت امضای اپلیکیشن همین حالا در iOS وجود دارد و توسعه‌دهندگانی که به توسعه اپلیکیشن برای این سیستم عامل می‌پردازند باید جوازهای لازم را دریافت و پیش از توزیع محصول خود، آن را امضا کنند. یک مزیت دیگر این رویکرد آن است که اپل می‌تواند جوازهای توسعه‌دهندگانی که مفاد توافق‌نامه را زیر پا گذاشته‌اند یا اپلیکیشنی آلوده یا خراب به دست مشتریان می‌رسانند را باطل کند.

یک مثال این موضوع، ابطال جواز توسعه‌دهندگی فیسبوک در ماه ژانویه ۲۰۱۹ است: زمانی که مشخص شد این شبکه اجتماعی یک اپلیکیشن تغییر آی‌پی به دست مشتریان نهایی رسانده است. وقتی جواز باطل شد، نه‌تنها اپلیکیشن تغییر آی‌پی مورد نظر از کار افتاد، بلکه تمام اپلیکیشن‌های داخلی فیسبوک هم از دسترس خارج شدند.

گیت‌کیپر

آخرین تکه بزرگ پازل در macOS تحت عنوان Gatekeeper شناخته می‌شود، ابزاری که از آن برای حصول اطمینان از قابل اعتماد بودن نرم‌افزار در حال اجرا روی مک استفاده می‌شود. این ابزار عمدتا به بررسی اپلیکیشن‌هایی که از منابعی غیر از مک اپ استور دانلود شده‌اند و در نتیجه قابل اعتماد نیستند می‌پردازد.

وقتی یک اپلیکیشن دانلود می‌شود، گیت‌کیپر بررسی می‌کند که امضای توسعه‌دهنده معتبر و از زمان امضا به بعد کسی اپلیکیشن را دستکاری نکرده باشد. در صورتی که این دو فاکتور از فیلتر گیت‌کیپر رد شوند، معمولا می‌توانید از امنیت اپلیکیشن مطمئن باشید.

روی macOS، گیت‌کیپر ضمنا تایید کاربران را پیش از نصب یا اجرای نرم‌افزار دانلود شده طلب می‌کند. در عمل، گیت‌کیپر می‌تواند در شرایط مشکوک کاربر را از موضوع باخبر کند: برای مثال زمانی که کاربر سعی به باز کردن فایلی شبیه به یک مستند دارد اما در واقع با نرم‌افزاری قابل اجرا روبه‌رو است.

سیستم به صورت پیش‌فرض به محافظت از کاربر می‌پردازد و سازمان‌ها هم می‌توانند گیت‌کیپر را به گونه‌ای قفل کنند که تنها نرم‌افزارهای خود اپ استور را باز کند. اما از طرف دیگر، می‌توان به دستکاری یا غیر فعال‌سازی کامل این ابزار نیز پرداخت تا امکان اجرای هر اپلیکیشنی مهیا شود.

امکان‌پذیری فنی

اپیک این بحث را پیش می‌کشد که پیاده‌سازی امنیتی مشابه به ساز و کار macOS روی پلتفرم‌های موبایل اپل از لحاظ فنی امکان‌پذیر است. این بحث کاملا منطقی به نظر می‌رسد و کاملا برای اپل امکان‌پذیر است که رویکردهایی مشابه را توسعه داده و به iOS بیاورد.

اپیک این بحث را پیش می‌کشد که پیاده‌سازی امنیتی مشابه به ساز و کار macOS روی پلتفرم‌های موبایل اپل از لحاظ فنی امکان‌پذیر است

با توجه به اینکه اپل به سراغ معماری تازه‌ای در اپل سیلیکون رفته که اجازه می‌دهد اپلیکیشن‌های iOS و iPadOS روی macOC اجرا شوند، این یعنی همین پردازنده می‌تواند در تئوری با پلتفرم‌های موبایل هم سازگاری داشته باشد. بعد هم به این حقیقت می‌رسیم که آیپد پرو جدید با سیستم عامل iPadOS دقیقا به چیپ M1 مجهز شده که پیشتر راهش را به نسل کنونی دیوایس‌های مک باز کرده بود.

اگرچه هنوز به صورت دقیق نمی‌دانیم که چه میزان از کدنویسی میان iOS و iPadOS و macOS به اشتراک گذاشته شده، اما احتمالا شباهات زیادی میان این سه وجود داشته باشد. البته این بدان معنا نیست که اپل می‌تواند کدهایش را میان سیستم عامل‌های مختلف کپی و پیست کند، اما به هیچ وجه بیرون از قلمروی واقعیت نیست که اپل بتواند تمام سیستم‌های بک‌اند مورد نیاز برای امضا و احراز اپلیکیشن‌های iOS را مشابه به اپلیکیشن‌های macOS طراحی کند. چنین پروژه‌ای قطعا نیازمند تخصیص منابع فراوان از سمت اپل خواهد بود،‌ اما اگر کمپانی مورد اشاره تحت فشار باشد، قطعا امکان‌پذیر است.


اپل نمی‌خواهد ببازد، اما ممکن است تغییر رویه دهد

تا جایی که پرونده قضایی کنونی پیش رفته،‌ اکثر ناظرین معتقدند که اپیک گیمز مسیری طولانی در پیش دارد و حتی به خط پایان نزدیک هم نشده است. سابقه قاضی پرونده هم نشان می‌دهد که او در نهایت به نفع اپل رای خواهد داد و ضمنا به همین زودی به خاطر نقض قرارداد از سوی اپیک و انتقال فرآیند فروش V-Buck (پول رایج بازی‌ فورتنایت) به سرورهای این کمپانی، طرف اپل را گرفته است.

این دادگاه به خاطر اینکه هر دو طرف از حق دسترسی خود به هیئت منصفه صرف نظر کرده‌اند شکلی ویژه به خود گرفته: یک قاضی داریم و یک نظر و یک حکم. چنین دادگاهی می‌تواند میزبان هر احتمالاتی باشد.

این پرونده برای اپل اهمیت زیادی دارد و بیشترین اولویت متعلق به حفظ قدرت کمپانی بر اکوسیستم‌های نرم‌افزاری‌اش است

این پرونده برای اپل اهمیت زیادی دارد و بیشترین اولویت متعلق به حفظ قدرت کمپانی بر اکوسیستم‌های نرم‌افزاری‌اش است. اگر اپل مجبور به کناره‌گیری از جایگاه قدرت شود، مطمئنا گزینه‌های متعددی پیش روی خود خواهد داشت و میزان جدیت‌اش در رویه‌های آتی هم بستگی به میزان فشاری خواهد داشت که سیستم قضایی آمریکا به آن وارد می‌کند.

پیاده‌سازی تغییرات قانونی کاری آسان خواهد بود، اما صدمه مالی به اپل آن‌چنان بزرگ خواهد بود که ممکن است اهالی کوپرتینو به ترفندهای چالش‌برانگیزتر برای توسعه‌دهندگان روی آورند. برای مثال ممکن است شاهد دریافت هزینه بابت میزبان فایل‌ها در اپ استور یا حتی کارمزد در ازای تبدیل شدن به یکی از توسعه‌دهندگان رسمی اپل باشیم.

در هر صورت اما «باخت» شرایطی صفر و یکی برای اپل نخواهد بود و این کمپانی یا هیچ یک از ساز و کارهایی که بالاتر توصیف کردیم را در پیش نمی‌گیرد یا تنها یک یا چند مورد از آن‌ها را پیاده‌سازی می‌کند. هیچکدام از این موارد برای آینده اپل خوب نخواهند بود، اما در صورتی که حکم نهایی صادر شود و دادگاه‌های تجدید نظر نیز علیه اپل به پایان برسند، باید تغییرات ضروری را ایجاد کند.

دیدگاه‌ها و نظرات خود را بنویسید
مجموع نظرات ثبت شده (6 مورد)
  • anaxeonoldminds
    anaxeonoldminds | ۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۰

    اپل احساس خطر کرده، وگرنه با این قوانین مسخره حریم خصوصی تبلیغات آنلاین رو چوب نمیکرد لای چرخش، میخواد برنامه نویس های بیشتر پرداخت درون برنامه ای بذارن. نتفلیکس با اون بزرگیش و اون ترافیکی که داره چیزی در حدود 20 میلیون دلار سرور هاش تو آمازون هزینه داره.
    امیدوارم بعضی ها بفهمن که 30 درصد واسه اپی که یک میلیون درمیاره چیزی نیست، کلی هزینه داره، شما ده تا برنامه نویس رو استخدام کنی، مالیات هم بدی میفهمی چیه قضیه. خیلی ها که اینجا طرف میگیرن اصلا طرفی نیستن تو دعوا، فقط فن هستن. برنامه نویس ها با اپل و گوگل مشکل دارن. اول اینکه به بهونه حریم خصوصی رفته در درآمد برنامه نویس هارو از تبلیغ تخته کرده که بیشتر پرداخت درون برنامه ای داشته باشن. این قوانینی که داره هم فقط به نفعه همین بازار خودشه. بسته که کسی جز استور خودش نتونه اپ دان کنه و هر قیمیتی که میخواد رو بذاره روش. اونایی که اپل ندارن و فقط فنبوی بازی درمیارن شما تاحالا تو زندگیتون 15-30 درصد مالیات چیزی رو دادی؟

  • آریا
    آریا | ۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۰

    چرا یه سیستمی رو که خیلی خوب داره کار میکنه و درآمد زیادی رو نصیب دولوپرها و صاحبان اثر میکنه رو بخاطر منافع شخصی یه نفر به خطر بندازن!؟ مثل نتفلیکس و بسیاری از سرویسهای v+p*n و... لینک و پرداخت درون برنامه ای رو از بازی یا اپ حذف کن (در اینصورت از بازی یا اپ فری، درصدی هم نصیب اپل نمیشه) به طوریکه که آیتمها فقط از سایت خود قابل خرید باشه. نه اینکه لینک پرداخت درون برنامه ای خودتو بذاری و قوانین اپ استور رو دور بزنی

  • safasdw
    safasdw | ۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۰

    سلام مشکلی در بخش کامنت ها هست . در اکانت قبلی وقتی کامنتی مینوشتم با یک رفرش صفحه دیگه دیده نمیدشن

    • anaxeonoldminds
      anaxeonoldminds | ۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۰

      میره واسه تایید نگران نباش

  • ali rezaie
    ali rezaie | ۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۰

    چرا نظرات من ارسال نمیشه

  • ali rezaie
    ali rezaie | ۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۰

    یسشسی

مطالب پیشنهادی