معاون منابع انسانی دیجی‌کالا: امسال یک خانواده ۱۰ هزار نفری می‌شویم

دیجی‌کالا فروشگاه نام‌آشنایی است که در سال‌های اخیر علاوه بر رشد انفجاری از نظر حجم فروش و تنوع کالا، منابع انسانی خود را نیز به همین اندازه افزایش داده‌ تا بتواند پاسخ‌گوی مشتریان خود باشد. شاید در سال‌های ابتدایی دهه 90 که تعداد نیروهای دیجی‌کالا بسیار کمتر بود، تبدیل شدن به یک خانواده 10 هزار نفری چیزی شبیه به یک رویا بود اما «محسن مکرمی»، معاون منابع انسانی گروه دیجی‌کالا می‌گوید تا پایان سال 1400 این اتفاق رخ خواهد داد.

رشد 2 برابری تعداد نیروهای دیجی‌کالا در سال 99، جذب 2 هزار نفر طی 6 ماه ابتدایی سال گذشته در کنار افزایش 30 برابری تعداد همکاران این مجموعه از سال 93 تا به امروز باعث شد تا به سراغ معاون منابع انسانی گروه دیجی‌کالا برویم تا با چگونگی تحقق این رشد، نحوه مدیریت نیروها و استراتژی کلی این بخش آشنا شویم.

مدیریت رشد منابع انسانی در سال 99

محسن مکرمی در پاسخ به سوال دیجیاتو مبنی بر نحوه مدیریت رشد انفجاری اخیر نیروی انسانی دیجی‌کالا گفت: «برنامه‌ریزی ما برای جذب نیرو در سال 99 حدود 2 هزار نفر بود و تعداد اعضای خانواده دیجی‌کالا را به حدود 6 هزار نفر می‌رساند. اما با شیوع ویروس کرونا بخشی از نیروهای‌مان به این بیماری مبتلا شدند و به حدود 10 درصد از کل همکاران‌مان به طور موقت دسترسی نداشتیم. از طرف دیگر با اعمال قرنطینه عمومی و خانه‌نشینی مردم حجم سفارشات افزایش شدیدی داشت و باعث شد در فروردین ماه 99 به جذب 2 هزار نیروی جدید روی بیاوریم.»

او تاکید کرد عدم تجربه‌ای مشابه در این زمینه باعث شد تا فشار کاری بیشتری روی تیم HR دیجی‌کالا وارد شود و آن‌ها دست به کار شدند تا از طریق کانال‌های مختلف، این نیاز را رفع کنند.

معاون منابع انسانی دیجی‌کالا با بیان این که در آن مقطع راهی به جز کاهش سطح انتظارات و استانداردهای‌شان برای استخدام نیروهای جدید نداشتند تا بتوانند در مدت زمان کمتری، جذب نیروی مورد نیاز خود را رقم بزنند، به دیجیاتو گفت:

«نرخ تبدیل کارجویانی که به دنبال استخدام در دیجی‌کالا هستند حدود 5 درصد است که این رقم برگرفته از حساسیت‌های ما در انتخاب افراد و ضرورت جذب نیروهایی است که آمادگی ذهنی کار در محیط دیجی‌کالا را داشته باشند.»

او معتقد است با توجه به رشد و حجم بالای کاری، اگر ذهن کارجویان با فرهنگ غالب این شرکت همسو نباشد می‌تواند روی ماهیت کار و چارچوب ساختاری دیجی‌کالا تاثیر بگذارد.

طبق گزارش سال گذشته منابع انسانی دیجی‌کالا تنها 16 درصد افرادی که برای مصاحبه مراجعه می‌کنند در این شرکت استخدام می‌شوند. مکرمی در رابطه با این موضوع نمونه‌های بزرگ جهانی مثل مکنزی و گوگل را مثال می‌زند که در این دو شرکت به ترتیب از هر 80 و 15 نفر، یک نفر استخدام می‌شود که این نرخ جذب برای دیجی‌کالا یک نفر از هر 30 نفر است.

او در این باره به دیجیاتو می‌گوید این آمار خیلی بد یا خوب نیست و سیاستی برای جذب دقیقا همین تعداد نیرو وجود نداشته و رقمی است که با توجه به حساسیت‌های حین استخدام رخ داده‌است.

تقویت فرهنگ دیجی‌کالا منطبق با رشد سریع

دیجی‌کالا سالانه رشدی 150 درصدی دارد که براساس آن نیاز است تا کارکنان این مجموعه خود را با شرایط وفق دهند تا از رشد شرکت عقب نمانند. مکرمی در پاسخ به سوال دیجیاتو مبنی بر این که آیا با وجود چنین سرعت رشدی می‌توان روی تقویت فرهنگ هم کار کرد، گفت:

«با توجه به این که یکی از کلیدی‌ترین معیارهای ما برای استخدام، انتخاب افرادی است که آمادگی کار در مجموعه‌ای را داشته باشند که 4 برابر بیشتر از محیط‌های کاری دیگر نیاز به انرژی دارد. زیرا رشد نیروها در بخش‌های غیرعملیاتی بالا نیست و در نتیجه این تعداد همکاری که در بخش‌های تکنولوژی، بازرگانی و ... مشغول به کار هستند باید توان کاری قابل قبولی داشته باشند. همین موضوع فرهنگ ما است و افرادی که به جمع ما ملحق می‌شوند بایستی با این رویکرد فرهنگی کار کنند.»

فرآیند جانشین‌پروری و دورکاری

ارتقای نیروها و جانشین‌پروری یکی از موضوعات قابل توجه گزارش دیجی‌کالا در حوزه منابع انسانی بود که به گفته مکرمی این پروژه از حدود 3 سال پیش آغاز شده است. وی در این باره به دیجیاتو گفت: «با توجه به حدود 470 تا 500 تنوع شغلی در دیجی‌کالا که 10 درصد آن‌ها موقعیت‌های شغلی خیلی حساس هستند که حیات سازمانی ما به آن‌ها مرتبط هستند، برآن شدیم تا نیروهای مستعد را شناسایی کنیم و در یک فرآیند چندساله آن‌ها را برای تصدی این موقعیت‌های شغلی آماده کنیم.»

مکرمی فرآیند شناسایی افراد را مبتنی بر انجام یک سری تست‌ها و داده‌ها عنوان کرد که با تجمیع آن تا کنون حدود 290 نفر از نیروهای مشغول به کار در دیجی‌کالا شناسایی شدند و اقدامات توسعه‌ای روی آن‌ها با کمک مدیران‌شان انجام می‌شود. بخش منابع انسانی این شرکت نیز نقش روان‌کاری این پروسه را ایفا می‌کند تا این افراد نسل بعدی دیجی‌کالا را بسازند.

بحث دورکاری نیز یکی از بخش‌هایی بود که در گزارش اخیر دیجی‌کالا مغفول ماند. معاون منابع انسانی این شرکت به ماهیت کاری دیجی‌کالا اشاره و عنوان کرد امکان دورکاری بخش‌های نیروهای عملیات وجود ندارد اما در بخش‌های غیرعملیاتی و ستادی مسئولیت را به مدیران هر قسمت واگذار کردیم تا ضمن توجه به عدم تغییر در وضعیت خدمت‌رسانی به مشتریان و کاهش عملکرد، براساس نیاز هر دپارتمان با صلاح و تشخیص خود جهت دورکاری نیروها تصمیم بگیرند. از همین روی بخش‌های غیرعملیاتی در شرایط اوج کرونا با حدود 30 تا 40 درصد ظرفیت نیرویی خود در محل کار حاضر می‌شدند و سعی بر این بود تا با استفاده از تکنولوژی‌های ارتباطی این خلا پر شود.

مهاجرت؛ معضل مشترک شرکت‌های فناوری محور

طی یکی دو سال اخیر با افزایش سرسام آور نرخ ارز، شرایط اجتماعی و مدیریت ضعیف در سطح کلان کشور شاهد نرخ رشد مهاجرت بالاخص افراد مستعد در حوزه تکنولوژی بودیم. حتی استعدادهایی که مهاجرت نکردند نیز ترجیح می‌دهند به صورت پایلوت با شرکت‌های غیر ایرانی همکاری کنند تا درآمد دلاری داشته باشند. محسن مکرمی درباره نحوه مدیریت این معضل به دیجیاتو گفت:

«این موضوعی نیست که ما به تنهایی بتوانیم روی آن تاثیر بگذاریم و علی القاعده کار خاصی برای آن نمی‌توانیم انجام دهیم. اما سعی کردیم جذابیت‌هایی را برای افرادی که در موقعیت‌های کلیدی دیجی‌کالا مشغول به فعالیت بودند به وجود بیاوریم تا بتوانیم نقش کوچکی را برای عدم مهاجرت آن‌ها ایفا کنیم.»

به گفته وی، اعطای سهام تشویقی به افراد یکی از همین اقدامات است که شاید در برابر نرخ ارز و شرایط کشور، تاثیر زیادی بر تصمیم افراد برای مهاجرت نداشته باشد.

خانواده 10 هزار نفری تا پایان 1400

مکرمی بخش پایانی صحبت‌های خود را به برنامه‌های منابع انسانی دیجی‌کالا در سال پیش رو اختصاص داد و گفت: «برخلاف واحد‌های منابع انسانی شرکت‌های دیگر که دنباله‌رو سازمان خود هستند، ما به دنبال این هستیم تا به نقطه‌ای برسیم که یک قدم جلوتر از سازمان خود باشیم و شرکت هر نیازی که دارد را بتواند از طریق ذخایری که برای آن ایجاده کرده‌ایم، رفع کند.»

طبق صحبت‌های معاون منابع انسانی دیجی‌کالا، برنامه‌ریزی این شرکت برای سال 1400 رسیدن به جمعیت 10 هزار نفری است که جذب بیشتر نیرو برای بخش‌های عملیاتی به علت توسعه میدانی و محیطی دیجی‌کالا است. به گفته وی 176 همکار جدید برای بخش‌های ستادی و بین 2500 تا 3 هزار نفر برای واحد عملیاتی این مجموعه جذب خواهند شد.

او در پایان ابراز امیدواری کرد تا بتوانند مسیری را که شروع کرده‌اند بهتر ادامه داده و پروژه‌های اجرایی شده یا در فاز طراحی را توسعه دهند.