محققان با نانوذرات اگزوسام موفق به سرکوب HIV در بدن موش‌ها شدند

محققان اخیرا توانسته‌اند از نانوذراتی که بر سلول‌ها اثر می‌گذارند و با نام «اگزوسام» شناخته می‌شوند، برای انتقال پروتئین خاصی به سلول موش‌های آلوده به HIV استفاده کنند و مانع از تکثیر ویروس شوند. با این کار سطح HIV در مغز استخوان، طحال و مغز نمونه‌های آزمایشی کاهش پیدا کرده است.

دکتر «کوین موریس» از دانشگاه «گریفیث» استرالیا رهبر تحقیقات جدید برای جلوگیری از تکثیر ویروس و نگه داشتن آن در وضعیت سکون در موش‌ها بوده است. او و گروهش از اگزوسام برای انتقال پروتئین ضد اچ‌آی‌وی جدیدی استفاده کردند که «ZPAMt» نام دارد. این پروتئین طوری طراحی شده که به ناحیه خاصی از ویروس به نام LTR بچسبد. وجود LTR برای تداوم تکثیر ویروس حیاتی است. ZPAMt یک نشانگر اپی‌ژنتیک دارد که اطلاعات ژنتیکی ویروس را تغییر می‌دهد، آن را سرکوب می‌کند و مانع از تقسیم و تکثیر HIV می‌شود.

ویروس اچ‌آی‌وی با آلوده کردن نوعی از گلبول‌های سفید که برای مقابله با عفونت‌ها حیاتی هستند، به سیستم ایمنی حمله می‌کند. این ویروس می‌تواند گلبول‌های سفید را تخریب کند و توانایی بدن برای استفاده از واکنش ایمنی را کاهش دهد. دانشمندان مدت‌هاست که برای تولید روش‌های درمان HIV مشکل دارند. یکی از دلایل این مسئله مخفی شدن ویروس در مغز بیمار است، جایی که موانع خونی باعث می‌شوند دارو به بافت‌های آلوده نرسد.

اگزوسام‌ها این موانع را پشت سر می‌گذارند و وارد مغز می‌شوند. در نتیجه، می‌توانند در درمان اچ‌آی‌وی موثر عمل کنند. دکتر موریس می‌گوید: «این فناوری نوآورانه می‌تواند روش جدیدی نه فقط برای درمان HIV، بلکه برای درمان سایر بیماری‌های مغزی از جمله پارکینسون، آلزایمر و اعتیاد باشد.»

«جیموهان جوزف»، رئیس واحد نوروپاتوجنسیس، ژنتیک و درمان‌های HIV در موسسه ملی سلامت روان آمریکا (NIMH) می‌گوید: «نتایج این تحقیق پتانسیل‌های مهندسی اگزوسام در زمینه انتقال درمان‌های سرکوب‌کننده ژن HIV به سلول‌های مغزی را نشان می‌دهد. ویروس HIV از مغز به عنوان محلی برای گریز از درمان‌های این بیماری استفاده می‌کند.»

محققان امیدوارند که در آینده از اگزوسام‌ها برای حذف HIV از ژنوم افراد بیمار استفاده کنند. به‌علاوه، قرار است تحقیقاتی روی استفاده از اگزوسام‌ها برای انتقال داروهای کمک‌کننده به سلول‌های CAR T انجام شود. این سلول‌ها به حذف سلول‌های آلوده با HIV می‌پردازند.