شبکه 5G آیا واقعا برای سلامت انسان و محیط زیست مضر است؟

شبکه 5G یکی از فناوری‌های انقلابی محسوب می‌شود؛ اما چالش‌های زیادی بر سر راه پیشرفت و توسعه این فناوری وجود دارد. عده‌ای 5G را بلای جان انسان و محیط‌زیست می‌دانند و عده‌ای دیگر به آن به چشم تحولی شگرف در حوزه ارتباطات بی‌سیم نگاه می‌کنند.

شبکه 5G در سراسر جهان در حال گسترش است؛ اما با گسترش استفاده از نسل پنجم اینترنت پژوهشگران نگرانی‌های خود را در مورد زیان‌های استفاده از این فناوری برای انسان و محیط‌زیست ابراز کرده‌اند. درخواست‌ها و تعلیق‌های موقتی نسبتاً زیادی برای جلوگیری از گسترش استفاده از شبکه 5G توسط پژوهشگران و پزشکان واجد شرایط به امضا رسیده است؛ اما آیا ادعاهای مطرح‌شده در موردهای آسیب‌های ناشی از استفاده از این فناوری برای سلانت انسان و محیط‌زیست صحت دارد؟

با وجود گسترش استفاده از 5G و راه‌اندازی شبکه جدیدترین نسل اینترنت همراه توسط اپراتورهای مختلف، عموم مردم هنوز استقبال چندان زیادی از آن نکرده‌اند و ادعاهای زیادی در رابطه با مضر بودن 5G مطرح شده است؛ به‌عنوان‌مثال در سال 2018 گزارشی مبنی بر کشته شدن صدها پرنده در هلند به دلیل آزمایش شبکه 5G منتشر شد؛ البته بعدها مشخص شد چنین خبری صحت نداشته است؛ اما گذشته از وجود چنین شایعات کذبی در مورد 5G، آیا واقعاً این فناوری برای سلامتی انسان خطر آفرین است؟

دلیل مخالفت عموم مردم آگاه با استفاده از اینترنت 5G، استفاده از طول‌موج‌هایی با فرکانس به‌شدت بالا (در حد میلی‌متر) است. برای ارائه نسل پنجم اینترنت بسته به استفاده از شبکه‌هایی با پهنای باند کم، متوسط و زیاد، از موج‌هایی با فرکانس‌هایی بین صدها مگاهرتز تا ده‌ها گیگاهرتز استفاده می‌شود. موج‌های مورداستفاده در این فناوری به دلیل برخورداری از فرکانس بسیار بالا، مانند موج‌های مورداستفاده در شبکه 4G در مسافت‌های طولانی انتقال داده نمی‌شوند.

به همین دلیل آنتن‌های مورداستفاده برای انتقال امواج این نسل از اینترنت باید در نزدیکی یکدیگر نصب شوند تا کاربران بتوانند امواج قدرتمند و پایداری را دریافت کنند؛ بنابراین باید تعداد آنتن‌های انتقال‌دهنده امواج را افزایش داد واز تعداد زیادی آنتن برای انجام کار استفاده کرد. برای انتقال امواج 5G به ازای هر ۱۰۰ تا ۲۰۰ متر، یک آنتن موردنیاز است. البته منظور ما از آنتن، دکل‌های مخابراتی عظیم نیست؛ بلکه در مورد آنتن‌های کوچک با عرض و ارتفاع کم (مانند آنتن‌های مورداستفاده در خودروها) صحبت می‌کنیم که فضای بسیار کمی را از دکل‌های مخابراتی اشغال می‌کنند.

 باز هم این سؤال مطرح می‌شود که آیا این آنتن‌ها برای سلامتی انسان و محیط‌زیست مضر هستند؟ در مورد این سؤال دو ایده کاملاً متفاوت از یکدیگر وجود دارد. برخی از شرکت‌های فعال در حوزه ارتباطات و همچنین برخی از وب‌سایت‌های دولتی مانند وب‌سایت‌های مطرح CDC و EPA تلاش می‌کنند در مورد بی‌خطر بودن امواج منتشرشده از این دکل‌ها برای سلامتی انسان و محیط‌زیست، به عموم مردم اطمینان خاطر بدهند.

کمیسیون ارتباطات فدرال هم تأیید کرده است که قانون مربوط به محدودیت انتشار امواج رادیویی که در اواخر دهه ۱۹۹۰ وضع شده است؛ هنوز هم ادامه دارد. یکی از مشکلات مرتبط با چنین بحث‌هایی استفاده از کلمه «Radiation» به معنی تابش است که این تصور را در ذهن مردم ایجاد می‌کند که امواج 5G به‌اندازه تشعشعات هسته‌ای خطرناک هستند و چنین تصوری در مورد 5G مایه تأسف است. کلمه «Radiation» تنها برای توصیف انتشار انرژی به شکل امواج الکترومغناطیسی از یک منبع به کار می رود. برای درک بهتر مفهوم این کلمه می‌توانیم بگوییم گرمای آزادشده از بدن شما هم ازنظر فنی نوعی تابش محبوب می‌شود.

یکی دیگر از نگرانی‌های مرتبط با 5G استفاده از طول‌موجی بسیار کوتاهی و طول موج کوتاهی با فرکانس بالا است که آن‌ها را تنها می‌توان در مسافت‌های کوتاه انتقال داد؛ البته امواج منتشرشده از آنتن‌های 5G تابش‌های غیر یون‌ساز محسوب می‌شود؛ به‌عبارت‌دیگر این امواج دارای انرژی کافی برای جدا کردن الکترون‌ها از اتم‌ها نیستند (فرایند لازم برای ایجاد یون)؛ درنتیجه پیوندهای شیمیایی را از یکدیگر جدا می‌کنند (درست مانند پیوندهای شیمیایی موجود در DNA بدن انسان).

امواج یونیزه کننده مانند اشعه‌های ایکس یا اشعه‌های گاما که از منابع رادیواکتیو منتشر می‌شوند، جزو امواجی با طول‌موج‌هایی در رده اگزا هرتز محسوب می‌شوند. (برخی از اشعه‌های یونیزه کننده مانند امواج فرابنفش در رده امواجی با طول‌موج‌ها پایین‌تر قرار می‌گیرند). فرکانس‌های اگزارهرتزی به فرکانس‌های ۱۰ به توان ۱۸ هرتز یا فرکانس‌های بالاتر گفته می‌شود که چند سطح بالاتر از فرکانس‌های گیگاهرتزی هستند. فرکانس‌های این رده از فرکانس‌ها ۱۰ به توان ۹ در هر ثانیه هستند (یا یک میلیارد سیکل در ثانیه).

گوشی‌های نسل دوم، سوم و چهارم اینترنت یا به‌عبارت‌دیگر گوشی‌های 2G و 3G و 4G امواج رادیویی را با فرکانسی بین ۰.۷ تا ۲.۷ گیگاهرتز منتشر می کنند (۰.۷ ضربدر ۱۰ به توان ۹ تا ۲.۷ ضربدر ۱۰ به توان ۹)

درواقع نور مرئی فرکانسی بالاتر از فرکانس معمول قابل‌استفاده برای ارسال امواج اینترنت 5G دارد. طول‌موج نور بین ۴۰۰ تا ۷۰۰ نانومتر است (۴.۳ ضربدر ۱۰ به توان ۱۴ تا ۷.۵ ضربدر ۱۰ به توان ۱۴ هرتز). نتایج برخی از تحقیقات ثابت کرده است قرار گرفتن در معرض میدان الکترومغناطیسی غیر یونیزه می‌تواند برای سلامت انسان و محیط‌زیست مضر باشد.

آیا اینترنت 5G می‌تواند باعث مختل شدن قابلیت‌های شناختی انسان و ایجاد سرطان شود؟

 زمانی که اینترنت 5G برای نخستین بار معرفی شد، مقالات زیادی در مورد مضرات بالقوه این فناوری نوشته شد؛ برخی از ادعاهای مرتبط با مضر بودن نسل پنجم اینترنتت مثل سرطان‌زا بودن، احتمالاً درست هستند؛ اما ادعاهایی ‌نظیر رابطه 5G با شیوع جهانی کرونا استفاده از این فناوری برای کنترل اذهان، به‌صراحت تکذیب و رد شده‌اند.

به‌هرحال مضرات استفاده از 5G نه یا هرگونه تابش الکترومغناطیسی برای سلامت انسان و محیط‌زیست یکی از موضوعات داغ مباحث و مطالعات علمی محسوب می‌شود. در حال حاضر بیش از ۲۴۰ دانشمند پژوهش‌هایی در مورد خطرات قرار گرفتن در معرض میدان الکترومغناطیسی انجام داده‌اند و با مشارکت یکدیگر بیش از دو هزار مقاله در مورد تأثیرات میدان‌های الکترومغناطیسی منتشر کرده‌ند. تمام این دانشمندان به‌اتفاق از سازمان ملل درخواست کرده‌اند اقدامات لازم برای کاهش انتشار امواج ایجادکننده میدان الکترومغناطیسی از سوی تجهیزات ارتباط بی‌سیم و مقابله با قرار گرفتن مردم در معرض این امواج به‌سرعت انجام شود.

این دانشمندان نامه‌ای برای کمیسیون ارتباطات فدرال نیز ارسال کرده‌اند و در آن از این کمیسیون خواسته‌اند قبل از توسعه سریع شبکه اینترنت 5G و تجهیزات بی‌سیم مورداستفاده برای بهره‌مندی از آن، مضرات این فناوری برای سلامت انسان و محیط‌زیست نیز در نظر گرفته شود!

برخی از دانشمندان دیگر خاطرنشان کرده‌اند که سیاست کمیسیون ارتباطات فدرال در رابطه با کاهش  میزان  قرارگیری افراد در معرض تابش امواج رادیویی، در مورد امواج منتقل‌کننده سیگنال‌های ارتباطی در نظر گرفته می‌شود، اما خصوصیات مرتبط با انتقال سیگنال از طریق تابش امواج رادیویی نادیده گرفته می‌شود.

خصیصه‌های سیگنال مثل ایجاد پالس و قطبی‌سازی همراه با افزایش مدت‌زمان قرارگیری افراد در معرض تابش این امواج، باعث افزایش پیامدهای منفی قرار گرفتن افراد در معرض تابش امواج می‌شود. با توجه به اینکه امواج 5G به‌صورت بالقوه می‌توانند سرطان‌زا باشند، موضوع کمی پیچیده‌تر می‌شود. آژانس بین‌المللی تحقیقات سرطان سازمان بهداشت جهانی نیز تابش امواج رادیویی را به‌عنوان یکی از منابع سرطان‌زا برای انسان‌ها دسته‌بندی کرده است.

 در مطالعه‌ای که با سرپرستی برنامه ملی سم‌شناسی آمریکا (NTP) انجام شده، شواهد واضحی در رابطه با خطر ابتلا به سرطان و آسیب دیدن DNA خفاش‌ها و موش‌ها درصورت قرار گرفتن آن‌ها در معرض تابش فرکانس‌های رادیویی، ارائه شده است.

دکتر مارتین پال (Martin Pall)، استاد رشته بیوشیمی در دانشگاه ایالاتی واشنگتن، در مورد آسیب‌های جدی ناشی از استفاده از اینترنت 5G به سلامتی انسان و محیط‌زیست بحث کرده و متذکر شده که اصول و رهنمودهای کمیسیون ارتباطات فدرال در حال حاضر ناکافی و منسوخ شده است و در هنگام تهیه و تدوین آن‌ها بیشتر به حفظ منافع صنعت ارتباطات مخابراتی توجه شده است.

درضمن دکتر پال معتقد است توسعه شبکه 5G می‌توانند تأثیرات منفی بلندمدتی بر سلامتی انسان نیز داشته باشد که شامل نابینایی، ناشنوایی، انواع سرطان پوست، نابارور شدن مردان و اختلالات مربوط به تیروئید می‌شود.

متفاوت بودن نگرش کمیسیون ارتباطات فدرال در مورد 5G تعجب‌برانگیز نیست و  اعضای این کمیسیون امیدوار هستند این فناوری در زودترین زمان ممکن به کار گرفته شود. این کمیسیون به‌جای ارائه رهنمودهای قوی و تأثیرگذار، بیشتر برای توسعه قوانین و مقرراتی تلاش می‌کند که بر اساس آن‌ها اقدامات انجام‌شده توسط بخش‌های دولتی برای جلوگیری از گسترش پیاده‌سازی و توسعه شبکه 5G، محدود شوند.

علاوه بر پژوهش‌های اختصاصی در مورد 5G، نتایج پژوهش‌های بسیار زیاد دیگری نیز تأثیرات منفی قرار گرفتن در معرض امواج الکترومغناطیسی با فرکانس بالا و شدت کم بر سلامت حیوانات را ثابت کرده‌اند. نتایج مطالعات دیگری نیز نشان داده است که قرار گرفتن در معرض تابش امواج الکترومغناطیسی، تأثیرات منفی قابل‌توجهی بر سلامت بدن را به دنبال دارد و می‌تواند به‌صورت موقتی باعث حرارت دیدن و افزایش دمای بافت‌های نرم بدن شود.

 البته به نظر نمی‌رسد تا که قرار گرفتن در معرض چنین امواجی، خطرات بلندمدتی را به همراه داشته باشد؛ البته اکثر متخصصان معتقدند که باید پژوهشی در مورد مضر بودن یا نبودن اینترنت 5G برای سلامت انسان توسط شخص یا گروهی مستقل بدون نگرش‌های متعصبانه انجام و نتیجه آن به‌صراحت اعلام شود و هیچ ابهامی هم در مورد چنین پژوهشی وجود نداشته باشد.

راه‌حل‌های مقابله با تأثیرات منفی استفاده از 5G روی سلامت انسان و محیط‌زیست

بدون تردید 5G فناوری آینده‌نگرانه‌ای محسوب می‌شود و با استفاده از آن می‌توانیم علاوه بر دسترسی به اینترنت پرسرعت در آینده نه‌چندان دور، از مزایای دیگری هم بهره‌مند شویم؛ البته همان‌طور که تاکنون متوجه شده‌اید، نسل پنم اینترنت به همان اندازه که می‌تواند برای ما مفید باشد، می‌تواند برای سلامت ما هم مضر هم باشد و حتی آسیب‌های ناشی از استفاده از آن می‌توانند به آسیب‌های بلندمدتی تبدیل شوند.

مطمئناً 5G از ابتدای پیدایش خود تاکنون پیشرفت زیادی داشته است؛ اما این فناوری نسبتاً افسارگسیخته با سرعت زیادی درحال توسعه در سراسر نقاط جهان است و برای مقابله با توسعه فزاینده آن کار زیادی نمی‌توانیم انجام دهیم؛ البته همه ما باید با ویژگی‌های میدان الکترومغناطیسی آشنا شویم و با انتخاب دستگاه‌های ایمن و استاندارد، خود را بهتر در مقابل آن مصون نگه داریم.

به‌عنوان‌مثال اگر نگران تماس خود با امواج الکترومغناطیسی هستید، باید از گوشی‌های هوشمند (و حتی گوشی‌های معمولی) و سایر دستگاه‌های مشابه، کمتر استفاده کنید و در صورت امکان از خرید و استفاده از گوشی‌های 5G و دستگاه‌های مشابه نیز خودداری کنید و یا در صورت امکان از دستگاه‌های تشخیص امواج الکترومغناطیسی استفاده کنید تا بتوانید مکان‌هایی را که میزان این امواج در آن‌ها بیشتر است، راحت‌تر شناسایی کنید.

در ادامه نکاتی را بیان می‌کنیم که بهتر است آن‌ها را نیز مدنظر داشته باشید. به خاطر داشته باشید که میزان بالایی از تابش‌های اشعه‌های طبیعی مانند اشعه‌های فرابنفش نوع A و B متصاعدشده از خورشید می‌تواند به‌مراتب بیشتر از امواج الکترومغناطیسی به سلامتی شما آسیب بزند.

طبق برآوردهای انجام‌شده هر سال 3.6 میلیون بیمار مبتلا به سرطان سلول پایه‌ای (نوعی از سرطان پوست) در آمریکا شناسایی می‌شوند که ۹۰ درصد آن‌ها به دلیل قرار گرفتن در معرض امواج فرابنفش خورشید به این بیماری مبتلا شده‌اند. اگر واقعاً نگران مضرات استفاده از 5G برای سلامت خود هستید، می‌توانید با مراجعه این صفحه و وارد کردن اطلاعات خواسته‌شده، دادخواست توقف توسعه شبکه بی‌سیم 5G تا زمان تهیه و تدوین چارچوب و رهنمودهای مناسب مرتبط با  استفاده از آن  ( منظور چهارچوب‌ها و رهنمودهایی است که با در نظر گرفتن مضرات استفاده از این فناوری برای سلامت انسان و حیوانات، تهیه شده باشد) را امضا کنید. در صورت تمایل به امضای گروهی این دادخواست می‌توانید به این صفحه مراجعه کنید.

مزایای استفاده از 5G

بهتر است دیگر نیمه پر لیوان را نگاه کنیم و با مزایای 5G نیز آشنا شویم. دولتمردان و مسئولان امر بسیاری از کشورها به دلایل متعدد خواستار ایجاد یا توسعه شبکه 5G در کشور خود هستند؛ در ادامه تعدادی از مهم‌ترین مزایای اینترنت 5G را بیان می‌کنیم.

سرعت بالا

بدون تردید سرعت بالا می‌تواند لذت وبگردی و تماشای ویدیوی آنلاین را دوچندان کند. اینترنت 3G سرعت لازم برای پخش روان محتوای HD را فراهم می‌کند و برای نمایش روان ویدیوی Full HD 1080p هم دسترسی به اینترنت 4G کافی است؛ اینترنت 5G سرعتی هزار برابر بیشتر از سرعت اینترنت 4G در اختیار شما قرار می‌دهد و با استفاده از آن می‌توانید محتوای 4k را به‌راحتی استریم کنید؛ با اینترنت 5G می‌توانیم از پهنای باند تا ۱۰۰ گیگابیت در ثانیه هم لذت ببرید.

تداخل کمتر فرکانس امواج 5G با امواج سایر دستگاه‌های ارتباطی بی‌سیم

فرکانس امواج 5G با امواج مورداستفاده توسط سایر دستگاه‌های ارتباطی بی‌سیم تداخل ندارد؛ اما در مورد اینترنت 4G و 3G این‌چنین نیست و ممکن است ا فرکانس امواج این دو شبکه اینترنت با یکدیگر تداخل پیدا کنند و نویز ایجاد شود؛ زیرا هر دو نسل از اینترنت از یک طیف موج استفاده می‌کنند؛ اما امواج 5G دارای فرکانسی هستند که تاکنون در هیچ دستگاهی استفاده نشده است. به همین دلیل شبکه 5G سرعت بیشتری دارد و در هنگام استفاده از آن با نویز و اختلال کمتری مواجه می‌شویم.

دکل‌های 4G امواج را در همه جهات و به‌صورت ۳۶۰ درجه ارسال می‌کنند؛ اما دکل‌های 5G امواج را تنها در جهات خاصی می‌فرستند. به همین دلیل با سایر امواج موجود در هوا تداخل کمتری پیدا می‌کنند.

تأخیر کمتر نسبت به سایر نسل‌های اینترنت

تآخیر به معنای مدت‌زمان بین ارسال امواج از منبع فرستنده تا دریافت آن توسط دستگاه‌های گیرنده است. با استفاده از اینترنت 5G تقریباً هیچ تاخیری مشاهده نمی‌کنیم و دستگاه‌های گیرنده امواج 4G را با سرعت بسیار بالایی دریافت می‌کنند. تأخیر 5G در حدود یک میلی‌ثانیه و تأخیر 4G در حدود ۵۰ میلی‌ثانیه است؛ بنابراین ازنظر تأخیر زمانی تفاوت فاحشی بین این دو نسل از اینترنت وجود دارد

استفاده از اینترنت نسل پنجم در حوزه‌های مختلف ازجمله بهداشت و درمان، خودروهای مستقل و خودران و حوزه هوانوردی که پاسخگویی سریع در تمام آن‌ها اهمیت ویژه‌ای دارد، به دلیل برخورداری از تأخیر زمانی بسیار کم، می‌تواند مزایای زیادی را به همراه داشته باشد؛ البته با وجود اینکه 5G تأخیر زمانی بسیار کمتری نسبت به 4G دارند، اما تا زمان توسعه گسترده این نسل از اینترنت و افزایش استفاده از آن، نمی‌توانیم در مورد تفاوت واقعی تأخیر زمانی جدیدترین نسل اینترنت با نسل‌های گذشته اظهار نظر قطعی کنیم.

ارائه پهنای باند بیشتر نسبت به سایر نسل‌های اینترنت

اینترنت 5G در مقایسه با نسل‌های قبلی، پهنای باند بیشتری را در اختیار کاربران قرار می‌دهد و شما می‌توانید دستگاه‌های بیشتری را به یک مودم 5G متصل کنید؛ بنابراین در هنگام اتصال تعداد زیادی از دستگاه‌های مختلف به یک مودم 5G، دیگر مانند گذشته شاهد مشکل کمبود پهنای باند و افت سرعت اینترنت در دستگاه‌های مختلف نیستیم.

صاحبان منازل هوشمند می‌توانند به لطف ارائه پهنای باند بیشتر در نسل پنجم اینترنت، با تهیه یک مودم 5G، به‌راحتی پهنای باند موردنیاز تمام وسایل هوشمند مورداستفاده در منزل خود را تأمین کنند و دیگر لازم نیست چند مودم تهیه کنند. در صورت اتصال هم‌زمان تعداد زیادی از وسایل هوشمند به یک مودم 5G، هیچ مشکلی به وجود نمی‌آید و تمام دستگاه‌ها اینترنت پایداری در اختیار دارند.

ایجاد تحول عظیم درحوزه ارتباطات بی‌‌سیم

مطمئناً سرعت بالاتر می‌تواند موتور پیشران خوبی برای تقویت ارتباطات باشد و ارائه پهنای باند بیشتر نیز می‌تواند امکان استفاده هم‌زمان از تعداد بیشتری از وسایل ارتباطی بی‌سیم را فراهم کند که خود می‌تواند باعث تقویت هرچه بیشتر ارتباطات بی‌سیم شود.

 امروز گوشی‌های هوشمند یکی از وسایل اصلی ارتباطی بسیاری از افراد محسوب می‌شوند و گوشی‌های 5G می‌توانند امکان برقراری ارتباط بی‌سیم سریع‌تر و پایدارتراز گذشته را برای صاحبان خود فراهم کنند؛ البته در حال حاضر گوشی‌های 5G قیمت بالاتری نسبت به گوشی‌های 4G دارند و هنوز گوشی‌های متداولی محسوب نمی‌شود.

اینترنت 5G و شهرهای هوشمند؛ ترکیبی بسیار جذاب

تداخل کمتر فرکانس امواج 5G با فرکانس مورداستفاده برای دستگاه‌های ارتباطی بی‌سیم، باعث می‌شود کاربران از آن استقبال خوبی کنند و امکان افزایش تعداد وسایل هوشمند متصل به اینترنت نیز فراهم می‌شود. اینترنت 5G می‌توانند امکان برقراری ارتباط بی‌سیم بسیار سریع و بدون تأخیر بین وسایل هوشمند مختلف مورداستفاده در شهرهای هوشمند را امکان‌پذیر کند.

اینترنت 5G پلتفرم ارتباطی اصلی برای برقراری ارتباط بین سنسورها و دیگر تجهیزات هوشمند مورداستفاده برای توسعه شهرهای هوشمند محسوب می‌شود. با گسترش وسعت شهرهای هوشمند و پیدایش فناوری‌های بیشتر در این شهرها، استفاده از یک پلتفرم ارتباطی بسیار سریع با قابلیت انتقال بسیار سریع داده‌ها از نقطه‌ای به نقطه دیگر (که نیازمند سرعت بالا و تأخیر زمانی بسیار کم است)، بیش از پیش ضروریشده است. استفاده از اینترنت 5G در شهرهای هوشمند می‌تواند به افزایش سرعت ارتباطات، تقویت مدیریت بحران، تقویت فعالیت‌های امداد بسیار سریع و اورژانسی و همچنین تقویت مدیریت منابع، کمک شایانی کند.

نظر شما در رابطه با اینترنت 5G چیست؟ آیا هنوز موفق به استفاده از جدیدترین نسل اینترنت شده‌اید؟ به نظرتان 5G فناوری بی‌خطری است؟ آیا 5G باید توسعه پیدا کند یا باید از توسعه و گسترش آن جلوگیری شود؟