بررسی اثرات طرح صیانت در رویداد Gtalk: از عدم اجرایی بودن طرح تا چالش جدی نیروی انسانی

کارشناسان حوزه فناوری و مالکین کسب‌وکارها معتقدند طرح صیانت به دور از واقعیت بوده و قابل اجرا نیست. این طرح و ابهامات آن موجب مهاجرت افراد و کسب‌وکارها شده که کشور را در آینده‌ای نزدیک با چالش اقتصادی و نیروی انسانی رو به رو خواهد کرد. آن‌ها همچنین با اجرای طرح صیانت، آینده صنعت خودروسازی کشور را برای حوزه تکنولوژی متصور شدند.

اولین دوره رویداد آنلاین جی‌تاک، با محوریت بررسی سرویسها و محصولات گوگل هفته گذشته برگزار شد. این رویداد با مدیریت امین مهدوی و اجرای آرش خسروی توسط مجموعه استارت آپی الوکانتنت و آژانس تبلیغاتی دیده بان برگزار شد. برگزاری پنل بررسی حذف سرویس‌های گوگل با اجرای طرح صیانت یکی از برنامه‌های این رویداد بود.

«محمد کشوری» مدیرعامل گروه طیف، «رضا الفت نسب» دبیر اتحادیه کسب و کارهای اینترنتی، «سامان فائق» مدیر سابق مرکز رشد و نوآوری هلدینگ بانک صادرات، «حامد بیدی» مدیر و طراح پروژه استارتاپ کارزار، «هادی فرنود» بنیان‌گذار کاموا و «علی علیزاده» مدیرعامل راتین، مهمانان این پنل بودند و به بیان نظرات و انتقادات خود نسبت به طرح صیانت پرداختند.

طرح صیانت واقع‌گرایانه نیست

کشوری با بیان اینکه در حوزه فضای مجازی به قانون نیاز است و این فضا بایستی ضابطه‌مند شود، به ایرادات طرح صیانت اشاره کرد و گفت:

«طرح صیانت فعلی ایرادات جدی دارد که تنها باعث به‌ هم ‌ریختن فضای موجود می‌شود. در این طرح اشاره به تعامل با سرویس‌های خارجی شده است اما بندهای آن نشان می‌‌دهد که ما در واقعیت به دنبال توافق نیستیم.»

او معتقد است مواد مطرح شده در طرح صیانت بسیار ایده‌آل گرایانه بوده، از واقعیت به دور است و نمایندگان در حال نگارش قانونی هستند که بخشی از آن قابل اجرا نیست: «اگر همین طرح فعلی با تغییرات جزئی تصویب شود، بخشی از آن قابل اجرا نیست و بخشی نیز منجر به نتایج معکوس خواهد شد.»

کشوری با تاکید براینکه بایستی قانونی برای فضای مجازی نوشته شود که هم مخاطبین و هم مجریان این قانون با آن موافق باشند اظهار داشت طرح صیانت منجر به فشار روی پلتفرم‌های داخلی و دخالت در فعالیت آن‌ها خواهد شد.

ساخت گوگل بومی و اسلامی به صرفه نیست

در ادامه پنل، الفت نسب با تاکید بر اینکه نباید چرخ را از نو اختراع کنیم، اعتقاد دارد ساخت موتور جستجوی بومی به صرفه نیست: «ساخت گوگل برای جامعه فارسی‌زبانان در دنیا یا گوگل اسلامی برای مسلمانان، با وضعیتی که در آن قرار داریم به صرفه نیست مگر اینکه به دنبال سانسور کردن باشیم.»

او همچنین با اشاره به انتقادات صورت گرفته از طرح صیانت، گفت: «در بیان انتقادات بایستی مراقب لحن و گفتار خودم باشیم تا با نقدهای غیرمنصفانه، اعتماد به نفس افراد فعال در اکوسیستم را خدشه دار نکنیم.»

دبیر اتحادیه کسب و کارهای اینترنتی با تاکید بر اینکه به هیچ عنوان نباید براساس طرح صیانت، پلتفرمی بسته شود، به فرسایشی شدن روند بررسی آن اشاره کرد و اظهار داشت:

«هسته اصلی طرح صیانت تمایل دارند با فرسایشی شدن بحث‌ها و سرد شدن فضا، کار خود را پیش ببرند. اما نباید شعله اعتراضات به این طرح خاموش شده و ما با وجود مخالفت با طرح صیانت، محکوم به گفتگو با نمایندگان کمیسیون مشترک هستیم.»

فرنود نیز معتقد است موتور جستجو نیازمند سطح تکنولوژی بالا است و براساس مختصات سیاسی و جغرافی کشور ما، ساخت این محصول صرفه اقتصادی ندارد و هزینه‌های آن بر نمی‌گردد:

«با توجه به هزینه‌های دائمی موتور جستجو در زمینه هوش مصنوعی، سرور و … دستاورد کمی را به همراه داشته و تنها برای کنترل نتایج و ابزاری جهت سانسور، کاربرد دارد.»

او طرح صیانت را طرحی باخت-باخت دانسته که امنیت کشور را به خطر می‌اندازد و اقتصاد را نابود خواهد کرد: «مهاجرت افراد و خروج ثروت و دانش آن‌ها یکی از پیامدهای طرح صیانت است و کسب‌وکارهای داخلی را با مشکل در زمینه نیروی انسانی مواجه خواهد ساخت.»

مهاجرت کسب‌وکارها به علت ترس از آینده مبهم

فائق در پنل بررسی اثرات طرح صیانت، مهاجرت افراد و کسب‌وکارها را حاصل واقعیات رخ داده این روزها ندانسته بلکه معتقد است ناشی از ترس از چیزی است که ممکن است در آینده با طرح صیانت به وقوع بپیوندد و ارتباطات با دنیا محدود شود.

او با تاکید بر اینکه گوگل فقط یک محصول نبوده و باید به آن به عنوان یک اکوسیستم نگاه کرد، به قوانین موجود در ترکیه اشاره کرده و گفت:

«موافقین طرح صیانت همواره به متمم قانون اینترنت که در ترکیه به تصویب رسیده اشاره می‌کنند. اما وضعیت ترکیه با ایران یک تفاوت بزرگ دارد آن هم این است که گوگل و سایر پلتفرم‌های دیگر امکان طرح شکایت در دادگاه قانون اساسی ترکیه را دارند؛ اما در ایران بالاتر از نظام قضایی ما، نظامی وجود ندارد که بخواهد حکم‌های صادر شده از سوه قوه قضاییه را بشکند.»

فائق معتقد است مبهم‌تر از طرح صیانت در کشور وجود ندارد: «می‌گویند قرار نیست سرویسی بسته شود اما هیچ اطمینانی هم نیست که چیزی محدود نشود.»

آینده‌ای مشابه با صنعت خودروسازی

علیزاده یکی دیگر از مهمانان این پنل بود که اعتقاد دارد جدای از بحث طرح صیانت، مسئولان به دنبال مسدودسازی پلتفرم‌ها از هر مسیری هستند. در حالی که راه‌حل مشکلات در فرهنگ‌سازی است نه مسدود کردن پلتفرم‌ها:

«معادل خوب و برابری برای سرویس‌های گوگل در دست نیست. ما فقط در حوزه یادگیری ماشین حدود 10 سال از گوگل عقب هستیم.»

او با اجرای طرح صیانت، آینده صنعت خودروسازی را برای حوزه تکنولوژی کشور متصور شد که در پی آن، پلتفرم‌ها و خدماتی با کیفیت پایین و قیمت بالا به مردم عرضه خواهد شد.

بیدی نیز با بیان اینکه هدف اولیه پویش‌ها، آگاهی‌بخشی به مردم است، معتقد است اگرچه پویش‌ها علیه طرح صیانت منجر به تغییر آن نشده اما امروز بخش عمده‌ای از مردم نسبت به آن آگاه هستند و همین موضوع خود نیز دستاورد بزرگی است: «به تعویق افتادن بررسی طرح، عدم قرار گرفتن نسخه‌ای واحد در اختیار نمایندگان با وجود برگزاری سه جلسه کمیسیون مشترک از جمله نتایج ایجاد حساسیت عمومی است.»