گزارش عملکرد سالانه شرکت بهمن: از بررسی 600 طرح تا سرمایه‌گذاری 1200 میلیارد ریالی

شرکت توسعه کارآفرینی بهمن خلاصه‌ای از عملکرد سرمایه‌گذاری خود طی بازه 16 ماهه را منتشر ساخته است. طبق این گزارش مجموع سرمایه‌گذاری صورت گرفته در این بازه بیش از 1200 میلیارد ریال بوده و از کل 601 طرح رسیده برای سرمایه‌گذاری، 21 تیم موفق به جذب سرمایه شده‌اند.

شرکت بهمن با حضور جمعی از فعالان کارآفرینی فناورانه و نوآورانه با بیش از 10 سال تجربه فعالیت در این اکوسیستم، راه‌اندازی شده است. جذب دانش و مهارت‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر دنیا، ایجاد فرهنگ صحیح تعامل با کارآفرینان و توسعه چارچوب‌های مالی و حقوقی مناسب با شرایط ایران از جمله تلاش‌های این شرکت در طول 5 سال فعالیت است.

شرکت توسعه کارآفرینی بهمن در جدیدترین گزارش خود، خلاصه‌ای از عملکرد سرمایه‌گذاری‌اش در طول یک سال گذشته را ارائه کرده که بازه زمانی خرداد 1399 تا شهریور 1400 را شامل می‌شود.

هدف از انتشار این گزارش‌ها ارائه تصویر روشنی از اکوسیستم کارآفرینی ایران و نقش‌آفرینی در گردش اطلاعات در این حوزه عنوان شده است.

سرمایه‌گذاری هزار میلیارد ریالی روی استارتاپ‌ها

مجموع سرمایه‌گذاری صورت گرفته روی 21 استارتاپی که در این بازه زمانی موفق به انعقاد قرارداد و جذب سرمایه از شرکت توسعه کارآفرینی بهمن شدند، هزار و 272 میلیارد ریال است. همچنین از ارسال ایمیل درخواست سرمایه‌گذاری توسط تیم‌ها تا امضای قرارداد برای جذب سرمایه به طور میانگین 99 روز زمان می‌برد.

پورتفوی سرمایه‌گذاری این شرکت به دو دسته استارتاپ‌های حوزه نرم‌افزاری و صنعتی تقسیم شده و شامل 29 شرکت نرم‌افزاری و 31 شرکت صنعتی است. این موضوع حاکی از اضافه شدن 9 استارتاپ دیگر به پورتفوی بهمن از ابتدای امسال است.

شرکت توسعه کارآفرینی بهمن در این مسیر تنها نبوده و چندین سرمایه‌گذار دیگر با آن هم‌راه شده‌اند. یازده هم سرمایه‌گذار به همراه 32 سرمایه‌گذار نیک‌اندیش، بهمن را در مسیر سرمایه‌گذاری همراهی کرده‌اند.

شرایط و نحوه سرمایه‌گذاری‌های بهمن

بهمن برای پذیرش طرح‌های سرمایه‌گذاری، شرایط حداقلی را در نظر گرفته است که از جمله آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• افراد کلیدی کسب‌وکار دارای سهام اکثریت باشند.
• دانش فنی و نوآوری در سرویس یا محصول از مزیت‌های اساسی آن باشد.
• برای محصول حداقل یک نمونه عملیای که در برگیرنده ویژگی‌های کلیدی است، موجود باشد.
• محصول از طریق فروش یا جذب کاربر مناسب، تایید مقدماتی بازار را گرفته باشد.
• بهمن جزو سرمایه‌گذاران ابتدایی کسب‌وکار باشد.

اما نحوه سرمایه‌گذاری بهمن به چه شکل است؟ آن طور که در گزارش آمده است، این شرکت در مراحل آغازین راه‌اندازی و رشد اولیه کسب‌وکارها سرمایه‌گذاری می‌کند.

رقم سرمایه‌گذاری در مراحل پیش‌بذری و بذری تا سقف 5 میلیارد ریال و در مراحل اولیه رشد استارتاپ‌ها (سری A) تا سقف 150 میلیارد ریال است. لازم به ذکر است سیاستی که بهمن در سرمایه‌گذاری‌ها در پیش گرفته، سرمایه‌گذاری مشترک با سایر سرمایه‌گذاران است.

عملکرد فرآیند سرمایه‌گذاری شرکت بهمن

فرآیند سرمایه‌گذاری شرکت توسعه کارآفرینی بهمن روی استارتاپ‌ها از 7 مرحله تشکیل شده که از ارائه درخواست و تکمیل فرم توسط متقاضیان آغاز می‌شود. پس از غربالگری و آشنایی اولیه در جلسه حضوری، ارزیابی موشکافانه صورت گرفته و در صورت ارزیابی مثبت به انعقاد قرارداد منتهی می‌شود. در این حالت بهمن به عنوان مشاور و هادی کسب‌وکار در کنار آن‌ها بوده و آخرین مرحله فرآیند سرمایه‌گذاری با خروج از سهامداری کسب‌وکار همراه است.

ورودی طرح‌های سرمایه‌گذاری شرکت بهمن از دو مسیر جریان دارد: از طریق تیم سرمایه‌گذاری این شرکت و از طریق ایمیل درخواست جذب سرمایه از سوی تیم‌ها.

از 601 طرح ورودی برای جذب سرمایه، 566 مورد آن‌ها بررسی شده و تنها 6 درصد از کل طرح‌ها در مراحل مختلف فرآیند ارزیابی قرار داشته و هنوز نتیجه نهایی برای رد یا پذیرش، به تیم ابلاغ نشده است.

طبق فرآیند اعلام شده، تماس اولیه با 599 تیم برقرار شده که 321 طرح در همین مرحله رد شده‌اند. 27 درصد از 278 طرحی که در جلسه آشنایی اولیه حاضر شدند، موفق شدند به مرحله بعد راه پیدا کنند، که از این تعداد، 39 طرح در مرحله ارزیابی موشکافانه رد شدند.

طبق آمار اعلام شده، متوسط زمان صرف شده از ارسال درخواست تا برقراری تماس اولیه با تیم 8 روز و تا دریافت نتیجه نهایی (رد یا امضای قرارداد) 32 روز بوده است.

اما اصلی‌‌ترین دلایل رد طرح‌های سرمایه‌گذاری چه بوده است؟ تیم، محصول یا خدمت، اطلاعات مالی، بازار، مدل کسب‌وکار و ارزش‌گذاری از اصلی‌ترین دلایل رد طرح‌های سرمایه‌گذاری توسط شرکت توسعه کارآفرینی بهمن هستند.

براساس گزارش بهمن، ترکیب نامناسب یا نداشتن تیم مناسب، ترکیب سهامداری نادرست، عدم پیگیری از سمت استارتاپ، عدم تمرکز و ثبات در تیم به عنوان اصلی‌ترین دلیل رد طرح‌های سرمایه‌گذاری بوده است که موجب شده 26.7 درصد از طرح‌ها رد شوند.

20.7 درصد از طرح‌ها نیز به این دلیل رد شدند که محصول آماده نبوده، محصول با بازار تطابق نداشته جذاب نبوده، در مرحله ایده قرار داشته است، قیمت‌گذاری نامناسبی داشته یا به بازار وارد نشده است.

مدل کسب‌وکار که شامل مواردی از جمله عدم جذابیت مدل درآمدی، مدل درآمدی نامناسب یا عدم مقیاس‌پذیری بوده و ارزش‌گذاری نامناسب از جمله کمترین دلایل رد طرح‌های سرمایه‌گذاری بوده‌اند.

توزیع جغرافیایی درخواست‌های سرمایه‌گذاری نشان می‌دهد 73 درصد از درخواست‌های سرمایه‌گذاری توسط تیم‌های استارتاپی ساکن تهران ارسال شده است و استان‌های اصفهان، فارس و خراسان رضوی از حیث تعداد درخواست در رتبه‌های بعدی قرار داشته که فاصله قابل توجهی با درخواست‌های ارسال شده از تهران دارند. 0.4 درصد از درخواست‌ها نیز از خارج کشور بوده است.

این موضوع حاکی از آن است که تمرکز تیم‌های استارتاپی همچنان در پایتخت بوده و لازم است بیش از پیش به فعالیت اکوسیستم استارتاپی در سایر شهرهای کشور توجه شود.

گزارش عملکرد جریان ورودی طرح‌های بخش نرم‌افزار

شرکت توسعه کارآفرینی بهمن در ادامه گزارش خود به بیان تفکیکی جریان ورودی طرح‌های سرمایه‌گذاری براساس دو حوزه نرم‌افزاری و صنعتی می‌پردازد.

کل طرح‌های ورودی این بخش 407 مورد بوده که بیش از 67 درصد کل طرح‌های ورودی را شامل می‌شود. این موضوع می‌تواند حاکی از آن باشد که استارتاپ‌های ایرانی تمرکز بیشتری در حوزه نرم‌افزار دارند.

لازم به ذکر است از کل طرح‌های ورودی در این حوزه، 389 طرح بررسی شده و 18 طرح نیز همچنان در حال بررسی است.

تقریبا نیمی از 407 طرح وارد شده به فرآیند سرمایه‌گذاری، در مرحله تماس اولیه رد شده‌اند. همچنین تنها 12 درصد از طرح‌های ورودی به مرحله ارزیابی موشکافانه رسیدند که در نهایت 8 قرارداد منعقد شده است که معادل 2 درصد از کل طرح‌های ورودی است.

یوتوپین، کورتکسلی، کاربوم، کیک خونه، کارپیچ، لینک اکسپرس، لیمو و دیدار هشت تیمی هستند که با آن‌ها قرارداد بسته شده است.

طبق این گزارش، متوسط زمان صرف شده از ارسال درخواست تا برقراری تماس اولیه با تیم هفت روز و تا دریافت نتیجه نهایی 27 روز بوده است. این موضوع از سرعت بیشتر بررسی طرح‌های این حوزه در مقایسه با طرح‌های بخش صنعتی حکایت دارد.

متقاضیان سرمایه‌گذاری بیشتر در حوزه‌های فروش کالا، آموزش و خدمات عمومی فعال بوده‌اند. کشاوری، کتاب، خدمات ابری و پرداخت نیز کمترین سهم را از این حیث داشته‌اند.

بیشترین درخواست‌های سرمایه‌گذاری در بخش نرم‌افزار نیز از استان تهران بوده و استان‌های فارس و خراسان رضوی در رتبه‌های بعدی قرار دارند.

23.5 درصد از دلایل رد طرح‌های سرمایه‌گذاری مربوط به تیم‌ها و 21.4 درصد نیز مرتبط با محصول یا خدمت ارائه شده توسط استارتاپ بوده است. ارزشگذاری نیز کمترین سهم را برای دلایل رد طرح‌های سرمایه‌گذاری داشته است که با توجه به کم بودن طرح‌های رسیده به مرحله ارزیابی، عدد دور از انتظاری نیست.

گزارش عملکرد جریان ورودی طرح‌های بخش صنعتی

اگرچه تنها 32 درصد از کل طرح‌های سرمایه‌گذاری ورودی، مربوط به بخش صنعتی می‌شود اما 13 طرح به مرحله نهایی و امضای قرار داد رسیده‌اند که نشان‌دهنده عملکرد بهتر و جذابیت بیشتر طرح‌های این حوزه برای سرمایه‌گذاری است.

پنتک، سپیدان، اکسیر، دایان پلاسما، گروتک، فیدار پوشش، بهراد ژن، Pure شیمی، کارا فناوران، پویش پلیمر، اریسا، فراست و آواموتور سیزده تیم پذیرفته شده برای سرمایه‌گذاری در این بخش هستند.

21.6 درصد از 194 طرح سرمایه‌گذاری رسیده در این بخش از طریق تیم سرمایه‌گذاری شرکت توسعه کارآفرینی بهمن بوده است. همچنین 177 طرح از کل طرح‌های رسیده بررسی شده و 17 طرح هنوز در مرحله بررسی قرار دارند.

طبق این گزارش، 85 درصد تیم‌ها به مرحله ارزیابی موشکافانه در فرآیند سرمایه‌گذاری شرکت بهمن نرسیده و از 21 تیم رسیده به مرحله تنظیم قرارداد، نهایتا با 13 تیم قرارداد منعقد شده است.

متوسط زمان صرف شده از ارسال درخواست تا برقراری تماس اولیه با تیم 9 روز و تا دریافت نتیجه نهایی 37 روز بوده است. این موضوع نشان می‌دهد بررسی طرح‌های بخش صنعتی در مقایسه با حوزه نرم‌افزار، زمان‌بر بوده است.

18.3 درصد از کل متقاضیان سرمایه‌گذاری در حوزه مواد شیمیایی فعال بوده و 15.7 درصد از آن‌ها نیز در زمینه ماشین آلات و تجهیزات و تکنولوژی ساخت فعالیت می‌کردند. حوزه‌های انرژی، اتوماسیون، نفت و گاز و پتروشیمی نیز کمترین سهم را از حوزه‌های فعالیتی تیم‌های متقاضی جذب سرمایه داشتند.

36.1 درصد از رد طرح‌های سرمایه‌گذاری به مشکل تیم‌ها مانند ترکیب نامناسب یا عدم ثبات و تمرکز مربوط بوده و مدل کسب‌وکار نیز با 0.9 درصد از دلایل رد، کمترین سهم از رد طرح‌های سرمایه‌گذاری را داشته است.

10.2 درصد از طرح‌های بخش صنعتی به علت اندازه بازار غیرجذاب، رقبای قوی، ریسک یا نداشتن مزیت رقباتی رد شده‌اند. جذاب نبودن بازده سرمایه‌گذاری، سرمایه‌بر بودن طرح، عدم تناسب سرمایه درخواستی با مرحله رشد استارتاپ، نداشتن ترکشن مالی جذاب و هزینه/درآمد نامعقول در زمان فعالیت نیز باعث رد 4.6 درصد از طرح‌های درخواستی رسیده شده است.

توزیع جغرافیایی درخواست‌های سرمایه‌گذاری در بخش صنعتی نشان می‌دهد تنها تیم‌های فعال در 11 استان در این حوزه تقاضای جذب سرمایه داشته‌اند که باز هم سهم تهران از سایر استان‌ها بیشتر است.

نکته جالب توجه در این نمودار، سهم 1.3 درصدی درخواست‌های سرمایه‌گذاری از خارج ایران در بخش صنعتی است.

گزارش عملکرد سرمایه‌گذاری شرکت بهمن را می‌توانید از اینجا مشاهده کنید.