توسعه فیبر نوری در سازمان تنظیم مقررات و شرکت‌های ارتباطی کشور چگونه پیش می‌رود؟

روز یکشنبه نشست توسعه ارتباطات ثابت مبتنی بر فیبر نوری، با حضور مدیران سازمان تنظیم مقررات و مدیران ارشد شرکت‌های بزرگ ارتباطی کشور برگزار شد. در این نشست رئیس سازمان تنظیم مقررات در گفت‌وگو با مدیران شرکت‌های بزرگ ارتباطی کشور به بررسی مشکلات عدم توسعه فیبر نوری تا امروز پرداخت. کارشناسان حاضر در نشست توسعه ارتباطات ثابت مبتنی بر فیبر نوری معتقدند بر اساس دستورالعمل شورای عالی فضای مجازی تا پایان سال 1404 باید به پوشش 80 درصدی اینترنت با متوسط سرعت 25 مگابیت در ثانیه دست پیدا کنیم. همچنین آنها تاکید کردند توسعه فیبر نوری موضوعی نیست که به دلیل هزینه بالا از آن صرف‌نظر کرد و این روند باید بر اساس نقشه راه سازمان تنظیم مقررات که تا یک ماه آینده منتشر خواهد شد دنبال شود.

تلاش مشترک برای توسعه فیبر نوری

«محمد کشوری»، مدیرعامل گروه طیف از حاضرین در این نشست با اشاره به اینکه در نشست توسعه ارتباطات ثابت مبتنی بر فیبر نوری رئیس سازمان تنظیم مقررات و اپراتورهای ثابت با هدف توسعه شبکه ثابت انجام شد به دیجیاتو گفت: «در این نشست شرکت‌ها نظرات و پیشنهادات خود به منظور این توسعه را نیز اعلام کردند. همچنین سازمان تنظیم مقررات به عنوان شنونده این موضوعات را در دستور کار خود قرار داد تا بر اساس آن زمینه توسعه ارتباطات ثابت مخصوصا فیبر نوری را فراهم کند.»

کشوری با اشاره به هدف‌گذاری که در شورای عالی فضای مجازی انجام شده به دیجیاتو درباره اهدافی که برای اینترنت در کشور محقق شده گفت: «باید به پوشش 80 درصد خانوارها با متوسط سرعت 25 مگابیت در ثانیه تا سال 1404 محقق شود. این یک هدف بزرگ است که همه مباحث در این حوزه بود که چطور می‌توان این آن را محقق کرد. از همین رو باید با ترکیبی از تکنولوژی‌های مختلف این موضوع را پیش ببریم. مهم‌ترین این تکنولوژی‌ها که اتفاقا در آن ضعف‌هایی هم داریم بحث فیبر نوری است.»

عوامل عدم توسعه فیبر نوری تا امروز

مدیرعامل گروه طیف در پاسخ به پرسش دیجیاتو مبنی بر اینکه مشکل اصلی توسعه شبکه ثابت چیست؟ با تاکید بر اینکه چالش اصلی توسعه شبکه ثابت در همین نقطه فیبر نوری است، گفت: «این مشکل از نظر سرمایه‌گذاری و همچنین هماهنگی‌های بین شهرداری‌ها هم وجود دارد. بنابراین نیازمند یک نظم جدی و یکپارچه به منظور توسعه هستیم.»

او با اشاره به اینکه توسعه VDSL به دلیل وجود امکانات شبکه سیم مسی محقق‌تر است، گفت: «از این سرویس برای یک دوره گذار می‌توان استفاده کرد اما در نهایت بخشی از مشترکین در شهرهای بزرگ و کلان شهرها نیازشان با این روند رفع نخواهد شد و اولویت و تمرکز را باید بر توسعه فیبر نوری گذاشت.»

کشوری همچنین در ادامه به پرسش دیجیاتو مبنی بر چرایی عدم توسعه فیبر نوری تا امروز با توجه به اهمیت توسعه این بخش، گفت: «شرکت‌های مختلف برای توضیح عدم توسعه فیبر نوری دلایل مختلفی دارند. این مسائل از امکانات زیرساختی تا منابع مالی گستره‌ای بزرگ و طولانی است که در هر شرکت با توجه به روند کاری متفاوت است.»

او با تاکید بر اینکه در این روند شاهد طیفی از دلایل برای عدم توسعه فیبر نوری هستیم، گفت: «نقش دولت یا رگولاتوری در این مرحبه بسیار پررنگ می‌شود و باید این مشکلات و مسائل بخشی به دست رگولاتور حل شود. شکی نیست که مشکلات اقتصادی وجود دارند و نمی‌توان ادعا کرد که مشکلات اقتصادی وجود ندارند.»

کشوری با اشاره به اینکه به هر حال تعرفه قیمت‌هایی که در حال حاضر وجود دارد بازگشت سرمایه فیبر نوری را توجه پذیر نمی‌کند، گفت: «به هر حال همین موضوع نیز باید حل شود. بدیهی است اگر کاربران سرویس باکیفیت‌تری دریافت کنند، برای پرداخت هزینه‌های آن هم مخالفتی ندارند. این یک نیاز است که نمونه آن را درباره گوشی‌های هوشمند هم شاهد بودیم. مردم جون احساس کردند به گوشی‌های هوشمند نیاز دارند، هزینه آن را هم پرداخت کردند.»

وعده تنظیم سند راهبردی تا یک ماه آینده

مدیرعامل پیشین مبین‌نت نیز در توضیح جزئیات نشست توسعه ارتباطات ثابت مبتنی بر فیبر نوری به دیجیاتو گفت: «جلسه بیشتر بر اساس معارفه و تعریف موضوعات بود و تنها نکته با اهمیت این جلسه حضور رئیس سازمان تنظیم مقررات و اظهار نظر این سازمان مبنی بر اینکه استراتژی های کار توسعه فیبر نوری ظرف یک ماه آینده در سازمان تنظیم مقررات تنظیم خواهد شد.»

«حسین ریاضی» در ادامه توضیحات خود گفت: «سازمان تنظیم مقررات از همه افرادی که در این حوزه مشغول به فعالیت هستند خواست  تا ایده‌ها و پیشنهادات خود را در اسرع وقت اعلام کنند تا مورد تحلیل و بررسی قرار بگیرند.»

او در ادامه توضیحات خود درباره این نشست مشترک بر اهمیت تنظیم نقشه راه تعیین شده تا یک ماه آینده اشاره کرد و گفت: «همچنین «صادق عباسی» خواسته‌های خود مبنی بر اعلام جهت گیری سازمان مقررات برای توسعه شبکه ثابت بر اساس فیبر نوری و همچنین توسعه شبکه موبایل بر اساس تکنولوژی های نو را توضیح داد.»

به گفته ریاضی در سندیکای صنعت مخابرات و در جامعه صنعت فناوری اطلاعات قطعا به سازمان تنظیم مقررات برای جمع‌آوری و ارائه چکیده پیشنهادات کمک خواهیم کرد.

توسعه فیبر نوری، یک نیاز جدی

ریاضی در پاسخ به این پرسش دیجیاتو که ایا از نظر او توسعه VDSL اهمیت بیشتری دارد یا فیبر نوری و آیا باید هر دو این موارد را با هم پیش برد، گفت: «توسعه اساسی، توسعه فیبر نوری است. در صوت توسعه فیبر نوری، توسعه شبکه های موبایل بر اساس تکنولوژی‌های نو از جمله 5G حتی تکنولوژی‌های نوتر در این بستر بهبود پیدا خواهد کرد.»

او با اشاره به اینکه 5G در شبکه‌های موبایل یا تکنولوژی های جدید دیگر در شبکه موبایل، تا زمانی که شبکه فیبر نوری توسعه پیدا نکنند، دست یافتنی نخواهند بود، گفت: «بنابراین زمانی که شبکه های ثابت بر اساس توسعه فیبر نوری توسعه پیدا کنند، بخشی از ترافیک شبکه های موبایل که در حال حاضر هم به دلیل نبود فیبر نوری روی وایرلس و شبکه های بی سیم است، حل خواهد شد و در نتیجه ظرفیت این شبکه ها نیز بالا خواهد رفت.»

هزینه توسعه فیبر نوری قابل انکار نیست

ریاضی در پاسخ به این پرسش که آیا گران قیمت بودن تجهیزات فیبر نوری منجر به عدم توسعه این شبکه شده است یا خیر به دیجیاتو، گفت: «روند توسعه طی حداقل 5 تا 6 سال گذشته در همه زمینه‌ها حتی موبایل دچار مشکل شده است. در مقایسه سال 1390 تا 1400 شاهد این موضوع هستیم که نرخ ارز تقریبا 30 برابر شده است. در این روند هزینه های شبکه‌های ارتباطی نیز 20 برابر شده است. این در حالی است که در حوزه ارتباطات صوتی و دیتا درآمد تغییر چندانی نکرده است.»

او در ادامه توضیحات خود با اشاره به اینکه در این روند ابتدا اپراتورهای ثابت به دلیل هزینه‌های بیشتر دچار مشکل شدند، گفت: «در مراحل بعدی هم شاهد مشکلاتی برای بخش‌های دیگر و در حال حاضر موبایلی‌‌ها شدیم.»

ریاضی با تاکید بر اینکه افزایش هزینه‌های 20 تا 30 برابری قطعا بر هزینه‌های توسعه فیبر نوری هم افزوده است گفت: «در حال حاضر دشوارترین مرحله روی مخابرات ایران است که با وجود همه هزینه‌هایی که وجود دارد در نهایت باید همچنان این توسعه را مورد توجه قرار داد.»

تاکید فعالان حوزه فناوری اطلاعات مخابرات بر توسعه فیبر نوری در شرایطی است که با توجه به اظهارنظرهای نهادهای تصمیم‌گیر دولت نیز خواستار توسعه این بخش است. چندی پیش «عیسی زارع‌پور»، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات با تأکید بر ضرورت تغییر موازنه شبکه ارتباطی کشور از ارتباطات سیار به ارتباطات ثابت اعلام کرده بود در راستای توسعه ارتباطات ثابت و دسترسی عموم مردم کشور به شبکه امن، پایدار و ارزان باید نهضت فیبرکشی در کشور راه بیفتد.

از همین رو بعد از جلسه‌ای که در آخرین روز آبان با حضور فعالان این صنعت برگزار شد توسعه فیبر نوری و دسترسی شهروندان به اینترنت پرسرعت در دوران وزارت زارع‌پور محقق خواهد شد؟