آیا قرار است کسی از حقوق مردم در برابر طرح صیانت، صیانت کند؟

واکنش‌ سیاست‌مداران به طرح صیانت، بیشتر از روزهای قبل برای کاربران مهم شده است. از رییس مجلس تا رییس شورای عالی فضای مجازی و وزیر ارتباطات بارها قول داده‌اند که صدای انتقادات را شنیدند و گفتند طرح صیانت دنبال محدودسازی نیست اما هنوز نگرانی‌های زیادی وجود دارد.آخرین واکنش مهم اما از سمت فردی صورت گرفته که دیگر فقط اهل ارتباطات آن را نمی‌شناسند. واکنش حمایتی «ابراهیم رئیسی» نسبت به انتقادات پیرامون طرح صیانت برای اولین بار رخ داده است. این اظهار نظر کوتاه سوالی را ایجاد می‌کند که آیا بعد از این حجم از انتقاد، آیا بالاخره کسی قرار است از شکایات نسبت به طرح صیانت، حمایت کند؟

پرسشی که اخیرا از طرف خبرگزاری قم نیوز در دیدار با رییس جمهور مطرح شده به طور مستقیم، چرایی عدم ورود رئیس دولت سیزدهم به طرح صیانت را محل سوال قرار داد و رئیسی نیز اعلام کرد که «دولت به طور علنی و غیرعلنی از حقوق مردم در مقابل طرح صیانت حمایت می‌کند.»

اهمیت این پرسش از آنجایی بود که در آن به سوگند ریاست جمهوری اشاره شده و چرایی عدم حفاظت رئیس جمهور از حقوق مردم در مقابل طرح صیانت را مورد پرسش قرار داد و رئیس جمهور در پاسخ گفت: «از حقوق مردم در زمینه فضای مجازی حمایت می‌کنیم و مردم در این زمینه نگرانی نداشته باشند.»

رئیسی همچنین در ادامه پاسخ به پرسش‌ها گفت: «ما به طور علنی و غیر علنی از مردم حمایت می‌کنیم و در این زمینه جای نگرانی نیست. مردم نگران نباشند و مشکلات اینترنت حل می‌شود.»

در طرح صیانت باید نگران چه بود؟

اختلال در سرعت اینترنت و دسترسی سخت‌تر به اپلیکیشن‌ها و محصولات جهانی، تنها بخشی از مشکلاتی است که این روزها کاربران اینترنت را دچار نگرانی کرده است. این موضوع در حالی است که کارشناسان و فعالان حوزه فناوری اطلاعات کشور تاکید دارند نباید این طرح را صرفا در چارچوب این موارد محدود کرد.

اختلال در ارتباطات بین‌المللی، آسیب به کسب‌وکارهای کوچک اینترنتی و حتی جاماندن از روند توسعه ارتباطات جهانی هر یک مواردی است که کارشناسان بارها بر اهمیت نادیده گرفته شدن آنها در طرح صیانت تاکید کردند. اما همه این واکنش‌ها از آخرین جلسه کمیسیون تخصصی بررسی طرح صیانت که سه‌شنبه، 7 دی برگزار شد؛ افزایش قابل توجهی پیدا کرد.

در دوازدهمین جلسه کمیسیون مشترک بررسی طرح صیانت، براساس رای‌گیری اعضا و همچنین به خواست مرکز پژوهش‌های مجلس، نسخه پیشین این طرح برای بررسی مجدد به این مرکز ارجاع داده شد؛ نسخه‌ای که گفته شده بود با قانون اساسی کشور مغایرت دارد و معلوم نیست بدون هیچ تغییری قرار است چطور دوباره مورد بررسی قرار بگیرد.

این موضوع در حالی است که رئیس مجلس شورای اسلامی چندین بار از جمله سخنرانی‌اش در 9 آذر نیز، تاکید کرده بود قانون‌گذاری در حوزه فضای مجازی با در نظر گرفتن مطالبات مردم اثربخش خواهد بود و بارها گفته که آنها در این طرح، دنبال محدودیت نیستند.

رییس مرکز ملی فضای مجازی که عالی ترین مقام ICT کشور به حساب می‌آید هم مخالفت صریحی با این طرح نکرده اما تاکید کرده که نگرانی‌ها درباره طرح صیانت از فضای مجازی رفع می‌شود؛ البته او به جزییا این برطرف شدن اشاره نکرده و در نتیجه معلوم نیست این نگرانی‌ها قرار است چگونه حل بشود.

صیانت بدون دانش

نزدیک به یک ماه بعد، با برگزاری چندین جلسه در مجلس، تحلیل‌های کارشناسان با تجربه و البته کارزاری که در مخالفت با این طرح به راه افتاد، همچنان در بر همان پاشنه میچرخد و هر چند به نظر می‌رسد از رئیس‌دولت تا رئیس مجلس، هیچکس با این طرح موافق نیست، اما همچنان گروهی بر تصویب آن پافشاری می‌کنند. پاسخ به این پرسش هم همچنان مجهول باقی مانده که آیا شاهد یک زورآزمایی بین دولت و مجلس هستیم یا اینکه حرف همه یکی است و تنها با کلمات بازی می‌شود؟

سه‌شنبه هفته گذشته، بعد از دوازدهمین جلسه کمیسیون تخصصی مجلس نیز، روزنامه شرق کلاب‌هاوسی برگزار کرد و «امیر ناظمی»، رئیس سابق سازمان فناوری اطلاعات، در این کلاب‌هاوس بارها تاکید کرد، تدوین‌گران این طرح آگاهی و دانش کافی برای تنظیم چنین طرحی را ندارند.

او در بخشی از توضیحات خود درباره آخرین نسخه طرح صیانت، گفت: «حالا این نسخه جدید کل اینترنت را شامل شده و قابلیت گسترش در کل فضای اینترنت و حتی شبکه داخلی را دارد. این متن بازگشت به قبل است.»

از سیاست تا زندگی در دنیای فناوری‌محور

رییس سابق سازمان فناوری اطلاعات معتقد است که این روزها شاهد این هستیم که گروهی با اهداف خاصی نیازمند قوانین و مقرراتی هستند تا ایده‌هایی را که می‌توانم بگویم ایده‌های اشتباه و سراسر نادرست است، پیش ببرند و به خاطر همین هر بار به یک واژه دست می‌اندازند و یک واژه را مبتذل می‌کنند. یک روز واژه صیانت از داده‌ها را مبتذل می‌کنند و یک روز دیگر واژه تنظیم‌گری را. بهتر است واقعا اگر نیت‌شان چیز دیگری هست، همان را عریان بگویند.»

معلوم نیست کسی قرار است رک و پوست کنده از صیانت پیرامون نگرانی مردم و کسب و کارها درباره طرح صیانت صحبت کند یا خیر اما واژگان رییس جمهور بار معنایی سنگینی دارد. او تاکید کرده به طور علنی و غیر علنی از مردم حمایت می‌کند و خود او کسی است که از آمار دنبال کنندگانش در اینستاگرام در مناظره‌های انتخاباتی صحبت کرده بود و آن را یک بستر مناسب برای ارتباط با مردم خوانده بود.

ترس از ورود جریان سیاست‌ورزی، آن هم نه به معنای پشبرد برنامه‌های سیاسی کلان کشور، بلکه به معنای پیشبرد اهداف حزبی نگرانی را برای جامعه و کابران اینترنت افزایش داده است. حالا باید همچنان منتظر باشیم تا بعد از آخرین واکنش رئیس جمهور در شهر قم نسبت به حمایت از مردم در مقابل هر تصمیمی به چه نتیجه‌ای خواهد رسید.