مدیر گروه فرهنگ دیجی‌کالا: در نمایشگاه کتاب دیجی‌کالا تمام کتابفروشی‌های محلی حضور دارند

هشتمین نمایشگاه کتاب آنلاین دیجی کالا 17 اردیبهشت تا 6 خرداد تقریبا همزمان با سی و سومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، در حال برگزاری است. این در حالی است که نمایشگاه کتاب چند سال اخیر به دلیل نوع برگزاری آن محل مناقشه ناشران و دوستداران کتاب بود. 

گروهی با برگزاری چنین نمایشگاهی به دلیل تضعیف کتابفروشی‌های محلی مخالفت کردند و گروهی هم بر این باورند که این رسم سی و چند ساله را باید همچنان زنده نگه داشت. اما حالا در شرایط پاندمی کرونا گرچه تعداد کشته شدگان کاهش چشمگیری داشته اما همچنان برخی بر این باورند که برگزاری هر نمایشگاهی،آن هم از نوع عمومی مثل کتاب خطرآفرین است.

به هر روی گذشته از همه این بحث‌وجدل‌ها، دیجی‌کالا امسال هم به رسم هشت سال گذشته نمایشگاه آنلاین را برگزار کرده است. نکته قابل توجه اما این است که به گفته مدیر گروه فرهنگ و کتاب این پلتفرم چند سال گذشته با وجود اعلام آمادگی دیجی‌کالا به منظور همکاری برای برگزاری این نمایششگاه، اقبال و نگاه مثبتی از طرف نمایشگاه کتاب وجود نداشته است.

گروه کتاب، اولین گروه غیر دیجیتال دیجی‌کالا

سجاد رسولی مدیر گروه فرهنگ و کتاب دیجی‌کالا با توضیح درباره گروه کتاب این پلتفرم و در پاسخ به پرسش دیجیاتو مبنی بر تاریخچه این نمایشگاه، گفت: «گروه کتاب در واقع اولین گروه کالاهای غیر الکترونیک دیجی‌کالا بود. این در حالی است که تا سال 93 شعار دیجی‌کالا نقد و بررسی و خرید کالای الکترونیک بود.»

رسولی با اشاره به ریبرندینگ و ورود کالاهای غیر الکترونیک به این پلتفرم گفت: «از سال 1393 این تغییر و تحول با ورود کتاب آغاز شد. اولین دوره نمایشگاه کتاب دیجی‌کالا هم از سال 1394 انجام شد.»

با توجه به اینکه نمایشگاه کتاب دیجی‌کالا در طول چند سال گذشته همزمان با نمایشگاه بین‌المللی کتاب برگزار شده، این پرسش مطرح است که آیا این موضوع به دلیل رقابت با نمایشگاه است یا به دلیل شرایطی است که به شکل جو عمومی درباره کتاب بین مخاطبان ایجاد شده است.

مدیر گروه فرهنگ و کتاب دیجی‌کالا در پاسخ به این پرسش دیجیاتو گفت: «تقویم سال کتاب از اردیبهشت ماه آغاز می‌شود. فعالیت‌ها و اتمسفر فضای حاکم در رویدادهای فرهنگی در حوزه کتاب، اردیبهشت ماه پررنگ‌تر است. علت انتخاب این تاریخ هم به واسطه شروع فعالیت‌ها بوده است.»

او در ادامه توضیحات خود در پاسخ به پرسش دیجیاتو مبنی بر اینکه آیا همکاری بین دیجی‌کالا و نمایشگاه کتاب تا کنون شکل گرفته و آیا تلاشی برای شکل‌گیری به این همکاری از طرف دیجی‌کالا انجام شده یا خیر، گفت: «در ادوار گذشته دیجی‌کالا پیشنهاداتی برای حضور در بخش‌هایی از این فرایند به نمایشگاه کتاب داد. این در حالی است که بعد از پیشنهاد اولیه که 3 تا 4 سال پیش طرح شد و استقبالی از طرف نمایشگاه کتاب نشد، پیشنهاد همکاری دیگر از طرف دیجی‌کالا به نمایشگاه بین‌المللی کتاب داده نشد.»

مدیر گروه فرهنگ و کتاب دیجی‌کالا اما در ادامه توضیحات خود بر این موضوع تاکید کرد که اگر امکان همکاری در این حوزه وجود داشته باشد، دیجی‌کالا از آن استقبال خواهد کرد.

تلاش دیجی‌کالا در جلوگیری از فعالیت‌های غیرضروری

رسولی در بخش دیگری از توضیحات خود به سابقه این پلتفرم در حوزه فروش آنلاین اشاره کرد و گفت: «از ابتدای پاندمی کرونا برای جلوگیری از فعالیت‌های غیرضروری و فراهم کردن خریدهای آنلاین تلاش بر ارائه امکانات خرید در همه حوزه‌ها افزایش پیدا کرد.»

به گفته او دیجی‌کالا همه تلاش خود را کرد تا محلی برای ارائه سرویس‌های خاص هم به فروشنده و هم خریدار باشد. از همین رو در اوج کرونا، به عنوان یک راه حل سعی کرد تا خدمات مناسب را ارائه دهد.

رسولی با اشاره به امکاناتی که برای بیش از 1500 کتابفروشی در سراسر کشور فراهم شد تا فعالیت خود را در دیجی‌کالا ادامه دهند، گفت: «در این روند علی‌رغم وجود قرنطینه‌ها، کسب‌وکارها توسعه پیدا کردند و به بحث کنترل کرونا هم کمک شد.»

دیجی‌کالا در مسیر حمایت به کتابفروشی‌های محلی

یکی از دلایلی که برخی از ناشران بزرگ در نمایشگاه کتاب حاضر نمی‌شوند، کمک به فعالیت کتابفروشی‌های محلی است. حالا این سوال مطرح است که آیا نمایشگاه آنلاین کتاب دیجی‌کالا با توجه به همکاری این پلتفرم با 1500 کتابفروشی در سراسر کشور به بهبود شرایط کتابفروشی‌های محلی کمک خواهد کرد؟

مدیر گروه فرهنگ و کتاب دیجی‌کالا با تاکید بر اینکه قطعا این روند به کتابفروشی‌های محلی کمک خواهد کرد، گفت: «فروش بخش کتاب دیجی‌کالا فقط 5 درصد از طرف بازرگانی دیجی‌کالا انجام می‌شود و بیش از 95 درصد این فعالیت و فروش از طرف ناشران و کتابفروشی‌های محلی تهران و شهرستان‌ها انجام می‌شود.»

به گفته او فروش کتاب در دیجی‌کالا برخلاف سایر پلتفرم‌ها صرفا با داشتن مجوز کتابفروشی است. بر اساس روندی که دیجی‌کالا برای فروش کتاب در نظر گرفته فروشنده باید حتما جواز کسب داشته باشد. این تصمیم هم صرفا بر اساس حمایت از کتابفروشی‌های محلی است.

او درباره میزان رشد فروش کتاب دیجی‌کالا در دوران نمایشگاه این پلتفرم هم به رشد 20 برابری رسیده است.

یکی از انتقادها به روند فروش کتاب در دیجی‌کالا، فروش کتاب‌هایی با کیفیت نامطلوب است. این نمونه از کتاب‌ها البته در سطح کتابفروشی‌های فیزیکی هم موجود است، اما پرسش اصلی این است که آیا نظارت خاصی در انتخاب کتاب‌ها وجود دارد؟

رسولی در پاسخ به این پرسش با تاکید بر اینکه اصل اولیه و مهم در جریان حضور کتابفروشی‌ها در دیجی‌کالا موازین قانونی است، با انتقاد از ساخت فیلترهای چند باره برای جلوگیری از امکان دسترسی به برخی کتاب‌ها توسط مدافعان فرهنگ گفت: «اصل در دیجی‌کالا نبود منع قانونی برای فروش یک کتاب است. زمانی که یک کتاب بر اساس مجوزهای قانونی منتشر شده، ما در دیجی‌‌‌کالا بر اساس علایق و سلیقه شخصی از فروش آن جلوگیری نمی‌کنیم.»

به گفته او حتی در مواردی که کتاب‌هایی بدون مجوز یا در صورت ابطال مجوز در کتابفروشی‌ها به فروش می‌رسند، به دلیل آنلاین بودن سیستم فروش دیجی‌کالا از لیست فروش دیجی‌کالا حذف خواهند شد. در نهایت اصل بر موازین و قانونی و مجوزهای قانونی است و نه سلیقه و انتخاب شخصی.

او با تاکید بر اینکه ملاک دیجی‌کالا قانون است، گفت: «اگر قانون عنوان کند، که برخی ناشران فعالیت‌شان به هر دلیلی غیر قانونی است، دیجی‌کالا هم از همکاری با آنها صرف نظر خواهد کرد. اما ملاک سلیقه یا تعاریف شخصی نیست.»

رسالت دیجی‌کالا در جریان آشنایی مردم با کتاب

رسولی اما در بخش دیگری از توضیحات خود با تاکید بر رسالت دیجی‌کالا به عنوان مسئولیت اجتماعی این پلتفرم به تولید محتوا در راستای آشنایی کاربران با کتاب مناسب اشاره کرد و گفت: «در بخش کتاب دیجی‌کالا برخلاف هر پلتفرم فروش آنلاین دیگری، با تولید محتوا درباره چگونگی انتخاب کتاب خوب، کاربر را به سمت انتخاب بهتر سوق داده‌ایم. این در حالی است که امکان دارد این تولید محتوا حتی منجر به آن شود که برخی از کتاب‌ها با اقبال کمتری مواجه شوند، اما مسئولیت خود را در جریان آگاهی رسانی تعریف کرده‌ایم. از طرفی امکان وجود هر کتاب قانونی هم در پلتفرم دیجی‌کالا وجود دارد.»

مدیر بخش فرهنگ و کتاب دیجی‌کالا مدعی است این پلتفرم تنها موسسه یا نهادی است که برای مخاطبان و کاربران خود محتوایی تولید کرده که بر اساس آن بدانند چطور کتاب بخرند.

او بر این موضوع هم صحه گذاشت که بخش نظرات کاربران هم به انتخاب کتاب خوب از طرف کاربران و مخاطبان کمک خواهد کرد و دیجی‌کالا هیچ محدودیتی در ارائه نظر در مورد کتاب‌ها ندارد.

اثرگذاری کرونا بر اقبال جامعه نسبت به کتاب

اثرگذاری پاندمی کرونا بر میزان مطالعه جامعه، یکی از موضوعاتی است که به نظر می‌رسد با بررسی داده‌های مربوط به فروش کتاب می‌توان اطلاعات قابل توجهی نسبت به آن داشت. رسولی در پاسخ به این پرسش دیجیاتو که آیا اطلاعاتی از تغییر میزان فروش کتاب توسط این پلتفرم وجود دارد بر افزایش قابل توجه فروش در دوران کرونا تاکید کرد.

او در ادامه با توضیح درباره این افزایش اقبال گفت: «بعد از شروع پاندمی افراد وقت بیشتری برای حضور در خانه و مطالعه پیدا کردند. از طرفی دیگر پاندمی نگاه جامعه را علمی‌تر و البته دقیق‌تر کرد. در نهایت فروش کتاب به شکل معناداری بعد از پاندمی کرونا افزایش پیدا کرد.»