چرا مردم اروپا در دوره‌ای مومیایی می‌خوردند؟

مومیایی چه مزیتی برای سلامتی انسان دارد که اروپایی‌ها زمانی تا این حد مسخ آن شده بودند؟ این پرسشی است که پاسخ آن ما را به یکی از حیرت‌آورترین دوره‌های تاریخی قاره اروپا خواهد برد، زمانی که این مردمان تمایل بی حد و حصری برای خوردن اجساد باستانی داشتند.

مردم در ابتدا گمان می‌کردند بقایای اجساد قدیمی توانایی علاج هر نوع بیماری از طاعون خیارکی گرفته تا یک سردرد ساده را دارد و بدین ترتیب جنون خوردن مومیایی جهت درمان بیماری‌ها آغاز شد و مردم را برای قرن‌ها وادار به هضم چیزی کرد که قطع به یقین طعم افتضاحی هم داشته است.

در این دوران از مومیایی‌های باستانی که از مصر به اروپا می‌آوردند، محصولی به نام «مومیا» تهیه می‌شد که طی قرن‌ها در هر عطاری موجود بود و توسط فقیر و غنی به عنوان دارو مصرف می‌شد. این امر که حدودا از قرن دوازدهم میلادی آغاز شد، تا پنج قرن بعد از آن ادامه یافت.

آغاز تردید‌ها در خصوص خواص درمانی مومیایی

با این وجود همه مردم به تاثیر درمانی استخوان‌های درگذشتگان اعتقاد نداشتند. برای مثال «گای دلافانتین»، پزشک سلطنتی یکی از همین افرادی بود که مزیت درمانی مومیا را زیر سوال برد. یکی از دلایل امر مذکور این بود که وی سال 1564 در اسکندریه به چشم خود دیده بود کلاهبرداران جنازه کشاورزان مصری را به جای مومیایی‌های باستانی به فروش می‌رسانند.

با این وجود ماجرا در ادامه جنبه‌های دیگری هم به خود گرفت زیرا برخی پزشکان به جای تجویز مومیایی‌های خشکیده و قدیمی، بر این باور بودند گوشت‌ تازه‌ای که هنوز خون دارد می‌تواند حاوی خواصی باشد که اجساد مردگان قدیمی فاقد آن هستند.

این ادعا‌ی واهی شخصی مانند «چارلز دوم»، پادشاه انگلستان را ترغیب کرد تا جهت درمان تشنج خود دارویی را مصرف کند که از جمجمه انسان ساخته شده بود. پزشکان نیز استفاده از جمجمه انسان جهت درمان ناراحتی‌های مغزی و عصبی را تا سال 1909 ادامه دادند.

استفاده از مومیای ساخته شده از مومیایی‌ها همچنان بین طبقات مرفه‌تر جامعه پابرجا باقی ماند، به طوری که حتی در این بازار روی مومیاهایی تبلیغ می‌شد که به عنوان مثال از بقایای فراعنه ساخته شده بودند؛ دارویی تولید شده از اشراف برای اشراف!

تغییر موارد استفاده از مومیایی‌ها

اوضاع اما تا قرن نوزدهم کمی دستخوش تغییر شد، در این دوره استفاده خوراکی از این جنازه‌های باستانی جهت درمان بیماری عملا متوقف یا به شدت نادر شد اما اشراف دوره ویکتوریایی همچنان دست از سر این اجساد نگون‌بخت برنداشتند و طی «مهمانی‌های پرده‌برداری» برای تفریح و سرگرمی جنازه‌های مصری را می‌گشودند.

نخستین موارد از این رویدادهای پرده‌برداری همچنین مقاصدی پزشکی نیز داشتند. در سال 1834، «تامس پتی‌گرو» جراح از یک مومیایی در کالج سلطنتی جراحان رونمایی کرد چرا که آن زمان کالبد‌شکافی و جراحی در حضور سایرین انجام می‌شدند و یک رویداد پزشکی و عمومی به شمار می‌رفتند.

با این حال انگیزه‌های پزشکی مذکور خیلی زود از میان رفتند و این مومیایی‌ها از مهمانی‌های شام خصوصی و تجملاتی سر در آوردند تا عده‌ای را سرگرم کنند. اما این گونه مهمانی‌ها نیز با آغاز قرن بیستم و همزمان با پیشرفت چشمگیر علوم پزشکی و باستان‌شناسی، کم‌کم منسوخ شدند و تنها چیزی که باقی ماند، حجمی عظیم از آثار باستانی تخریب شده بود.

در پایان باید خاطر نشان کرد امروزه گردش مالی بازار سیاه آثار باستانی و عتیقه‌جات برابر 3 میلیارد دلار است. این روزها هیچ باستان‌شناس عاقلی مومیایی‌ها را باز نمی‌کند و هیچ شخصی، مردم را به خوردن آنها تشویق نمی‌کند اما خرید و فروش آنها به عنوان کالا همچنان در جریان است.