سامانه آمیتیس بیمه مرکزی چه بر سر اینشورتک‌ها خواهد آورد؟ آغاز انحصاری دیگر با تولد یک سامانه
سامانه آمیتیس، تازه‌ترین فرزند انحصار آفرینی در کشور است که این بار با حمایت بیمه‌مرکزی، فریاد فعالان صنعت اینشورتک را بلند کرده است. با تاسیس این سامانه، فعالان صنعت اینشورتک باید همه مراحل کسب مجوز ...
در دیجیاتو ثبت‌نام کنید
جهت بهره‌مندی و دسترسی به امکانات ویژه و بخش‌های مختلف در دیجیاتو عضو ویژه دیجیاتو شوید.
عضویت در دیجیاتوتازههای تکنولوژی
سامانه آمیتیس، تازه‌ترین فرزند انحصار آفرینی در کشور است که این بار با حمایت بیمه‌مرکزی، فریاد فعالان صنعت اینشورتک را بلند کرده است. با تاسیس این سامانه، فعالان صنعت اینشورتک باید همه مراحل کسب مجوز تا اجرای برنامه‌های خود را از مسیر آمیتیس پیش ببرند. انحصار و تصدی‌گری نهاد ناظر شاخصه‌ای است که بیشترین نگرانی را درمورد آمیتیس ایجاد کرده است. برای مثال مدیرعامل ازکی به دیجیاتو می‌گوید وجود این شرکت واسط و وظایف آن، روند نوآوری در اینشورتک‌ها را مختل خواهد کرد در حالی که مدیرعامل بیمه دات کام گفت نباید با ایجاد انحصار، استارتاپ‌ها را ملزم به استفاده از تنها یک سامانه کرد.
سامانه آمیتیس با انحصاری که بیمه مرکزی به آن داده، کسب و کارهای آنلاین را از همکاری مستقیم با نمایندگان بیمه و حتی خود شرکت‌های بیمه منع کرده و هر گونه صدور بیمه را منحصر به همکاری اجباری با این شرکت کرده است.
تولد شرکتی انحصاری در جریان صنعت بیمه آن هم تقریبا همزمان با سالگرد چالش‌هایی که سال گذشته اینشورتک‌ها در مورد تعیین قیمت و ارائه تخفیف در فروش بیمه‌نامه‌ها با بیمه‌مرکزی پیدا کردند، بار دیگر چالشی جدی در مسیر فعالیت آنها ایجاد کرده است.
انجمن فین‌تک نیز 30 خرداد با انتشار بیانیه‌ای نسبت به این اقدام بیمه مرکزی واکنش نشان داد و خواستار توقف کار هرچه سریع‌تر سامانه آمیتیس شد. البته تا امروز همچنان بیمه‌مرکزی نسبت به این موضوع واکنشی نداشته است. این در حالی است که مدیران اینشورتک‌های کشور همچنان درباره این سامانه ابراز نگرانی می‌کنند.
اما رویکرد آمیتیس چیست؟ آیا این سامانه بنا دارد رگولاتوری صنعت بیمه را در همه بخش‌ها پیش ببرد؟ اگر بنا بر توسعه بخش خصوصی بر اساس اصل فراموش شده 44 قانون اساسی است این سامانه چطور امکان حرکت به سمت توسعه را فراهم خواهد کرد؟
از سویی دیگر با وجود نام‌گذاری سال 1401 انتظار می‌رفت کسبوکارهای نوآورانه امکان فعالیت بیشتری داشته باشند. هرچند به نظر می‌رسد صرفا نام دانش‌بنیان جذاب است و در نهایت فقط می‌توان پای درد دل مدیران ایده‌های نو نشست.
محکم شدن جای پای انحصار
«حامد ولی‌پوری»، مدیرعامل مجموعه ازکی، در گفت‌وگو با دیجیاتو در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه آیا قرار است سامانه آمیتیس با رویکرد رگولاتوری وارد صنعت بیمه شود یا نقش رگولاتوری را بازی کند، گفت: «بیمه مرکزی یک بخش نظارتی دارد که به هر حال باید وظایف خود را اجرا کند. این در حالی است که اگر بخش نظارتی وارد روند اجرایی شود و لایه‌های کسب‌وکاری اینشورتک‌ها را به بهانه نظارت وارد روند اجرایی کند با چالش مواجه خواهیم شد.»
به گفته او ورود یک شرکت واسط با بهانه نظارت به لایه‌های مختلف کسب‌وکار از استعلام سوابق تا قیمت‌دهی، پرداخت، صدور بیمه‌نامه و لجستیک و مواردی از این دست روند نوآوری در ادامه فعالیت اینشورتک‌ها را مختل خواهد کرد.
ولی‌پوری در پاسخ به این پرسش که چرا این روند منجر به اختلال در جریان نوآوری خواهد شد، به گستردگی موضوعاتی که اینشورتک‌ها و بیمه مرکزی با آن درگیر هستند، اشاره کرد و گفت: «در چنین شرایطی با هر تلاشی که در راستای نوآوری انجام می‌شود، تمامی ساختارهای نهاد به ظاهر نظارتی و در عمل اجرایی هم باید تغییر کند. همین گستردگی در نهایت منجر به کندی و عدم تغییر و تحول خواهد شد.»
توقف نوآوری با وجود ساختار غیر پیشرو
انحصار و حرکت به سمت تک بعدی شدن یکی از مشکلاتی است که با تحقق ایده شرکت آمیتیس صنعت اینشورتک را با بحرانی جدی مواجه خواهد کرد. در چنین شرایطی اینشورتک‌ها نه قدرت چانه‌زنی دارند و نه حتی در صورت ایجاد تغییر و تحول در ساختار خود، موقعیتی وجود خواهد داشت تا آمیتیس را دعوت به پذیرش تغییرات کنند.
مدیرعامل ازکی با ابراز نگرانی درمورد این انحصار، گفت: «در صنعت خودرو کشور شاهد رویکرد انحصاری بودیم و همین موضوع نشان داد حیات و ممات یک مجموعه انحصاری هیچ ارتباطی با نوآوری ندارد و در این راستا پیش نخواهد رفت.»
در ادامه ولیپور در پاسخ به این پرسش که آمیتیس چه نگرانی‌هایی را در شرایط فعلی برای صنعت اینشورتک کشور ایجاد خواهد کرد، گفت: «نخست باید به این موضوع توجه کرد که هسته فعالیت یک نهاد قانون‌گذار نظارتی است و در صورت ورود به روند اجرایی امکان اجرای موفق و سازنده‌ای نخواهد داشت.»
او دومین چالش پیش آمده در این روند پیچیدگی و سنگین بودن آن توصیف کرد و گفت: «حالا با سامانه‌ای مواجه هستیم که بنا شده پروژه‌ای متفاوت از ماهیت خود را با همه پیچیدگی‌هایش انجام دهد و در نهایت امکان انحصار هم برایش ایجاد شده است. بدیهی است با روند مناسبی مواجه نخواهیم شد.»
تعامل بی‌نتیجه، سکوت بیمه مرکزی
ولیپور در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه اینشورتک‌ها برای تعامل با بیمه مرکزی و بهبود شرایط پیش آمده چه برنامه‌ای دارند، با تاکید بر اینکه اینشورتک‌ها سال‌هاست با بیمه مرکزی در تعامل هستند تا فضای مطلوب و ارتباط موثری ایجاد شود، گفت: «با وجود همه تلاش‌های انجام شده، در عمل فضای درک مشترک وجود ندارد و مدل کسبوکارهای اینشورتکی از طرف بیمه‌مرکزی همچنان درک نشده است.»
او در ادامه با توضیح درباره چرایی عدم تعامل سازنده بیمه‌مرکزی، با اشاره به مدل کسب‌وکاری اینشورتک‌ها و تفاوت آن با آنچه در جریان کسبوکارهای سنتی بیمه طی تقریبا 90 سال گذشته رخ داده، گفت: «بهبود شرایط کاری اینشورتک‌ها هم صرفا زمانی محقق خواهد شد که بیمه مرکزی این تفاوت‌ها را بپذیرد و به دنبال اجرای طرحی نو باشد.»
ولیپور در پاسخ به این پرسش که چرا با وجود قدم‌هایی که اینشورتک‌ها در راستای تغییر و تحول این ساختار و بهبود شرایط برداشته‌اند، همچنان چالش‌ها وجود دارد، به پافشاری بیمه مرکزی بر ساختارهای قبلی و عدم پذیرش تغییرات توسط این نهاد اشاره کرد.
نگاه نو، نجات‌بخش صنعت بیمه
مدیرعامل ازکی معتقد است، بیمه مرکزی باید از افرادی در این روند کمک بگیرد که مدل کسبوکارهای نوین و مقیاس‌پذیر را کاملا بشناسند و سازکارهای آن را با توجه به تغییر‌وتحولات درک کنند. البته به نظر می‌رسد بیمه مرکزی بر سر دوراهی کسبوکارهای نوآورانه و سنتی مانده و امکان تصمیم‌گیری هوشمندانه ندارد.
با وجود این موضوع آیا اینشورتک‌ها خطری در مسیر فعالیت بیمه‌های سنتی هستند و همین موضوع منجر به سنگ‌اندازی در این روند شده؟ ولیپور در پاسخ به این پرسش با تاکید بر اینکه مدل کسب‌وکاری اینشورتک‌های هیچ خطری برای بیمه‌های سنتی ایجاد نخواهد کرد، گفت: «در تمام این مدت در تلاش بودیم تا بیمه مرکزی و بیمه‌های سنتی درک کنند که بازار فعالیت بیمه‌های آفلاین با حضور اینشورتک‌ها کوچک نخواهد شد اما این موضوع همچنان به نتیجه نرسیده است.»
به گفته او در صورت عدم به‌روزرسانی رویکردهای بیمه‌مرکزی نه تنها مشکلات موجود حل نخواهند شد، بلکه این مشکلات هرروز بزرگ و بزرگ‌تر هم خواهد شد.
راهی برای گفت‌وگو و تغییر مسیر
موقعیتی که در حال حاضر بیمه مرکزی برای خود ایجاد کرده، ایستادن بر سر دوراهی استارتاپ‌های بیمه و بیمه‌های سنتی است. به نظر می‌رسد معیشت بیمه‌های سنتی برای بیمه مرکزی دغدغه است. هرچند به نظر نمی‌رسد آسیبی متوجه بازار بیمه‌های سنتی باشد.
به گفته مدیرعامل ازکی بر اساس بررسی‌های انجام شده، در بهترین حالت و پیشرو‌ترین حالت ممکن بیمه‌های آنلاین یا اینشورتک‌ها 25 درصد از بازار را به دست خواهند آورد که این خطری برای کسبوکارهای آفلاین ایجاد نخواهد کرد.
در چنین شرایطی مواجهه اینشورتک‌ها با بیمه مرکزی درباره سامانه آمیتیس چطور خواهد بود. آیا آمیتیس هم مانند اینماد وارد روندی فرسایشی خواهد شد و مانعی دیگر در جریان توسعه اقتصاد دیجیتال کشور می‌شود؟
ولیپور در پاسخ به این پرسش با تاکید بر اینکه بیمه مرکزی باید به دنبال خط قرمزی برای خود باشد و هر نقطه‌ای که از مسیر نظارتی به اجرایی ورود کرد رویه خود را تغییر دهد، گفت: «در پی به توافق رسیدن بر سر خط قرمزها از طرف بیمه مرکزی و استارتاپ‌های بیمه فرصت بررسی‌های مشترک بعدی پیش خواهد آمد.»
ارائه سرویس‌ها از طرف نهادی انحصارگر
«بهاره شریفیون»، مدیرعامل بیمه دات کام هم در پاسخ به این پرسش که چرا بیمه مرکزی در مسیر ایجاد اختلال در حال پیش‌روی است، گفت: «رگولاتور باید به این فکر کند که سرویس‌هایی را از طریق یک سیستم اطلاعاتی سالم و یک پارچه به فعالین آنلاین این حوزه ارائه کند تا بیمه‌گذار بتواند سرویس واقعی، درست و سالم بگیرد که در نوع خود اتفاق مثبتی هم است.»
به اعتقاد شریفیون، ماجرایی که اخیرا رخ داده و به چالش استارتاپ‌های این حوزه تبدیل شده است، آن است که هنوز نگاه همه جانبه سیستمی به لحاظ نیازمندی‌های آنها در این زیرساخت وجود ندارد.
مدیرعامل بیمه دات‌کام با تاکید بر ناکارامدی آمیتیس، به تشریح مشکلات پیش آمده توسط آن پرداخت و گفت:
«آمیتیس زیر نظر صد در صدی خود بیمه مرکزی است و این موضوع عملا به این معنا است که نباید بحث تجاری درباره آن مطرح باشد و خبری از درآمدزایی از استارتاپ‌هایی که از آن سرویس می‌گیرند، نباشد. چراکه ما عضو این خانواده هستیم و همه افرادی که در حوزه سرویس‌دهی صنعت بیمه فعالیت می‌کنند، عضو یک سیستم هستند. اما نگاه اقتصادی در آن مطرح بوده و کارمزدهای سنگینی نیز برای ما تعیین شده است. حال اگر قرار است بحث درآمدزایی مطرح باشد و با یک بنگاه اقتصادی رو به رو باشیم چرا انحصار به وجود آمده است؟ چرا صرفا آمیتیس که زیرمجموعه بیمه مرکزی است این امکان را دارد؟»
او باانتقاد از انحصار ایجاد شده، گفت: «این سرویس‌هایی که قرار است از سوی آمیتیس ارائه شود قابل پیاده سازی سریع‌تر، با کیفیت‌تر و تنوع بیشتر برای بسیاری از شرکت‌های خصوصی دیگر فراهم است.»
شریفیون در پاسخ به این پرسش که آیا اینشورتک‌ها ناچار به پرداخت هزینه هم در این سامانه خواهند شد، گفت: «در این سیستم ارائه شده، کارمزدی برای ما در نظر گرفته شده است. اینکه از محل کارمزد، هزینه زیرساخت، سرویس و استعلام‌ها را باید بدهیم که مبلغ بالایی هم برای آن در نظر گرفته شده، اصلا منطقی نیست. رگولاتور موظف است که دیتاهای لازم را در اختیار فعالین آنلاین این حوزه قرار دهد.»
به باور او اگر قرار است بیمه مرکزی نگاه اقتصادی به ماجرا داشته باشد باید این حق انتخاب برای کسب‌وکارها ایجاد شود تا لازم نباشد فقط از آمیتیس سرویس دریافت کنند: «البته شاید خودمان به نتیجه برسیم از آمیتیس سرویس بگیریم اما این رفتار انحصارگرایانه برای شرکتی به ظاهر خصوصی که سهام‌دارانش بیمه مرکزی هستند، ایجاد اشکال کرده است.»
بیمه‌های آنلاین، آخرین بازمانده ایده اینشورتک
به باور ولیپور، درک مشترک از شرایط و گفت‌وگو بر اساس نیازهای توسعه صنعت بیمه و در گامی دیگر توسعه صنعت اینشورتک کشور بهترین راهی است که چالش‌های پیش آمده را رفع خواهد کرد، در چنین موقعیتی می‌توان سامانه نظارتی بر اساس اهداف بیمه مرکزی و اینشورتک‌ها راه‌اندازی کرد.
از سویی دیگر شریفیون هم بر این باور است که نمایندگان بیمه آفلاین هچنان با بیمه‌های آنلاین مشکلاتی دارند. اما بیمه مرکزی بدون آنکه در نظر بگیرد رفتار یک شخص در حوزه خرید دیجیتال و خرید سنتی کاملا متفاوت بوده و ارائه آفرهای جذب کننده در فضای دیجیتال و سنتی با هم متفاوت هستند، دست به تصمیم‌گیری زد.
به هر روی فعالان صنعت اینشورتک و همچنین انجمن فین‌تک بر این باورند که بیمه مرکزی با ورود مستقیم به حوزه کسبوکارهای آنلاین و راه‌اندازی سامانه آمیتیس پرچم انحصارطلبی را بلند کرده است.
اما آنچه نگرانی درباره این تصمیمات بیمه مرکزی را بیشتر کرده حالا دیگر فقط آسیبی که متوجه عملکرد اینشورتک‌ها خواهد شد، نیست. در این روند نه تنها بیمه‌های آنلاین مدام نگران حیات و ممات خود هستند، بلکه دیگر فرصتی برای نوآوری، خلاقیت و تحقیق و توسعه در راستای تحقق ماهیت و هویت اصلی اینشورتک ندارند. آنچه بر جای خواهد ماند صرفا بیمه‌های آنلاینی است که فقط فروش یک روند آفلاین را به طور آنلاین در اختیار کاربران خواهد گذاشت.
برای گفتگو با کاربران ثبت نام کنید یا وارد حساب کاربری خود شوید.