ناسا برای یافتن حیات در مریخ حفاری‌هایی تا عمق 2 متر انجام می‌دهد

بنا بر یک آزمایش جدید انجام شده در لابراتور ناسا، مریخ‌نوردان جهت یافتن نشانه‌های حیات در این سیاره باید حداقل تا عمق 2 متر حفاری کنند زیرا پرتوهای یون‌سازی که از فضا بر سطح مریخ می‌تابند، قادرند مولکول‌های کوچکی نظیر آمینواسیدها را طی مدت نسبتا کوتاهی به انحطاط بکشانند.

گفتنی است که آمینواسید هم به واسطه حیات قابل ایجاد است و هم از طریق روش‌های شیمیایی غیربیولوژیکی به وجود می‌آید، با این وجود کشف فرضی گونه‌های خاصی از آمینواسید در مریخ به عنوان مدرکی بالقوه برای اثبات وجود حیات در این سیاره به شمار می‌روند چرا که این آمینواسیدهای خاص به شکل گسترده توسط حیات زمینی برای تولید پروتئین‌ها به کار می‌روند.

از سوی دیگر خود پروتئین نیز برای به وجود آمدن حیات موردی ضروری محسوب می‌شود زیرا آنها سازنده آنزیم‌هایی هستند که عملکرد واکنش‌های شیمیایی را سرعت می‌بخشند و یا آنها را تنظیم می‌کنند.

به گفته الکساندر پاولوف از مرکز پروازهای فضایی گدارد ناسا در مریلند، نتایج تحقیقات آنها نشان می‌دهد آمینواسیدهای موجود در سطح و سنگ‌پوشه‌های مریخ خیلی سریع‌تر از آن چیزی که تصور می‌شده توسط پرتوهای کیهانی نابود شده‌اند.

وی در ادامه می‌گوید مریخ‌نوردان کنونی طی ماموریت‌های خود قادر به حفاری تا عمق حدودا 5 سانتیمتری هستند. در چنین عمقی 20 میلیون سال تابش پرتوهای کیهانی کافیست تا آمینواسید‌ها کاملا از بین بروند، همچنین اگر وجود پرکلرات و آب را هم به معادله اضافه کنیم تخریب آمینواسیدها حتی سریع‌تر هم خواهد بود.

البته در چهارچوب بحث کنونی 20 میلیون سال مدت زمان تقریبا مختصری محسوب می‌شود زیرا دانشمندان در پی یافتن شواهدی هستند که از چند میلیارد سال پیش باقی مانده‌اند، زمانی که مریخ احتمالا به بیشتر به کره زمین شباهت داشته تا اینکه ظاهر سرخ امروزی را داشته باشد.

پرتوهای کیهانی چه هستند و ناسا برای فرار از تاثیرات آن چه طرحی دارد؟

گفتنی است پرتوهای کیهانی ذراتی پر انرژی هستند که عموما از یون‌های هلیوم و پروتون تشکیل شده‌اند. آنها به واسطه رویدادهای قدرتمند خورشید یا اعماق فضا مانند شراره‌های خورشیدی یا انفجار ستارگان به وجود می‌آیند و با نفوذ در سنگ و خاک قادرند هر گونه ساختار مولکولی ارگانیک بر سر راه خود را از بین ببرند.

البته جو ضخیم کره زمین به همراه میادین مغناطیسی از انسان را در برابر اکثر پرتوهای خطرناک کیهانی محافظت می‌کنند، ویژگی‌هایی که مریخ هم در گذشته دور از آنها برخوردار بوده است.  

حال در ادامه تحقیقات مذکور، استراتژی جدیدی هم برای ماموریت‌هایی که به حفاری‌های چند سانتیمتری محدود هستند ارائه شده است و بر اساس آن مریخ‌نوردان برای یافتن نمونه آمینواسید باید روی «برون‌زد» یا دهانه‌هایی که عمری کمتر از 10 میلیون سال دارند کاوش کنند.

دانشمندان تاثیر پرتوهای کیهانی بر سطح مریخ را چگونه آزمایش کردند؟

محققان برای اثبات موارد ذکر شده چندین گونه از آمینواسید را در محیط‌هایی قرار دادند که به لحاظ خاک، میزان رقیق بودن هوا و باقی شرایط تداعی‌گر محیط سیاره سرخ بودند، برخی از این نمونه‌ها در دمای عادی اتاق قرار گرفتند که تقریبا مشابه بالاترین دمای موجود در این سیاره است.

از سوی دیگر برخی نمونه‌ها نیز در دمای منفی 55 درجه سانتیگراد قرار داده شدند و سپس تمامی آنها تحت تابش درجات متفاوتی از پرتوی گاما، یک اشعه بسیار پرانرژی قرار گرفتند تا شرایط 80 میلیون سال تابش پرتوهای کیهانی در سطح مریخ برای آمینواسیدها بازسازی شود.

همچنین این نخستین باری است که آزمایش مذکور با وجود خاک مریخ شبیه‌سازی می‌شود زیرا تا کنون تمامی آزمایشات با تابش مستقیم گاما روی آمینواسیدها صورت گرفته بودند.

بدین ترتیب دانشمندان با استفاده از چنین آزمایش پیچیده و فراگیری بود که توانستند به نتایج ذکر شده دست یابند. با این حال در پایان لازم به ذکر است که تاکنون آمینواسیدی در سطح مریخ یافت نشده اما نمونه‌هایی از آنها در شهاب‌سنگ‌ها دیده شده که یکی از آنها شهاب‌سنگ RBT 04262 بوده که ظاهرا مبدا آن مریخ بوده است.

با این وجود ما حتی هنوز نمی‌دانیم آمینواسید موجود در این شهاب‌سنگ RBT 04262 چطور شکل گرفته است، امری که نشان می‌دهد آگاهی ما چقدر از پاسخ‌های موجود فاصله دارد.