افزایش اعتماد به نفس با 23 راهکار عملی و موثر

برای آنکه بتوانیم در زندگی در مسیر موفقیت قرار بگیریم، از توانمندی‌های خود به خوبی استفاده کرده و چالش‌ها و مسایل زندگی را به سمت حل شدن ببریم، لازم است اعتماد به نفس داشته باشیم.

فردی را تصور کنید که روی کاغذ باهوش و با استعداد است، در شرایط ایده‌آلی بزرگ شده است. تصور کنید این فرد خیالی در بهترین دانشگاه‌های جهان درس خوانده و این حق انتخاب را دارد در هر سمت شغلی و در هر شرکتی که تمایل دارد، مشغول به کار شود. اگر همه چیز مهیا باشد و به چنین فردی بگویند همه اینها در اختیار تو ولی اعتماد به نفس‌ات را از تو می‌گیریم. می‌تواند به ساعتی نرسیده همه چیز خود را از دست بدهد. تنها و تنها به دلیل آنکه اعتماد به نفس نداردٰٰ همه چیز را به ساعتی خراب می‌کند.

حال فرد دیگری را در نظر بگیرید که هیچ امکانات ظاهری ندارد ولی اعتماد به نفس دارد. این فرد به سرعت می‌تواند همه آنچه در رویاهای خودش دارد را به سرانجام برساند و به نقطه‌ای برسد که رویای آن را ساخته بود.

به همین دلیل اعتماد به نفس و تمرین برای افزایش آن یکی از موضوعات مهمی است که هر کسی در زندگی با آن سر‌وکار دارد. هیچ فردی در این جهان نمی‌تواند مسیر زندگی را به راحتی و بدون داشتن اعتماد به نفس طی کند.

یکی از ویژگی‌های مشترک افراد کارآفرین داشتن اعتماد به نفس است. حتی اگر همین لحظه در خود ضعف اعتماد به نفس را احساس می‌کنید، به راحتی می‌توانید قدم اول را بردارید و در مسیر جدیدی گام بگذارید.

اعتماد به نفس ساختنی است و به سرعت می‌توانید در مسیر بالا بردن و افزایش اعتماد به نفس خود گام بردارید.

در این مطلب قصد داریم راهکارهایی عملی و موثر برای افزایش و بالا بردن اعتماد به نفس به شما پیشنهاد بدهیم. قبل از ارایه راهکارها لازم است با تعریف اعتماد به نفس بیشتر آشنا شویم.

تعریف اعتماد به نفس

اعتماد به نفس (Self-Confidence) به این معنی است که فردی به توانمندی‌های خودش باور و اعتماد داشته باشد.

خودباوری نوعی حالتی روانی است که باعث می‌شود فرد عمیقا می‌داند می‌تواند و از پس شرایط و مسایل برمی‌آید. در نتیجه احساس توانمندی و باارزش بودن می‌کند.

برخی محققان می‌گویند نمی‌توان واژه اعتماد به نفس را به صورت کلی به کار برد و باید برای آن حدودی معلوم کرد. مثلا فردی در نقاشی کشیدن اعتماد به نفس دارد ولی در ورزش کردن اعتماد به نفس لازم را ندارد. به همین دلیل می‌گویند این اصطلاح را نباید به صورت کلی به کار برد و در اعتماد به نفس باید حوزه آن موضوع کاملا باشد.

راهکارهای عملی برای افزایش اعتماد به نفس

برای آنکه بتوانید اعتماد به نفس خود را بالا ببرید می‌توانید راهکارهایی را طی کنید که برای اغلب افراد موثر واقع شده است. در ادامه می‌توانید با این راهکارها آشنا شوید:

۱- مثبت اندیشی را در خود نهادینه کنید

جملاتی مانند «من نمی توانم» یا «مطمئنا شکست می‌خورم» یا «هیچ کس دوست ندارد به حرف‌های من گوش دهد» ناشی از افکار منفی ذهن شماست. این صدای درون اصلا به شما کمکی نخواهد کرد و مانع از رسیدن به رویاهایتان می‌شود.

۲- افکار منفی را به مثبت تغییر دهید

برای این کار باید فکرهای مثبت را به ذهن راه دهید. می‌توانید از جملاتی مانند «من این کار را امتحان می‌‌کنم»، «در کارم موفق می شوم» یا «مردم به حرف‌های من گوش خواهند داد» استفاده و هر روزتان را با القای حرف‌های مثبت شروع کنید.

فضای بیشتری از مغزتان را به افکار مثبت اختصاص دهید. هر چه بیشتر افکار مثبت را به ذهن خود راه داده و از منفی بافی دوری کنید، زودتر این عادت برای ذهن شما ایجاد می‌شود.

۳- با افراد مثبت اندیش معاشرت کنید

از میان دوستان یا اعضای خانواده با کسانی بیشتر معاشرت کنید که حال‌تان را بهتر می‌کنند. در این مورد به این نکات توجه بیشتری کنید. از دوستانی که مدام شما را به نقد کشیده یا نقاط ضعف‌تان را برجسته می‌کنند، اجتناب کنید.

حتی نیت مثبت برخی افراد که مدام به شما می‌گویند چه باید بکنید، به اعتماد به نفس‌تان ضربه می‌زنند.

هر چه قدم‌های بیشتری در مسیر رسیدن به اهداف‌تان بردارید، افراد منفی‌باف بیشتر به شما موج منفی می‌دهند. برای بالا بردن اعتماد به نفس رابطه خود را با این افراد کم کنید.

۴- از چیزهایی که حس بدی به شما می‌دهند دوری کنید

از دیدن اشیا یا رفتن به مکان‌هایی که شما را به یاد خاطرات بد گذشته می‌اندازند، اجتناب کنید. برای مثال لباس‌هایی که دیگر اندازه شما نیستند را در کمد نگه ندارید. به افراد بدی که پیرامون خود دارید یا شغلی که دیگر به آن علاقمند نیستید فکر کنید و در صورت امکان تغییرات لازم را بدهید.

۵- استعدادیابی کنید

هر کسی استعدادهایی دارد. ببینید چه کاری را بهتر از دیگر کارها انجام می‌دهید. با غرور به آن کار ادامه دهید. به دنبال آنچه که علاقه دارید بروید: هنر، نقاشی، نویسندگی، گویندگی و ... می‌توانند مثال‌هایی از آن باشند. هر چه استعداد و هنر بیشتری داشته باشید با آدم‌های جدید و متنوع‌تری ارتباط پیدا می‌کنید.

اگر در زمینه علاقه ی خود کار کنید، هم از نظر روحی-جسمی به خود لطف کرده‌اید هم حس کارآمدی که به شما می‌دهد در بالا بردن اعتماد به نفس‌تان اثر می‌گذارد.

۶- به خودتان افتخار کنید

از یک سو باید به استعدادهای خود افتخار کنید و از سوی دیگر خودتان را بسازید. شاید متوجه خیلی از مهارت‌های خود نباشد از این رو پیشنهاد به شما این است که کارهایی که به خوبی انجام می‌دهید را روی کاغذ بنویسید. مثلا مهربانی کردن، خوب گوش دادن، مدیریت بحران و ... نمونه‌هایی از مهارت‌های افراد هستند.

۷- تعاریف دیگران را با گشاده‌رویی بپذیرید

کسانی که اعتماد به نفس پایینی دارند از تعریف و تمجید خوش‌شان نمی‌آید. آنها فکر می‌کنند گوینده یا دروغگو است یا اشتباه می‌کند. در مقابل کسانی نیز وجود دارند که به خاطر غرور منفی، به هنگام شنیدن تعرف خوبی‌شان، با سردی رفتار می‌کنند. بهترین رفتاری که در اعتماد به نفس شما اثر گذار است بدین صورت است:

تعریف را با تمام وجود بپذیرید، لبخند زده و به خوبی تشکر کنید.

تعریف یاد شده را به لیست خوبی‌های تان اضافه و از آن برای بالا بردن اعتماد به نفس‌تان استفاده کنید.

۸- در آیینه به خودتان لبخند بزنید

تحقیقاتی در مورد «تئوری بازخورد صورت» انجام شده که در آن اثرات مثبتی که فرد با لبخند زدن در آینه در مغز ایجاد می کند، به وضوح آمده است. هر روز در آیینه به خود نگاه کنید و لبخند بزنید تا شادتر از قبل شوید. خود را همان طوری که هستید بپذیرید و بدانید با این کار اعتماد به نفس‌تان بیشتر از همیشه می‌شود.

همیشه با لبخند به دیگران بنگرید، چرا که آنها نیز با لبخند جواب شما را خواهند داد و این به اعتماد به نفس شما بیشتر کمک می کند.

۹- احساسات خود را کنترل کنید

ترس خود را بپذیرید. برخی فکر می کنند افراد با اعتماد به نفس اصلا نمی‌ترسند. اشتباه است. زیرا ترس معقول نشان دهنده رشد فکری است. صحبت کردن در عموم، آشنا شدن با غریبه‌ها یا درخواست افزایش حقوق می‌توانند مثال‌هایی از ترس باشند. روبه رو شدن با ترس، اعتماد به نفس شما را افزایش می‌دهد.

کودکی که به تازگی راه رفتن یاد گرفته را در نظر بگیرید، ابتدا با ترس راه می‌رود زیرا موانع و مشکلات زیادی در راه دارد، اما به محض اینکه کنترل را به دست می‌گیرد، لبخندی بر لبانش می‌نشیند. مانند شما، ترس‌تان را پشت سر بگذارید و به موفقیت دست پیدا کنید.

۱۰- صبور باشید

هیچ کس در یک شبانه روز با اعتماد به نفس نمی‌شود. ممکن است به ترس غلبه کنید اما به هدف‌تان نرسید، اشکالی ندارد. حتما از اشتباهات‌تان درس بگیرید و بار دوم آنها را تکرار نکنید. برای مثال زمانی که به درخواست افزایش حقوق تان جواب رد داده می شود برگردید و به گذشته نگاه کنید، آیا کاری بوده که به اشتباه انجام داده باشید؟

۱۱- متعادل باشید

اعتماد به نفس پایین از رسیدن شما به اهداف‌تان جلوگیری می‌کند اما نباید رویایی فکر کرده و زمان نامعقولی برای رسیدن به اهداف‌تان تعیین کنید.

۱۲- خود را با دیگران مقایسه نکنید

برای بالا بردن اعتماد به نفس باید تلاش کنید بهترین زندگی را برای خود بسازید نه اینکه زندگی برادر بزرگ‌تر، ورزشکاران یا هنرندانی که در تلویزیون می‌بینید را کپی کنید. زیرا دست بالای دست بسیار است و همیشه افرادی پیدا می‌شوند که در زمینه‌هایی از شما بهتر باشند.

متاسفانه رسانه‌های اجتماعی باعث شده‌اند مردم خود را با دیگران مقایسه کنند و از آنجایی که آنها تنها لحظات خوب خود را به معرض می‌گذارند، ممکن است باعث سرخوردگی دیگران شود.

۱۳- از اشتباهات‌تان درس بگیرید

هیچ کس عالی نیست. حتی بهترین افراد نیز عیب‌هایی دارند. مهم این است که بدانید چه اشتباهی کرده‌اید و چرا؟ آیا به دلیل وجود کسی بوده که همراهی‌تان کرده یا نصیحت مناسبی دریافت نکردید و...؟

شاید در رابطه‌ای شکست خورده یا از کار اخراج شده باشید، مهم این است که از آن درس گرفته و دیگر اشتباه‌تان را تکرار نکنید.

۱۴- قرار نیست همه چیز عالی باشد

این حقیقت است و اگر آن را قبول نکنید و بخواهید همه چیز به بهترین شکل ممکن انجام شود، هرگز از موقعیت خود راضی نخواهید بود و هیچ وقت شاد نخواهید بود، متعاقبا اعتماد به نفس‌تان نیز پایین می‌آید.

۱۵- شکرگذار باشید

اغلب ریشه اعتماد به نفس پایین، فکر کردن به نداشته‌هاست. لیستی از داشته‌های‌تان بنویسید و هر روز یک مورد را به آن اضافه کنید. نهایتا روزانه برای آنها شکرگزار باشید. این داشته‌ها می‌تواند از دارایی و دوستان گرفته تا سلامتی و یک حس خوب باشد.

۱۶- مراقب سلامتی خودتان باشید

مرتب به حمام بروید، مسواک بزنید، نخ دندان بکشید و غذاهای خوشمزه سالم بخورید. همچنین برای خود وقت بگذارید.

با رسیدگی به خودتان به ارزشمندی خود پی برده و به این شکل اعتماد به نفس تان بالا می رود.

۱۷- به ظاهرتان برسید

حتما نباید مانند برد پیت باشید تا اعتماد به نفس‌تان بالا باشد بلکه می‌توانید با حمام کردن، مسواک زدن روزانه و پوشیدن لباس‌های مناسب، شخصیت‌تان را به خود و دیگران نشان دهید.

۱۸- منظم ورزش کنید

ورزش برای هر کسی فرق می‌کند. با توجه به شرایط بدنی و سنی ورزش مناسب خود را انتخاب کنید. مثلا برای یک نفر، قدم زدن و برای دیگری 50 مایل دوچرخه سواری ورزش روزانه محسوب می‌شود. از هرجایی که می‌توانید شروع کنید. تحقیقات زیادی نشان داده‌اند که ورزش باعث حفظ ظاهر فرد می‌شود. با ظاهر خوب اعتماد به نفس‌تان نیز بالا می رود.

۱۹- خوب بخوابید

حدود 7-9 ساعت خواب خوب شبانه در ظاهر و سلامتی روحی شما اثر بسیار مثبتی می‌گذارد. خواب خوب حتی در مدیریت استرس نیز به شما کمک می‌کند.

۲۰- هدف‌گذاری کنید

هدف‌های کوچک و دست یافتنی برای خود بگذارید. زمانی که اهداف‌تان دست یافتنی نباشند بعد از مدت کوتاهی سرخورده می‌شوید و به دنبال آن، اعتماد به نفس‌تان پایین می‌آید. اهداف بزرگ را به هدف‌های کوچک‌تر تقسیم کنید.

فرض کنید می‌خواهید در مسابقات دو ماراتن شرکت کنید. اگر اصلا دونده نیستید، نمی‌توانید یک روزه 26 مایل بدوید. پس هدف‌تان را یک مایل در روز قرار دهید سپس به مرور زمان آن را بیشتر کنید.

اگر میز کار به هم ریخته‌ای دارید، از برداشتن کتاب‌ها و گذاشتن‌شان در قفسه کتاب‌ها شروع کنید. سپس کاغذها را روی هم گذاشته تا بعدا به آنها رسیدگی کنید.

۲۱- کار جدیدی انجام دهید

کسانی که اعتماد به نفس پایینی دارند، از قرار گرفتن در موقعیت‌های ناآشنا و جدید اجتناب می‌کنند. زمان آن رسیده که دیگر به خود شک نکنید و کارهای جدید و متفاوتی انجام دهید. اگر نمی‌توانید دل به دریا بزنید با کسانی همراه شوید که این جرات را دارند. با این کار شما آمادگی بیشتری پیدا می‌کنید در نتیجه اعتماد به نفس‌تان بیشتر می‌شود.

۲۲- با برنامه‌ریزی میزان پیشرفت‌تان را ارزیابی کنید

برخی از خصوصیات مانند قد و رنگ پوست‌تان را نمی‌توانید تغییر دهید اما در مقابل خصوصیاتی مانند خجالتی بودن، بی‌نظمی و غیره را می‌توانید. برای این کار باید برنامه‌ریزی کنید. شاید نهایتا محبوب‌ترین دانش آموز مدرسه یا منظم ترین فرد نشوید اما با رسیدن به آنچه که خواسته‌اید اعتماد به نفس‌تان بالا می‌رود.

خیلی به خود سخت نگیرید. اگر مایلید عادت های خوب زیادی را در خود بسازد، یکی از آن عادت‌ها را شروع و بقیه را به دنبال آن ایجاد کنید.

روند پیشرفت تان را یادداشت کنید تا متوجه تغییر ایجاد شده در خود بشوید.

۲۳- به دیگران کمک کنید

زمانی که با یک تشکر ساده از کسی که برای شما چایی می‌آورد حس خوبی در او یا با کمک به دیگران تغییری در زندگی آنها ایجاد می‌کنید، احساس مفید واقع شدن به شما دست می‌دهد. از این رو اعتماد به نفس‌تان بالا می رود. سعی کنید کمک کردن را جزو کارهای هفتگی‌تان قرار دهید. چرا که با این کار به خود ثابت می‌کنید که چه توانایی‌هایی دارید.

افراد خانواده یا دوستان در اولویت لیست شما قرار دارند. اگر آنها به کمک نیاز نداشتند به خیریه‌ها، شیرخوارگاه‌ها و... بروید.

این مطلب توسط «لیلا حیدری» نوشته شده و در تاریخ 15 شهریور 1401 توسط «تینا پورشاهید» بروزرسانی شده است.