امروز در فضا: ماموریت اگزومارس به سیاره سرخ رسید

اگزومارس (exomars) ماموریت اخترزیست شناسی است که با همکاری آژانس فضایی اروپا و روسیه به‌طور مشترک انجام می‌شود. بخش اول اگزومارس در ۱۹ اکتبر ۲۰۱۶ به مریخ رسید.

ماموریت اگزومارس، پرتاب اول

طی ماموریت اگزومارس، یک مدارگرد ردیابی گاز و یک فرودگر توسط فضاپیمایی روسی به‌سوی مریخ پرتاب می‌شدند. پرتاب در ۱۴ مارس ۲۰۱۶ انجام شد و بسیار موفقیت آمیز بود. سه روز قبل از اینکه مدارگرد وارد مدار مریخ شود و فرودگر شیاپارلی روی سطح سیاره فرود آید، دو کاوشگر از هم جدا شدند.

مدارگرد در ۱۹ اکتبر با موفقیت در مدار مریخ قرار گرفت اما هیچ سیگنالی مبنی بر فرود موفقیت آمیز شیاپارلی دریافت نشد. دو روز بعد ناسا تصویری از مریخ منتشر کرد که به‌نظر می‌رسید محل سقوط کاوشگر باشد. شیاپارلی از حادثه جان سالم به‌در نبرد و موفق به فرود آرام نشده بود. اما مدارگرد ردیابی گاز همچنان کار می‌کند و به‌دور سیاره می‌چرخد.

هدف ماموریت

ماموریت اگزومارس، یک برنامه گسترده مختص مریخ است و هدف آن جستجوی بن‌مایه‌های حیات مریخی، چه در گذشته و چه در حال است.

برنامه این ماموریت ارسال چندین گونه فضاپیما و فضا ابراز طی دو پرتاب بود. تاکنون دو کاوشگر با پرتاب اول ارسال شده‌اند که هر کدام دارای اهداف جداگانه بودند.

مدارگرد ردیابی گاز اگزوماس، کاوشگری مخابراتی است که گاز اتمسفر سیاره را تجزیه و تحلیل می‌کند. این کاوشگر از سال ۲۰۱۶ به نقشه‌برداری از منابع متان و سایر گازها پرداخت و با انجام این کار به انتخاب محل فرود مناسب برای کاوشگر آینده کمک خواهد کرد.

وجود متان در جو مریخ می‌تواند نشان‌دهنده حیات امروزی یا فعالیت‌های زمین‌شناسی باشد.

فرودگر شیاپارلی قرار بود سرعت و جهت باد، رطوبت، فشار و دمای سطح را اندازه بگیرد. این کاوشگر دارای مجموعه‌ای از حسگرها بود که می‌توانست توسط آن به اهدافش برسد.

ماموریت اگزومارس، پرتاب دوم

برنامه بعدی اگزومارس، ارسال مریخ‌نوردی موسوم به برونو بود که قرار بود در سال ۲۰۲۰ پرتاب شود. اما به دلیل همه‌گیری کووید- ۱۹ پرتاب آن تا ۲۰۲۲ به تعویق افتاد.

ماموریت‌های مریخی هر دو سال یکبار به انجام می‌رسند، زیرا سیاره باید در موقعیتی قرار داشته باشد که سفر به آن ممکن باشد.

قابلیت منحصربه فرد برونو این بود که می‌توانست سطح مریخ را حفاری کند و نمونه خاک‌های آن را آزمایش کند. اما پس از شروع جنگ روسیه و اوکراین، اگزومارس به حالت تعلیق درآمد و همکاری آژانس فضایی اروپا با روسیه قطع شد.

آژانس فضایی اروپا پس از اعلام قطع همکاری با این کشور طی بیانیه‌ای اظهار داشت دانشمندان اروپایی جلسه‌ای درمورد چگونگی پیشبرد مریخ‌نورد اگزومارس بدون دخالت روسیه برگزار خواهد کرد.