گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس: افزایش 30درصدی بودجه پارک‌های علم و فناوری چه کمکی به کشور می‌کند؟

مرکز پژوهش‌های مجلس با اشاره به رشد 30درصدی بودجه پارک‌های علم و فناوری برای سال آینده، باور دارد اعتبارات مناسبی برای پارک‌های مذکور دیده شده است. البته بازوی مشورتی مجلس با تأکید بر نقش پارک‌ها در توسعه فناوری و تجاری‌سازی، اعتبارات اختصاص‌یافته را به یک شرط مناسب می‌داند: «پایبندی دولت به اجرای قانون».

دولت، دی‌ماه امسال لایحه بودجه سال 1402 را به مجلس تقدیم کرد که در حوزه‌های مختلف نسبت به سال 1401 با رشد همراه بوده است. حال بازوی مشورتی مجلس، بررسی لایحه بودجه را در دستور کار خود قرار داده و با بررسی‌های کارشناسی، نسبت به آن اظهارنظر می‌کند. جدیدترین گزارش کارشناسی مرکز پژوهش‌های مجلس مربوط به پارک‌های علم و فناوری است.

مرکز پژوهش‌ها، پارک‌های علم و فناوری را یکی از نهادهای اجتماعی مؤثر در امر توسعه فناوری و تجاری‌سازی می‌داند و تأکید دارد برای تحقق این هدف بایستی تمامی اعتبارات در نظر گرفته شده در بودجه 1402 توسط دولت فراهم شود؛ اعتباراتی که این مرکز آن را مناسب برای سال 1402 می‌داند، اما به شرط تحقق یکی از بندهای آن!

بازوی مشورتی مجلس با بررسی وضعیت پارک‌های علم و فناوری کشور، از مشکل بودجه‌ای اغلب این مجموعه‌ها خبر داده است که پارک‌های علم و فناوری تازه تأسیس برای ایجاد زیرساخت‌ها و فضاهای فیزیکی مطلوب، با مشکلات بیشتری روبه‌رو هستند؛ مشکلاتی که براساس بررسی‌های این مرکز، ناشی از عدم اختصاص اعتبارات «تبصره 7 ماده 39 قانون مالیات بر ارزش افزوده» به مراکز یاد شده است.

براساس تبصره 7 ماده 39 قانون مالیات بر ارزش افزوده، سهم عوارض ارزش افزوده دریافتی از شرکت‌های فناور مستقر در پارک‌های علم و فناوری، بایستی به‌صورت صددرصدی به همان پارک بابت ایجاد، توسعه و نگهداری زیرساخت‌ها، فضاهای عمومی، آموزشی، پژوهشی، فناوری و ارائه خدمات شهری اختصاص یابد. اما به‌نظر می‌رسد که دولت با وجود دریافت این مالیات، منابع آن را به پارک‌ها اختصاص نداده و نوعی قانون‌گریزی را مرتکب شده است.

ازهمین‌رو مرکز پژوهش‌های مجلس معتقد است درصورت اختصاص این اعتبارات قانون مالیات بر ارزش افزوده، به‌طور کلی اعتبارات مناسبی برای پارک‌های علم و فناوری در لایحه بودجه 1402 در نظر گرفته شده است. عدم اختصاص این ردیف بودجه نیز منجر به مشکلات بیشتر برای پارک‌های علم و فناوری خواهد شد؛ به‌ویژه آن‌ها که در مناطق کم‌برخوردارتر هستند.

رشد 30درصدی بودجه پارک‌های علم و فناوری

براساس اعلام وزارت علوم، 49 پارک علم و فناوری در سطح کشور وجود دارد، اما در لایحه بودجه تنها اطلاعات مربوط به 34 پارک ذکر شده است. این امر نشان می‌دهد پارک‌های علم و فناوری دانشگاه‌ها که از اعتبارات دستگاه اصلی خود استفاده می‌کنند، از این لایحه بودجه جدا شده‌اند. درواقع در این گزارش بودجه عمومی 34 پارک علم و فناوری مورد بررسی قرار می‌گیرد.

مجموع بودجه عمومی اختصاص‌یافته به 34 پارک علم و فناوری در حدود هزار و 600 میلیارد تومان است که نسبت به قانون بودجه سال گذشته، حدود 30/4 درصد رشد یافته. با توجه به تورم 40درصدی در کشور، این رشد کمتر از تورم است.

مصارف عمومی اختصاص‌یافته به پارک‌های علم و فناوری نیز در حدود 1157 میلیارد تومان است که نسبت به بودجه امسال، حدود 21/8 درصد رشد یافته. مصارف عمومی شامل اعتبارات هزینه‌ای (مثل هزینه حقوق، قبوض آب و برق و...) اختصاص‌یافته به پارک‌های علم و فناوری 900 میلیارد تومانی، اعتبارات تملک دارایی‌های سرمایه‌ای (بودجه عمرانی) حدود 258 میلیارد تومانی می‌شود.

به‌علاوه، مصارف عمومی از محل درآمدهای اختصاصی پارک‌های علم و فناوری در حدود 474 میلیارد تومان است که نسبت به قانون بودجه سال 1401 در حدود 57/8 درصد رشد یافته.

سهم بالای پارک فناوری پردیس از بودجه

مرکز پژوهش‌های مجلس در بخش دیگری از گزارش خود، سهم پارک‌های علم و فناوری از لایحه بودجه را مورد بررسی قرار داده است.

در لایحه بودجه سال 1402، پارک فناوری پردیس با 118 میلیارد تومان، شهرک علمی و تحقیقاتی اصفهان با 105 میلیارد تومان و پارک علم و فناوری آذربایجان شرقی با 50 میلیارد تومان، بالاترین حجم بودجه عمومی دولتی در میان پارک‌های علم و فناوری را به خود اختصاص خواهند داد.

اما اگر این ارقام را با بودجه سال 1401 مقایسه کنیم، سه پارک علم و فناوری آذربایجان شرقی، سمنان و گلستان با بیشترین رشد در اعتبارات عمومی بودجه روبه‌رو شده‌اند.

گزارش کارشناسی مرکز پژوهش‌های مجلس از بودجه پارک‌های علم و فناوری را می‌توانید از اینجا مشاهده کنید.