امروز در فضا: اسکات کلی پس از یک سال از فضا بازگشت

۱ مارس ۲۰۱۶، اسکات کِلی، فضانورد ناسا پس از گذراندن تقریباً یک سال تمام در ایستگاه فضایی بین‌المللی به زمین بازگشت و رکورد طولانی‌ترین پرواز فضایی توسط یک آمریکایی را شکست.

اهداف و تدارکات ناسا برای این مأموریت

طرح این سفر از سال ۲۰۱۲ آغاز شده‌ بود؛ در آن زمان ناسا و آژانس فضایی روسیه تصمیم گرفتند تا دو نفر را برای آزمایش اقامت طولانی‌مدت و تمرین اقامت انسان در فضا، به این سفر بفرستند.
ناسا در این پژوهش تلاش کرد تا تأثیرات حضور طولانی‌مدت در فضا را بر بدن یک فضانورد به دقت زیر نظر بگیرد. اسکات کلی ۳۴۰ روز را به این منظور در ایستگاه فضایی بین‌المللی گذراند.

نتایج این پژوهش در سفر انسان به مریخ مورد استفاده قرار خواهد گرفت و دانشمندان سعی در مطالعه و برطرف‌کردن این اثرات دارند. ناسا پیش از آنکه برای زندگی یک‌ساله اسکات کلی در ایستگاه بین‌المللی فضایی تصمیم بگیرد، برخی فناوری‌های زمینی را به آسمان برد. از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به راه‌اندازی خدمات اینترنتی در فضا اشاره کرد‌.

اسکات در طول دوران حضورش در فضا از خون و ادرارش برای مطالعه نمونه‌برداری می‌کرد، با انجام بازی‌های کامپیوتری قدرت حافظه و عکس‌العملش را می‌سنجید و عملکرد چشمانش را بررسی می‌کرد‌.

در ابتدا قرار بود این مطالعه تنها روی تغییرات زیستی بدن اسکات کلی انجام شود، اما با پیشنهاد خود او، برادر دوقلویش، مارک کلی نیز وارد این پژوهش شد تا پروژه‌ مطالعه‌ دوقلوهای ناسا شکل بگیرد.

با توجه به اینکه مارک و اسکات دوقلوهای همسان هستند، می‌توان گفت که تقریباً هر تغییر ژنتیکی در بدن اسکات بر اثر حضور در فضا بوده‌ است.

ایستگاه فضایی حدود ۴۰۰ کیلومتر با زمین فاصله دارد و اقامت طولانی‌مدت در شرایط بی‌وزنی به‌طور قطع تغییرات زیادی روی مکانیزم بدن انسان ایجاد خواهد کرد. بااین‌حال تأثیرات تشعشعات و تابش‌ها روی فضانوردان در سفر به مریخ هشت برابر تأثیرشان در ایستگاه بین‌المللی خواهد بود.
۲۰۰ دانشمند از ۳۰ ایالت آمریکا درگیر آنالیز داده‌های جمع‌آوری‌شده از پروژه برادران کلی بودند. آن‌ها دو سال پس از پایان مأموریت مقاله جامعی در مورد یافته‌هایشان منتشر کردند.

بازگشت اسکات کلی به زمین

اسکات کلی بعد از یازده ماه اقامت در ایستگاه فضایی و انجام آزمایش‌ها و مطالعات فراوان، عصر مارس ۲۰۱۶ به‌وقت قزاقستان در خاک این کشور به زمین بازگشت. او که در آن زمان ۵۲ سال داشت، به‌همراه دو همکار روسی‌اش با کپسول سایوز فرود آمد.

به‌محض انتقال اسکات به مرکز فضایی جانسون، آزمایش روی شرایط فیزیکی و وضعیت بدنی او آغاز شد. این آزمایش‌ها ضروری و بسیار مفید واقع شدند.

نتایج مأموریت و تأثیر آن روی اسکات کلی

در طول ۲۵ ماه، آزمایشگاه‌هایی در سراسر ایالات متحده شرایط فیزیکی و ذهنی اسکات کلی را مورد بررسی قرار دادند. مارک کلی، برادر او هم تحت آزمایش‌ها و نمونه‌برداری‌های مشابه قرار گرفت.

تابش پرتوهای مضر، شرایط بی‌وزنی، رژیم غذایی محدود، زمان‌بندی خواب متفاوت و حبس‌شدن در فضای ایستگاه شرایط زندگی در فضا را سخت می‌کنند. شاید به همین دلیل هم بدن اسکات نسبت به برادرش تغییرات ژنتیکی، فیزیکی و روانی متعددی را تجربه کرده بود. بااین‌حال بیشتر آسیب‌های بدن اسکات با بازگشت به زمین شروع به بهبود کردند و ناسا به این نتیجه رسید که بیشتر تغییراتی که در فضا و روی بدن انسان اتفاق می‌افتند، دائمی نیستند.

اما آسیب‌هایی که در اثر تابش‌های فضا به دی‌ان‌ای اسکات کلی وارد شده بود، نگران‌کننده بود و علت جهش‌های ژنتیکی بدن او محسوب می‌شد. جهش‌های ژنتیکی خطر اضطراری برای فضانوردان ایجاد نمی‌کند، اما ممکن است خطر ابتلا به سرطان را در آن‌ها افزایش دهد.

البته این تحقیق نقطه ضعف‌هایی هم داشت؛ از آنجایی که محققان تنها دو انسان دوقلوی همسان را بررسی کرده‌اند، نمی‌توان اطلاعات را به تمام فضانوردان تعمیم داد. اما با وجود ضعف‌ها، این پژوهش جزو کامل‌ترین مطالعه‌هایی بود که تاکنون روی یک فضانورد انجام شده‌ است.