واردات بنزین یا مدیریت مصرف؛ 35 میلیون لیتر کمبود سوخت چطور جبران می‌شود؟

خبرهای مربوط با قیمت بنزین و تغییر در روش سهمیه‌بندی گویا تمامی ندارند. در جدیدترین خبر هفته سوم اردیبهشت‌ماه، دبیرکل انجمن صنفی کارفرمایی صنعت پالایش نفت از نیاز کشور به واردات بنزین سخن گفته است. بنابر اظهارات «ناصر عاشوری قلعه‌رودخانی»، میزان تولید بنزین در کشور روزانه بین 105 تا 115 میلیون لیتر است؛ درحالی‌که مصرف بنزین کشور ممکن است تا 150 میلیون لیتر نیز افزایش یابد. از آنجایی که ظرفیت تولید بنزین قابلیت افزایش در کوتاه مدت ندارد، تنها راه‌حل پیش رو استفاده از بنزین خارجی خواهد بود،. درواقع روش جایگزینی برای جبران کسری حدود 35 میلیون لیتری مصرف سوخت کشور وجود ندارد.

افزایش غیرقابل توقف مصرف سوخت

بنابر گفته‌های عاشوری، «میزان مصرف بنزین کشور در تعطیلات چندروزه به حدود 145 میلیون لیتر در روز می‌رسد.» از نظر تولید،‌ هر زمان مصرف سوخت از محدوده 100 میلیون لیتر عبور کند، وارد مرحله بحرانی می‌شود. عاشوری می‌گوید این انجمن محدودیت ظرفیت تولید را به دولت و کمیسیون انرژی مجلس اعلام کرده است؛ بنابراین یا بایستی راهکارهایی برای کاهش مصرف در پیش گرفته شود یا آنکه واردات بنزین صورت بگیرد.

پازل چندگانه واردات بنزین

ایران در گذشته چندین بار به واردات بنزین متوسل شده است. برخی از کاربران عقیده دارند که بنزین وارداتی کیفیت بالاتری نسبت به بنزین داخلی دارد و همین مسئله باعث محبوبیت بنزین سوپر وارداتی در گذشته شد. بااین‌حال از زمان آغاز تحریم‌های اقتصادی، واردات بنزین قطع شده است تا کشور تنها از راه تولید داخل تغذیه شود.

بالا‌بردن مصرف سوخت خودروهای ایرانی در مقایسه با خودروهای مشابه خارجی، موضوعی است که بارها شاهد آن بوده‌ایم. علاوه بر تردد هزاران دستگاه خودروی فرسوده، بسیاری از اتومبیل‌های ایرانی براساس فناوری‌های چند دهه پیش ساخته شده‌اند. درحالی‌که استفاده از خودروهای برقی و هیبریدی در سراسر جهان رو به افزایش است، اکثر تولیدات صنایع خودروسازی ایران براساس فناوری‌های چند دهه پیش توسعه یافته‌اند.

درحال‌حاضر خودروهای هیبریدی سهم اندکی از کل اتومبیل‌های موجود در کشور را در اختیار دارند. طی دور جدید واردات نیز خبری از عرضه محصولات هیبریدی نخواهد بود. خودروسازان خصوصی نیز که نسخه‌های هیبریدی از اتومبیل‌های چینی را مونتاژ می‌کنند، هنوز کار خود را به‌صورت جدی آغاز نکرده‌اند. نیاز به واردات بنزین یا تغییر در سهمیه‌ها درحالی رخ می‌دهد که کشورهای دیگر درحال توسعه سریع ایستگاه‌های شارژ هستند و حتی پیش‌بینی می‌شود به‌زودی هزاران جایگاه سوخت سنتی تعطیل شود.

تصمیمات سابقه‌دار

ایران در گذشته صاحب بزرگ‌ترین ناوگان خودروهای دوگانه‌سوز CNG در جهان بود. این طرح از ابتدای دهه 1380 آغاز شد و هدف آن مدیریت مصرف سوخت بود. بااین‌حال حتی دوگانه‌سوز کردن انبوه خودروها نیز موجب نشد تا طرح سهمیه‌بندی بنزین اجرا نشود. واردات بنزین نیز طی دهه 1380 و 1390 در مقاطعی برقرار بود.

د‌حال حاضر به‌نظر نمی‌رسد اراده‌ای برای واردات انبوه خودروهای هیبریدی برقی-بنزینی وجود داشته باشد. راهکار ساده استفاده از سوخت جایگزین LPG‌ یا CNG است. همچنین انتظار افزایش قیمت بنزین یا تغییر در سهمیه‌ها دور از انتظار نیست.