خودروهای فرسوده یک‌سوم از وسایل نقلیه کشور را تشکیل می‌دهند

اتومبیل‌های فرسوده یکی از معضلات چند دهه اخیر سیستم حمل‌ونقل ایران هستند. طرح نوسازی خودروهای فرسوده که از دهه 1380 آغاز شد، در ابتدا موفقیت‌آمیز بود، اما به‌مرور مشکلاتی در جریان این طرح به‌وجود آمد. حال بنابر گفته‌های جانشین رئیس پلیس راهور فراجا، 31 درصد از کل وسایل نقلیه کشور را اتومبیل‌های فرسوده تشکیل می‌دهند. به عبارت دیگر، یک‌سوم از کل اتومبیل‌های کشور، فرسوده محسوب می‌شوند.

فرسودگی خودروها تأثیرات مختلفی برای شرایط کشور دارد. اتومبیل‌های فرسوده مصرف سوخت بالایی دارند و باعث افزایش مصرف بنزین در کل کشور می‌شوند. بسیاری از خودروهای فرسوده حدود دو دهه پیش به تولید رسیده‌اند و فاقد تجهیزات ایمنی مدرن هستند.

افزایش چشمگیر خودروهای فرسوده با وجود تغییر قانون

تا مدتی پیش، قانونی شفاف درخصوص اتومبیل‌های فرسوده وجود داشت. این قانون محدوده سنی را برای تشخیص میزان فرسودگی هر خودرو مشخص کرده بود. این معیار برای خودروهای شخصی برابر ۱۵ سال، کامیون، تریلی و خودروهای سنگین برابر ۱۶ سال و برای موتورسیکلت‌ها نیز ۱۲ سال اعلام شده بود. بااین‌حال مصوبه یادشده توسط دیوان عدالت اداری لغو شد. درنتیجه تا زمانی که خودرویی بتواند تست‌های معاینه فنی را بگذراند، فرسوده محسوب نمی‌شود. بنابراین بسیاری از خودروهای فرسوده با دریافت معاینه فنی به چرخه مصرف بازگشتند.

علاوه بر تغییر این قانون، ممنوعیت واردات خودرو و تصمیمات دیگر دولت‌ها نیز روند نوسازی اتومبیل‌های فرسوده را متوقف کرد. درنتیجه هزاران خودروی جدید به بازار عرضه شدند، درحالی‌که خودروهای فرسوده قبلی همچنان در جاده‌ها تردد داشتند. نتیجه این رویه را می‌توان در افزایش ترافیک شهرهای بزرگ به‌خوبی حس کرد.

با وجود تغییر قانون اتومبیل‌های فرسوده، همچنان یک‌سوم از کل اتومبیل‌ها و موتورسیکلت‌های کشور فرسوده هستند. به عبارت دیگر، این وسایل نقلیه قادر به دریافت معاینه فنی بوده‌اند، اما از نظر ساختار فرسوده هستند. براساس آمارهای ارائه‌شده از سوی پلیس راهور، 31 درصد خودروهای سبک، 48 درصد اتومبیل‌های سنگین و 91 درصد موتورسیکلت‌ها فرسوده هستند.