چه چیزی در فضا دانشمندان را به کاوش وامی‌دارد؟

روزی روزگاری پیش از آنکه انسان‌ها دریابند چه چیزی در بالای ابرها قرار دارد، آسمان و هرآنچه در آن بود (ستارگان) قلمرو خدایان آسمان بود و فقط افسانه‌ها بودند که سعی داشتند تا هرآنچه را که در آسمان وجود دارد، شرح دهند. اما کم‌کم با اکتشافات انجام‌شده و سعی و خطا در کشف آسمان بالای سرمان توسط دانشمندان اعصار مختلف، باورهای سنتی درهم شکسته شد و بشریت با علم نجوم و فضا آشنا گردید.

دوره اکتشافات کیهانی آغاز شد و کم‌کم عالمی جدید خود را نمایان کرد و هم‌اکنون نیز تلاش برای کشف عالم و آسمان بالای سرمان همچنان ادامه دارد؛ مولکول‌هایی با ساختارهای متنوع، سیاه‌چاله‌های عظیم و ترسناک، کهکشان‌های با هر اندازه و شکل و اسراری ناگفته و حل‌نشده!

اما چه چیزی به انسان‌ها قدرت داد تا پا را از مراحل بدوی حیات فراتر بگذارند و به سراغ کشف ناشناخته‌های آسمان‌ها بروند؟ چه بینش، شجاعت، شکست یا موفقیت‌هایی؟ این درک شگفت‌انگیز ما از عالم که کیهان را بی‌نهایت فرض می‌کند، از کجا سرچشمه می‌گیرد؟

اندیشمندان از زمان تلاش برای درک کیهان و هستی به وسعت بی‌کران آن پی برده‌اند. آن‌ها دریافتند خورشید در مرکز منظومه شمسی است و زمین و دیگر سیارات به دور آن می‌چرخند. کشف این مفهوم به‌خودی‌خود سال‌ها زمان برده است و شاید اکنون برای ما مفهومی بدیهی باشد، اما بسیار مهم و قابل‌توجه است.

اگر ما اکنون نمی‌دانستیم که منظومه شمسی ما شامل هشت سیاره، صدها هزار سیارک و میلیون‌ها دنباله‌دار است، ممکن بود تصور کنیم که تنها زمین و پنج سیاره که با چشم غیرمسلح قابل دیدن هستند، کیهان ما را تشکیل می‌دهند. می‌توان گفت اندیشمندان برای رسیدن به چنین درکی، علم را دچار تحول عظیمی کرده‌اند.

نیرویی که ما را روی سطح کره زمین نگه می‌دارد، نیرویی که سبب می‌شود ماه همواره در فاصله مشخصی از زمین باشد و همچنین سبب گردش زمین به دور خورشید می‌شود، چیزی نیست جز نیروی گرانش که همه ما می‌دانیم کشف آن یکی از بزرگ‌ترین اکتشافات تاریخ بشر بوده است. ما نمی‌توانیم به‌راحتی از گرانش زمین فرار کنیم.

به همین دلیل است که اولین پرواز توسط برادران «رایت» در سال ۱۹۰۳ و فرود «آپولو ۱۱» بر سطح ماه در سال ۱۹۶۹ به‌عنوان بزرگ‌ترین دستاوردهای بشر شناخته می‌شوند. از آن زمان تاکنون، هزاران ماهواره و صدها کاوشگر فضایی و مریخ‌نورد از زمین پرتاب شده‌اند تا منظومه شمسی را برای ما بهتر از پیش تفسیر کنند.

دانش ما همچنان درحال افزایش است. در سال ۲۰۱۲ کاوشگر فضایی «وویجر ۱» به فضای میان‌ستاره‌ای رفت و دانش ما را دچار تحول کرد. وویجر درحقیقت تلاش بی‌پایانی است برای تغییر دیدگاه ما نسبت به عالم و هرآنچه که تاکنون نمی‌دانستیم.

پس از آن با شروع سال ۲۰۲۲، تلسکوپ فضایی «جیمز وب» به نقطه «لاگرانژی ۲» رفت و تصاویری از کهکشان‌های اولیه که تا پیش از این دیده نشده بودند، برای ما ارسال کرد. جیمز وب به ما یادآور شد که عالم چقدر بزرگ است. تصاویر دیگری که تاکنون این تلسکوپ ثبت کرده، از وجود هزاران هزار کهکشان و ستاره پرده‌برداری می‌کند که در طول ۱۳.۷ میلیارد سال عمر عالم شکل گرفته‌اند.

کیهان با پهناوری بی‌پایان خود جایی است که هرچه بیشتر در تلاش برای کشف آن بکوشیم، به نکات جذاب‌تری می‌رسیم. این‌طور تصور می‌شود که کیهان بی‌پایان است و تلاش ما برای درک کامل آن هیچوقت به انتها نخواهد رسید. این یک سفر هیجان‌انگیز و سرگرم‌کننده است که ما را به اعماق فضا می‌برد و هر لحظه بیشتر از لحظه قبل ما را شگفت‌زده می‌کند.