ثبت اولین تصاویر از تولد یک منظومه شمسی جدید؛ دریچه‌ای به ۴.۵ میلیارد سال پیش
این تصاویر به ما امکان می‌دهد تا شاهد رویدادی باشیم که ۴.۵ میلیارد سال پیش، منظومه شمسی خودمان را به‌وجود آورد.
در دیجیاتو ثبت‌نام کنید
جهت بهره‌مندی و دسترسی به امکانات ویژه و بخش‌های مختلف در دیجیاتو عضو ویژه دیجیاتو شوید.
عضویت در دیجیاتوتازههای تکنولوژی
اخترشناسان برای اولین‌بار در تاریخ موفق به ثبت تصاویری از نخستین لحظات تولد یک منظومه سیاره‌ای در اطراف یک ستاره بیگانه شده‌اند. این تصاویر خیره‌کننده که با همکاری تلسکوپ‌های فضایی جیمز وب و آلما گرفته شده، فرایند تبدیل گاز داغ به اولین مواد جامد سازنده سیارات را نشان می‌دهند. این تصاویر به ما امکان می‌دهد تا شاهد رویدادی باشیم که ۴.۵ میلیارد سال پیش، منظومه شمسی خودمان را به‌وجود آورد.
طبق گزارش لایو ساینس، در فاصله ۱۳۰۰ سال نوری از زمین یک ستاره نوزاد به نام HOPS-315 قرار گرفته است که به عقیده دانشمندان، شباهت زیادی به خورشید ما در دوران نوزادی‌اش دارد. این ستاره توسط یک دیسک چرخان از گاز و غبار به نام «دیسک پیش‌سیاره‌ای» (Protoplanetary Disk) احاطه شده است؛ کارخانه‌ای که در آن سیارات متولد می‌شوند. اکنون، تیمی بین‌المللی از محققان با استفاده از دو تلسکوپ، به یک کشف تاریخی در این دیسک دست یافته‌اند.
تولد یک منظومه شمسی جدید
براساس نظریه‌ها، سیارات سنگی مانند زمین، از جامد شدن مواد معدنی در گاز داغ اطراف یک ستاره جوان شکل می‌گیرند. این لحظه که به آن «لحظه صفر» تشکیل سیارات گفته می‌شود، تا پیش‌ازاین هرگز در خارج از منظومه شمسی ما مشاهده نشده بود. «ادوین برگین»، از نویسندگان این پژوهش، می‌گوید: «این اولین‌باری است که ما مواد جامد سیاره‌ساز را درحال شکل‌گیری شناسایی کرده‌ایم.»
این دستاورد حاصل همکاری هوشمندانه ۲ تلسکوپ بود:
- تلسکوپ فضایی جیمز وب (JWST): ابتدا با حساسیت بالای خود در برابر نور فروسرخ، وجود مواد معدنی داغ و کریستالی را در اطراف ستاره تشخیص داد.
- آرایه تلسکوپی آلما (ALMA): سپس، این آرایه قدرتمند رادیویی در شیلی، با دقت بالای خود، موقعیت دقیق این مواد را مشخص کرد. داده‌های آلما نشان داد که این مواد معدنی دقیقاً در یک منطقه کوچک و نزدیک به ستاره (در فاصله کمتر از ۲.۲ واحد نجومی) قرار دارند؛ منطقه‌ای که معادل کمربند سیارکی در منظومه شمسی ماست.
«لوگان فرانسیس»، از دیگر محققان این پروژه، می‌گوید: «ما این مواد معدنی را دقیقاً در همان مکانی در این منظومه فراخورشیدی می‌بینیم که در سیارک‌های منظومه شمسی خودمان مشاهده می‌کنیم.»
این پژوهش که نتایج آن در ژورنال Nature منتشر شده، از چند جهت اهمیت دارد: این اولین‌بار است که دانشمندان به‌طور مستقیم شاهد فرایند تبدیل گاز به اولین آجرهای سازنده سیارات سنگی هستند. این یافته‌ها، نظریه‌های دیرینه درباره چگونگی شکل‌گیری سیارات از یک دیسک داغ و درحال سرد شدن را به صورت تجربی تأیید می‌کنند. همچنین این منظومه نوزاد، دریچه‌ای است که می‌توان از آن برای مطالعه فرایندهایی استفاده کرد که میلیاردها سال پیش در منظومه شمسی ما رخ داده و منجر به تولد زمین شده است.
برای گفتگو با کاربران ثبت نام کنید یا وارد حساب کاربری خود شوید.