امروز در فضا: حلقه‌های نپتون کشف شد

در 22 آگوست 1989، کشف شد که سیاره نپتون دارای یک سیستم حلقه‌ای است. وویجر 2 در 20 آگوست 1989، پنج روز قبل از نزدیک‌ترین پروازش با این سیاره در 25 آگوست، تصاویری از نپتون گرفته بود. تصاویر وویجر 2 حلقه‌های نپتون را کامل اما با توده‌های روشن نشان می‌داد. این حلقه‌ها مانند اورانوس و مشتری بسیار تاریک هستند اما ترکیب آنها ناشناخته است.

حلقه‌های نپتون

حلقه‌های سیاره نپتون از پنج حلقه اصلی تشکیل شده است. در متراکم‌ترین حالت، آن‌ها با بخش‌های کم‌چگال حلقه‌های اصلی زحل، مانند حلقه C و بخش کاسینی قابل مقایسه هستند.

بیشتر سیستم حلقه‌ای نپتون ضعیف و غبارآلود است و از برخی جنبه‌ها بیشتر شبیه حلقه‌های مشتری است. حلقه‌های نپتون به افتخار اخترشناسانی که کارهای مهمی روی این سیاره انجام داده‌اند، نام‌گذاری شده‌اند: «گیل، له وریه، لاسل، آراگو، و آدامز.»

نپتون همچنین دارای یک حلقه کم‌رنگ بدون نام است که هم‌راستا با مدار قمر «گلتیا» است. سه قمر «نیاد»، «تالسا» و «دسپینا» بین حلقه‌ها می‌چرخند.

حلقه‌های نپتون از مواد بسیار تیره ساخته شده‌اند و نسبت گرد و غبار در آنها زیاد است. درحالی‌که عمق نوری آنها کمتر از 0.1 است. کمان‌ها محدوده باریکی از طول‌های مداری را اشغال می‌کنند و به‌طور قابل‌توجهی پایدار هستند و از زمان تشخیص اولیه‌شان در سال 1980، فقط اندکی تغییر کرده‌اند.

کشف

اولین اشاره به وجود حلقه‌ای اطراف نپتون به سال 1846 برمی‌گردد؛ زمانی که «ویلیام لاسل»، کاشف بزرگ‌ترین قمر نپتون، «تریتون»، فکر کرد حلقه‌ای را در اطراف سیاره دیده‌ است. اما ادعای او هرگز تأیید نشد و احتمالاً این یک خطای رصدی بوده است.

اولین کشف قابل اعتماد حلقه نپتونی در سال 1968 توسط اختفای ستاره‌ای انجام شد، اگرچه این نتیجه تا سال 1977 که حلقه‌های اورانوس کشف شد مورد توجه قرار نگرفت. بلافاصله پس از کشف حلقه‌های اورانوس، تیمی از دانشگاه «ویلانوا» شروع به جست‌و‌جوی حلقه‌های اطراف نپتون کردند.

در 24 مه 1981، آنها افت درخشندگی یک ستاره را در طول اختفا مشاهده کردند. بااین‌حال، روشی که در آن ستاره کم‌نور شد، حلقه را نشان نمی‌داد. در دهه 1980، غیبت قمری بعدی نپتون، در 12 سپتامبر 1983، منجر به کشف احتمالی یک حلقه شد. بااین‌حال، نتایج زمینی قطعی نبود. در طی شش سال بعد، تقریباً 50 اختفای دیگر مشاهده شد که تنها حدود یک سوم آنها نتایج مثبتی را به همراه داشت.

دانشمندان حدس می‌زدند که چیزی (احتمالاً کمان‌های ناقص) در اطراف نپتون وجود دارد، اما ویژگی‌های سیستم حلقه به‌صورت یک راز باقی مانده است.

فضاپیمای وویجر 2 حلقه‌های نپتونی را در طول پرواز خود از نپتون در سال 1989 کشف کرد. پس از پرواز وویجر، مشاهدات اختفای زمینی قبلی مجدداً تجزیه و تحلیل شد و ویژگی‌های کمان حلقه را مانند آنچه در دهه 1980 بود، نشان داد، که تقریباً کاملاً با آنچه توسط وویجر 2 یافت شد مطابقت داشت.

تصویربرداری از حلقه‌های نپتون

از زمان پرواز وویجر 2، درخشان‌ترین حلقه‌ها (آدامز، لو و وریر) با تلسکوپ فضایی هابل و تلسکوپ‌های زمینی به‌دلیل پیشرفت در وضوح و قدرت جمع‌آوری نور، تصویربرداری شده‌اند. حلقه‌های ضعیف‌تر هنوز بسیار پایین‌تر از آستانه دید این تلسکوپ‌ها هستند.

اما در سال 2022 تلسکوپ فضایی جیمز وب از آنها تصویربرداری کرد و اولین رصد حلقه‌های کم‌نورتر را از زمان پرواز وویجر 2 انجام داد.