کشف هیجانانگیز؛ مریخنورد استقامت نشانهای جدید از وجود حیات در سیاره سرخ پیدا کرد
مریخنورد استقامت موفق شده است رگههای بزرگ سولفات کلسیم را در صخرهای با نام مستعار «آبشار چیاوا» پیدا کند.
مریخنورد «استقامت» ناسا صخرهای جذاب با نام مستعار «آبشار چیاوا» را کشف کرده است که با ویژگیهای شگفتانگیز خود احتمالاً میتواند به این سؤال پاسخ دهد که آیا مریخ در گذشته حیات میکروبی داشته است یا خیر؟
تجزیهوتحلیل توسط ابزارهای روی مریخنورد استقامت نشان میدهد صخره ویژگیهایی دارد که با تعریف شاخص حیات میکروبی باستانی تطابق دارد؛ به بیان دیگر، این سنگ نشانههای شیمیایی دارد که نشان میدهد احتمالاً میلیاردها سال پیش حیات در مریخ شکل گرفته است. دانشمندان عقیده دارند اگر اینطور باشد، دقیقاً زمانی است که آب بهصورت رود در مریخ جریان داشته است.
این صخره که در منطقه «Neretva Vallis» قرار دارد، بیستودومین نمونه سنگی است که مریخنورد جمعآوری میکند. Neretva Vallis رودخانهای باستانی به عرض ۴۰۰ متر است که میلیونها سال پیش بهعلت وجود این رودخانه عمیق شکل گرفته است.
اسکنهایی که ابزار «SHERLOC» مریخنورد از آبشار چیاوا گرفته است، نشان میدهد این منطقه حاوی ترکیبات آلی است. چنین مولکولهایی که بلوکهای سازنده حیات شناخته میشوند، میتوانند هم توسط فرایندهای بیولوژیکی هم بهواسطه فرایندهای غیربیولوژیکی شکل بگیرند. دانشمندان باور دارند این آبشار پیچیدهترین ناحیه در مریخ است که استقامت بررسی کرده است.
آنچه دانشمندان را به این صخره علاقهمند کرده است، شناسایی مواد آلی و نقاط رنگارنگ متمایز روی سطح صخره است که نشاندهنده واکنشهای شیمیایی است که حیات میکروبی میتواند بهجای منبع انرژی از آن استفاده کند. شواهد مناسب برای وجود آب در گذشته که یکی از پایههای حیات است، از دیگر دلایل است. بااینحال، دانشمندان هنوز نمیدانند این سنگ چگونه شکل گرفته و به فرم کنونی رسیده است.
«کوین هند»، محقق اصلی SHERLOC از آزمایشگاه پیشرانش جت ناسا، میگوید: «مریخنورد استقامت موفق شده است رگههای بزرگ سولفات کلسیم در صخره پیدا کند. بین این رگهها نوارهایی با رنگ نارنجی متمایل به قرمز وجود دارد که نشاندهنده مادهای به نام «هماتیت» است. هماتیت همان مادهای است که سبب میشود خاک مریخ سرخ دیده شود. وقتی استقامت به این ناحیه دقیقتر نگاه کرد، لکههای سفید کمرنگی بهشکل نامنظم نیز مشاهده شد که هرکدام با موادی سیاهرنگ دورگیری شده بودند؛ مانند لکههای پوست پلنگ. استقامت دریافته است که این مواد تیره آهن و فسفات هستند.»
این لکهها زمانی روی سنگهای زمینی تشکیل میشوند که واکنشهای شیمیایی شامل هماتیت، سنگ را از قرمز به سفید تبدیل کند. این واکنشها همچنین میتوانند آهن و فسفات را آزاد کنند و سبب شکلگیری آن هاله سیاه شوند. واکنشهایی از این نوع میتوانند منبع انرژی برای میکروبها باشند و وجود میکروبها در محیط را توضیح دهند.
«دیوید فلانری»، اخترزیستشناس و عضو تیم علمی مریخنورد استقامت، میگوید: «این نقاط شگفتی بزرگی هستند؛ زیرا این نوع سنگها در زمین اغلب با فسیلهای میکروبی یافت میشوند.»
تیم محققان مریخنورد استقامت باور دارند آبشار چیاوا ابتدا بهصورت گلولای با ترکیبات آلی مخلوط شده و رسوب کرده و رسوب آن بهمرور به سنگ تبدیل شده است. در مرحله بعد، جریان آب به شکافهای سنگ درحال شکلگیری نفوذ کرده و سبب شکلگیری رگههای سفید کلسیم سولفات و لکهها شده است.
مریخنورد استقامت و کشفی فراتر!
بااینکه هر دو ماده آلی و لکههای پلنگی بسیار موردتوجه هستند، تنها کشف مریخنورد استقامت به شمار نمیروند. استقامت متوجه شده است این رگهها با کریستالهای میلیمتری مادهای به نام «الیوین» پر شده است. الیوین ماده معدنی است که از ماگما تشکیل میشود. الیوین ممکن است مربوط به سنگهایی باشد که یا دورتر از لبه رودخانه تشکیل میشوند یا از تبلور ماگما شکل میگیرند.
اگر چنین باشد، تیم محققان باید به این سؤال پاسخ دهد که آیا میتوان الیوین و سولفات را در دماهای غیرقابلسکونت وارد سنگ کرد و واکنش شیمیایی غیرزندهای ایجاد کرد که منجر به ایجاد لکههای پلنگی شود؟
دانشمندان برای پاسخ به این سؤال نیاز دارند تا نمونههای سنگ را به زمین برگردانند و در آزمایشگاههای مجهز زمینی آن را بررسی کنند. برای بازگشت نمونههای مریخ به زمین، ناسا با آژانس فضایی اروپا همکاری میکند تا نمونهها بهصورت مهرومومشده به زمین بازگردند.
برای گفتگو با کاربران ثبت نام کنید یا وارد حساب کاربری خود شوید.