ماجرای اخبار توقف واردات خودرو چیست؟

طی روزهای اخیر، شاهد اظهارنظرهای ضدونقیض مسئولان دولتی در مورد توقف واردات خودرو بودیم. از یک‌سو «داوود منظور»، رئیس سازمان برنامه و بودجه، اعلام کرد که تخصیص ارز برای واردات اتومبیل به صلاح کشور نیست. در سوی دیگر وزیر صمت و رئیس سازمان توسعه تجارت، از عادی‌بودن روند واردات اتومبیل به کشور سخن می‌گویند و حتی وعده واردات چند هزار دستگاه خودرو تا پایان سال را می‌دهند. مشابه این گفته‌های متناقض و دوگانه در سخنان نمایندگان مجلس نیز قابل مشاهده است.

تیرخلاص بر پیکره واردات؟

به بیان گروهی از کارشناسان و اقتصاد‌دانان، سخنان رئیس سازمان برنامه و بودجه به‌معنای تیرخلاص بر پیکر واردات خودرو است. واردات تعداد محدودی خودرو پس از دو سال و همچنین مسکوت‌ماندن لایحه واردات خودروهای کارکرده نیز چنین موضوعی را نشان می‌دهد. براساس آمار گمرک ایران، تاکنون حدود 3500 دستگاه خودرو به کشور وارد شده‌اند. این حجم از واردات درحالی انجام می‌شود که وعده واردات 100 هزار دستگاه خودرو طی هر سال را از سوی وزارت صمت شاهد بودیم.

به گفته «علی جدی»، عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس، تا آبان‌ماه امسال تنها ۲۵۰ میلیون دلار برای واردات اتومبیل اختصاص پیدا کرده است. این میزان تخصیص ارز حدود یک چهارم مقداری است که بانک مرکزی برای واردات خودرو در نظر گرفته بود. در آیین‌نامه مربوط به واردات خودرو که توسط دولت سیزدهم تدوین شده است، بانک مرکزی وظیفه دارد تا سالیانه یک میلیون دلار ارز بابت واردات خودرو تخصیص دهد. بااین‌حال تنها 25 درصد یا یک چهارم از این میزان ارز به‌طور واقعی تخصیص داده شده است. بنابراین حتی پس از دو سال صبر، واردات خودرو با سرعت بسیار کندی پیش می‌رود.

واردات خودرو همواره برقرار بوده است

درهمین‌حال رئیس سازمان برنامه و بودجه تخصیص 2 الی 3 میلیون دلار ارز برای واردات خودرو را به صلاح کشور نمی‌داند و خواهان تمرکز بر تولیدات داخلی با ظرفیت 1.5 میلیون دستگاه است. نخست آن‌که رقم اعلام‌شده از سوی رئیس این سازمان با رقم درج‌شده در آیین‌نامه واردات خودرو متفاوت است، موضوعی که عدم اطلاع رئیس سازمان برنامه و بودجه از جزئیات قانونی واردات خودرو به کشور را می‌رساند.

در مرحله دوم نیز باید اشاره کرد که از سال 97 تاکنون که واردات خودرو متوقف بوده است، خودروسازان هیچ‌گاه نتوانسته‌اند به آمار تولید 1.5 میلیون خودرو در سال دست‌ یابند. علاوه‌براین، ممنوعیت واردات باعث برهم‌خوردن تعادل بازار و کاهش قدرت خرید مصرف‌کنندگان شده است.

و درنهایت باید به این موضوع اشاره کرد که خودروهای مونتاژی چینی اکنون سهم بالایی از صنعت خودروسازی ایران را در اختیار دارند. میزان داخلی‌سازی محصولات مونتاژی به‌طور معمول کمتر از 40 درصد است، به این معنی که اکثر قطعات این خودروها از خارج وارد می‌شود. بنابراین واردات خودرو به‌صورت نامحسوس همواره برقرار بوده است و نمی‌توان جلوی آن را گرفت. با افزایش سهم خودروهای مونتاژی از سبد تولید خودروسازان بزرگ و کوچک، نیاز به ارز برای واردات قطعات منفصل خودرو از چین افزایش می‌یابد.

توضیح رشیدی کوچی در مورد خبر توقف واردات خودرو

«رشیدی کوچی» نماینده مطرح مجلس در بحث واردات خودرو است. این نماینده در حاشیه کنفرانس خبری نمایشگاه خودرو تهران، مسائلی را پیرامون بحث واردات خودرو بیان کرد. به گفته او، موضوع درج خبر ممنوعیت واردات ناشی از پرداخت وجه به برخی افراد است. به‌عبارت دیگر افراد یا گروهی می‌کوشند تا واردات خودرو را به‌صورت کامل متوقف کنند.