نگاهی به نقش کروز در زنجیره ارزش صنعت قطعه‌سازی و خودرو

بیستمین نمایشگاه بین‌المللی قطعات، لوازم و مجموعه‌های خودرو که از ۸ تا ۱۱ خرداد امسال برپا بود، به صحنه‌ای برای قدرت‌نمایی فناورانه شرکت کروز تبدیل شد؛ جایی که این قطعه‌ساز مطرح ایرانی با مجموعه‌ای از نوآوری‌ها در حوزه خودرو، موتورسیکلت‌های الکتریکی و تجهیزات پیشرفته تولید، نه‌تنها از ظرفیت بومی خود رونمایی کرد، بلکه پیامی روشن به صنعت جهانی مخابره کرد: ایران به دنبال جایگاهی محکم در زنجیره ارزش صنعت خودرو و قطعه‌سازی است و فرصت‌های تازه‌ای را برای مصرف‌کنندگان و صنعت خلق می‌کند.

شرکت صنایع تولیدی کروز در سال‌های اخیر به یکی از ستون‌های اصلی صنعت قطعه‌سازی کشور تبدیل شده و با چشم‌انداز تبدیل شدن به با‌ارزش‌ترین و قابل احترام‌ترین برند ایرانی، و با تکیه بر زیرساخت‌های وسیع تولیدی، مهندسی و تحقیق و توسعه، جایگاه خود را به‌عنوان بازیگری فناور در این صنعت تثبیت کرده است. این شرکت با بهره‌گیری از بیش از ۱۴۰۰۰ نیروی متخصص، ده‌ها واحد طراحی و تست پیشرفته، خطوط تولید مکانیزه، و بیش از ۲۵۰۰ محصول، توانسته است هم‌زمان پاسخ‌گوی نیاز بازار داخلی و برخوردار از ظرفیت صادراتی باشد.

اهمیت دستاوردهای کروز از منظر اقتصاد ملی

در نمایشگاه قطعات، لوازم و مجموعه‌های خودرو، کروز از طیف متنوعی از محصولات جدید رونمایی کرد که هر یک در سطحی از پیچیدگی، استقلال مهندسی و پتانسیل اقتصادی قرار دارند و فراتر از مرزهای تأمین داخلی رفته و نگاه این شرکت به بازارهای منطقه‌ای و جهانی را نشان می‌دهند. از سیستم‌های یکپارچه اینفوتینمنت با طراحی کامل داخلی گرفته تا پلتفرم‌های کامل موتورسیکلت برقی، از داخلی‌سازی قطعات پیچیده‌ای نظیر سنسور اکسیژن، ECU و ACU و دریچه گاز برقی تا ساخت دستگاه‌های تست و لحیم‌کاری پیشرفته، هر محصول نشانگر بلوغی در صنعت قطعه‌سازی ایران بود.

توسعه سیستم‌های دیجیتال کاکپیت، اولین گام‌های داخلی برای تجربه رانندگی مدرن در ایران را رقم زده است. طراحی بومی، پشتیبانی از سیستم‌های جهانی مانند Android Auto و Apple CarPlay و همگام‌سازی کامل نمایشگرهای مالتی‌مدیا با اطلاعات خودرو، شرکت کروز را به جایگاه یک توسعه‌دهنده سیستم‌های پیشرفته اطلاعاتی در خودرو رسانده است. این موضوع علاوه بر ارتقای تجربه کاربری در خودروهای داخلی، به توانمندسازی صنعت خودرو ایران در رقابت با نمونه‌های جهانی کمک می‌کند. از منظر اقتصادی، ساخت داخلی این سیستم‌ها ضمن حذف نیاز به واردات گران‌قیمت، موجب خلق ارزش افزوده داخلی، توسعه مشاغل فناورانه، و حتی پتانسیل صدور دانش فنی به سایر کشورها می‌شود.

در حوزه موتورسیکلت‌های برقی، طراحی مفهومی «پیروز» با پیام زیست‌محیطی و فرم برگرفته از یوز ایرانی، نمونه‌ای از تلفیق طراحی صنعتی مدرن با هویت ملی است. این پروژه که قابلیت صنعتی‌سازی نیز دارد، امکان جایگزینی عملی موتورسیکلت‌های بنزینی در ناوگان پستی و حمل‌ونقل سبک کشور را فراهم می‌کند. از منظر اقتصادی، استفاده از موتورسیکلت‌های الکتریکی می‌تواند به کاهش مصرف سوخت، کاهش آلودگی هوا، و صرفه‌جویی سالانه ده‌ها میلیون لیتر بنزین در کلان‌شهرها منجر شود. همچنین داخلی‌سازی کامل اجزای این موتورها، ارزبری واردات قطعات کلیدی را حذف کرده و اکوسیستمی پویا برای اشتغال‌زایی در حوزه حمل‌ونقل پاک ایجاد می‌کند.

در حوزه تجهیزات تولید، کروز با ساخت داخلی ماشین‌های تست دسته‌سیم و لحیم‌کاری اتومات، وابستگی به فناوری‌های وارداتی را کاهش داده و استقلال در کنترل کیفیت و خودکارسازی خطوط را ممکن کرده است. طراحی ماژولار این دستگاه‌ها باعث شده تا با کمترین هزینه، قابلیت انطباق با مدل‌های متنوع خودرو فراهم شود؛ امری که می‌تواند در بلندمدت به صرفه‌جویی‌های قابل توجه در هزینه‌های تولیدی و تعمیراتی منجر شود. از سوی دیگر، توانایی طراحی و ساخت این تجهیزات نه‌تنها نیاز داخلی را برطرف می‌کند، بلکه می‌تواند به صادرات فناوری به کشورهای همسایه یا بازارهای مشابه از نظر ساختار صنعتی منجر شود.

در همین راستا، استفاده از فناوری‌هایی چون کلاک‌اسپرینگ‌های ۲۴ کاناله و دسته‌راهنماهای کم‌سیم‌ و فلت‌کابل‌دار، نماد حرکت به سمت نسل جدیدی از خودروهای داخلی است؛ خودروهایی سبک‌تر، هوشمندتر و قابل‌رقابت‌تر در بازارهای جهانی. این قطعات که در ظاهر ساده‌اند، در عمل نقش کلیدی در افزایش اطمینان‌پذیری و دوام خودرو دارند و نبود آن‌ها به‌تنهایی می‌تواند پروژه‌های تولید داخلی را متوقف یا کند و ناکارآمد کند. تولید داخلی این قطعات نیز باعث صرفه‌جویی در واردات پرهزینه، کاهش قیمت تمام‌شده خودرو، و افزایش توان صادراتی خودروهای داخلی می‌شود.

در بخش الکترونیک خودرو نیز تولید ACU (کنترلر ایربگ) و ECU (کنترل موتور) به‌صورت کامل در داخل کشور، دستاوردی کلیدی است. این دو قطعه، که پیش‌تر وابستگی شدیدی به واردات داشتند، اکنون با طراحی الگوریتم و سخت‌افزار ایرانی نه‌تنها نیاز بازار داخل را پاسخ می‌دهند بلکه ظرفیت صادرات فنی به کشورهای منطقه را نیز دارند. خصوصاً در زمینه ایمنی خودرو، توانایی توسعه و ساخت سیستم‌هایی با فایرینگ چندگانه برای ایربگ‌ها، ایران را به جمع کشورهای تولیدکننده این فناوری افزوده است. به لحاظ اقتصادی، تولید این ماژول‌های راهبردی می‌تواند از خروج میلیون‌ها دلار ارز جلوگیری کند و از طرف دیگر، ارزش‌افزوده‌ای به صنعت خودرو می‌افزاید که به توسعه قطعات پیشرفته‌تر در آینده نیز منجر خواهد شد.

در نهایت، سنسورهای حیاتی همچون سنسور اکسیژن و دریچه گاز برقی با تیراژ تولیدی چند هزار قطعه در روز، نه‌تنها جایگزین واردات گران‌قیمت شده‌اند، بلکه می‌توانند سهم بزرگی از بازار قطعه‌سازی منطقه را در اختیار ایران قرار دهند. با توجه به نیاز حداقلی یک میلیون خودروی تولید داخل در سال و کاربرد این قطعات در بیش از ۸۰ درصد خودروها، این توانمندی می‌تواند سالانه میلیون‌ها دلار صرفه‌جویی ارزی به همراه داشته باشد. از این منظر، کروز تنها یک تأمین‌کننده قطعه نیست، بلکه یک مزیت راهبردی در سیاست صنعتی کشور محسوب می‌شود.

جایگاه کروز در زنجیره تامین جهانی 

آنچه شرکت کروز در نمایشگاه امسال به نمایش گذاشت، بیش از یک حضور تبلیغاتی بود. این نمایش، بازتابی از یک رویکرد صنعتی آینده‌نگر و بلوغی راهبردی بود که ایران را در موقعیتی تازه قرار می‌دهد؛ موقعیتی که نه‌فقط در تولید، بلکه در طراحی، مهندسی، توسعه نرم‌افزار و سیستم، و عرضه به بازار جهانی نیز حرفی برای گفتن دارد. با توجه به تغییر سیاست جهانی به سمت زنجیره‌های تأمین متنوع‌تر و منطقه‌ای، ظرفیت فنی و زیرساختی کروز می‌تواند ایران را به یکی از قطب‌های آینده صنعت قطعه‌سازی در منطقه بدل کند. شرط تحقق این آینده، حمایت هدفمند از چنین شرکت‌هایی، به‌ویژه در حوزه صادرات، تأمین مالی نوآورانه، و تسهیل واردات مواد اولیه و ماشین‌آلات است. اگر این مسیر با عقلانیت دنبال شود، آینده صنعت خودرو ایران می‌تواند نه‌تنها مستقل، بلکه صادرکننده فناوری باشد.

نقش‌آفرینی کروز در زنجیره تأمین قطعات خودرو تنها محدود به تولید قطعه نیست؛ بلکه این شرکت یکی از معدود بازیگران ایرانی است که با در اختیار داشتن توان طراحی، تست، تولید انبوه و مهندسی هم‌زمان عملاً به یکی از محورهای کلیدی خودروسازی ایران تبدیل شده است.

علاوه بر این، حضور کروز در زنجیره تأمین جهانی صنعت خودرو به معنای ایجاد ارزش‌افزوده در داخل کشور، توسعه اشتغال متخصص، انتقال دانش فنی به قطعه‌سازان همکار، و ارتقای قابلیت مهندسی در سطح ملی و فراهم کردن فرصت‌های صادراتی است. عمق ساخت داخل در زنجیره تأمین نیز به خودروساز این امکان را می‌دهد که قیمت تمام‌شده را مدیریت کرده، سود عملیاتی خود را افزایش دهد و در بازارهای صادراتی رقابتی‌تر ظاهر شود.

تجربه‌های موفق جهانی نشان داده که کشورهایی مانند ترکیه، مکزیک و کره جنوبی، نه‌فقط با اتکا به خودروساز، بلکه با توسعه زنجیره تأمین داخلی، توانسته‌اند در بازار جهانی خودرو اثرگذار باشند. ایران نیز برای تحقق چشم‌انداز صادراتی در صنعت خودرو، ناگزیر از سرمایه‌گذاری و حمایت در لایه‌های میانی زنجیره تأمین است؛ جایی که شرکت‌هایی مانند کروز با توان اثبات‌شده و دستاوردهای فناورانه، ظرفیت بازیگری بین‌المللی دارند.

کروز نه‌فقط تولیدکننده قطعه، بلکه محرک پویایی، تاب‌آوری و مزیت‌سازی در زنجیره تأمین صنعت خودرو ایران است؛ نقشی که در شرایط فعلی اقتصاد ایران، از منظر استراتژیک و توسعه‌ای اهمیت دوچندان دارد.