پیش‌نویس ضوابط فعالیت صرافی‌های رمزارزی منتشر شد: بانک مرکزی کنترل همه چیز را می‌خواهد

بانک مرکزی پیش‌نویس مستند «ضوابط تأسیس، فعالیت، انحلال و نظارت بر کارگزاران رمزپول» را منتشر کرد. سندی ۱۸ صفحه‌ای به‌نوعی نقشه راه صرافی‌های رمزارزی در ایران محسوب می‌شود، اما با محدودیت‌های گسترده آغاز شده است.

بانک مرکزی پیش‌نویس مستند «ضوابط تأسیس، فعالیت، انحلال و نظارت بر کارگزاران رمزپول» را باهدف اخذ بازخورد از صاحب‌نظران و فعالان این حوزه منتشر کرد. در این پیش‌نویس، رمزارزها در زمره «رمزپول» قرار می‌گیرند.

طبق این پیش‌نویس تأسیس و فعالیت صرافی‌ها صرفاً در چارچوب قانون بانک مرکزی مجاز است و هرگونه فعالیت بدون مجوز غیرقانونی خواهد بود.

خرید و فروش استیبل‌کوین‌ها با عنوان «رمزپول پایه‌ثابت» تنها در صورتی مجاز است که مورد تأیید بانک مرکزی باشند. سبدگردانی و مشاوره رمزارزی نیز تا اطلاع ثانوی ممنوع است و صرافی‌ها باید منتظر ابلاغ دستورالعمل‌های بعدی بمانند.

علاوه بر این، دریافت سپرده و پرداخت سود یا تسهیلات رمزارزی به مشتریان به‌طور کامل ممنوع خواهد بود. امکانی که عملا تبدیل به مزیت رقابتی برخی از صرافی‌های رمزارزی شده بود و اکنون آنها را با چالشی جدی روبه رو می‌کند.

ممنوعیت دیگر، بحث معاملات اهرمی و خدمات مشتقه هستند و تنها معاملات آتی آن هم بدون اهرم و با شرایط خاص امکان انجام خواهد داشت.

علاوه بر این ممنوعیت‌ها، شرایط سخت‌گیرانه‌ای برای مؤسسان و مدیران صرافی‌ها در نظر گرفته شده است؛ مدیرعامل و اعضای هیئت‌مدیره باید تابعیت ایرانی داشته باشند، حداقل دو سال سابقه کاری مرتبط ارائه کنند، فاقد سوءپیشینه و بدهی بانکی باشند و مدرک دانشگاهی در رشته‌های مالی، حقوق یا فناوری اطلاعات داشته باشند.

کنترل‌های سختگیرانه بر تراکنش‌ها

سرمایه اولیه نیز سد بزرگی مقابل فعالان این حوزه است. آنطور که در ماده 12 پیش‌نویس بانک مرکزی آمده است، صرافی‌های نوع یک (خرید، فروش و مشاوره رمزارزی) به حداقل 50 میلیارد تومان سرمایه نیاز دارند. صرافی‌های نوع دو (با امکان راه‌اندازی پلتفرم مبادله و سبدگردانی) نیز تنها با سرمایه یک هزار میلیارد تومانی می‌توانند فعالیت کنند. سقف فعالیت روزانه هر صرافی حداکثر دو برابر سرمایه ثبت‌شده خواهد بود.

آنطور که در ماده 37 آمده است، هرگونه دریافت وجوه ریالی از مشتری توسط صرافی باید صرفاً از طریق درگاه‌های پرداخت اینترنتی متعلق به صرافی و از کارت متعلق به مشتری صورت پذیرد.

بر اساس این پیش‌نویس، بانک مرکزی حق دسترسی و بازرسی دائمی از حساب‌ها و سوابق صرافی‌ها را دارد و در صورت بروز خسارت، مدیرعامل و اعضای هیئت‌مدیره به‌طور تضامنی مسئول جبران زیان مشتریان خواهند بود.

تکلیف فعالان فعلی بازار

فعالان رمزارزی که هم‌اکنون بدون چارچوب مشخص مشغول فعالیت هستند، مکلفند حداکثر ظرف سه ماه پس از ابلاغ رسمی ضوابط برای دریافت مجوز اقدام کنند؛ در غیر این صورت ادامه فعالیتشان غیرقانونی خواهد بود.

با انتشار این پیش‌نویس، بانک مرکزی عملاً پیام روشنی به بازار رمزارز داده است: قانون‌گذاری این حوزه با محدودیت‌های سنگین آغاز می‌شود و تنها بازیگران دارای سرمایه کلان و ساختار شفاف امکان بقا خواهند داشت.

متن کامل پیش‌نویس مستند «ضوابط تأسیس، فعالیت، انحلال و نظارت بر کارگزاران رمزپول» را می‌توانید از اینجا مشاهده کنید.