تحقیق جدید: داشتن سگ یا گربه می‌تواند به حفظ سلامت مغز در پیری کمک کند

براساس پژوهشی جدید، داشتن سگ یا گربه می‌تواند در کاهش روند افت عملکردهای شناختی مغز در دوران سالمندی مؤثر باشد.

با افزایش میانگین سنی جمعیت جهانی و رشد آمار زوال عقل، محققان سوئیسی در پژوهشی تازه متوجه شده‌اند که داشتن حیوانات خانگی مانند سگ و گربه می‌تواند نقش محافظتی برای مغز ایفا کند و به حفظ برخی عملکردهای شناختی در زمان سالمندی کمک کند.

براساس این تحقیق که در مجله Scientific Reports منتشر شده، سگ‌ها و گربه‌ها تأثیر متفاوتی بر مغز انسان‌ها دارند. به گفته آنها، سرپرستان سگ حافظه‌ بهتری (چه کوتاه‌مدت و چه بلندمدت) داشته‌اند، درحالی‌که در میان صاحبان گربه، روند افت در روانی گفتار (Verbal Fluency) کندتر بوده است.

اما این مزایا فقط مربوط به سگ و گربه هستند. محققان می‌گویند که داشتن حیوانات دیگری مانند ماهی یا پرنده، علی‌رغم جذابیتی که دارند، هیچ ارتباط معناداری با کاهش زوال شناختی ندارد.

«آدریانا روسته‌کوا»، نویسنده‌ اصلی این مقاله و پژوهشگر گروه روان‌شناسی رشد در دانشگاه ژنو، در این‌باره می‌گوید:

«مطالعات گذشته نشان داده‌اند که داشتن حیوان خانگی ممکن است با عملکرد شناختی بهتر در سال‌های پایانی عمر مرتبط باشد، اما درک دقیقی از نقش گونه‌های مختلف حیوانات نداشتیم. پژوهش ما این تفاوت‌ها را بررسی کرده است.»

دلایل تأثیر مثبت سگ و گربه بر سلامت مغز

این پژوهش با تحلیل داده‌های 18 ساله‌ بیش از هشت موج از «پیمایش سلامت و بازنشستگی اروپا» روی بزرگسالان بالای 50 سال انجام شده و نشان می‌دهد که تنها حیواناتی که تعامل اجتماعی و عاطفی بیشتری با انسان دارند، مانند سگ و گربه، اثر مثبت قابل‌توجهی دارند.

روسته‌کوا در ادامه می‌گوید:

«احتمالاً تعامل اجتماعی بیشتر با دیگران هنگام قدم زدن با سگ، یا حتی خود گربه به‌عنوان جایگزینی برای شبکه‌های اجتماعی، می‌تواند بخشی از دلیل کاهش زوال شناختی در صاحبان این حیوانات باشد.»

او همچنین به این نکته اشاره کرد که تعامل با سگ‌ها و گربه‌ها ممکن است منجر به تحریکات شناختی و عاطفی منحصربه‌فردی شود که در حیوانات دیگر وجود ندارد. برای مثال، پیش‌تر نشان داده شده که تعامل با سگ‌ها، فعالیت قشر پیش‌پیشانی مغز را افزایش می‌دهد و توجه و هیجانات مثبت را تقویت می‌کند. همچنین، رفتار غیرقابل پیش‌بینی گربه‌ها نیز ممکن است موجب تحریک بخش‌های خاصی از مغز مانند قشر جلوی پیشانی شود.

روسته‌کوا اضافه کرد که طول عمر کوتاه پرنده‌ها و ماهی‌ها، یا احتمال تأثیر منفی صدای پرنده‌ها بر کیفیت خواب (که خود عامل زوال شناختی است)، ممکن است از دلایل نبود تأثیر مثبت آنها باشد.