انقلابی در درمان آلزایمر: تولید سلول‌های هوشمند برای مبارزه با بیماری‌های مغزی

گروهی از محققان «دانشگاه کالیفرنیا، ارواین» موفق به دستاوردی انقلابی شده‌اند: آن‌ها توانسته‌اند سلول‌هایی را مهندسی کنند که قادر به مبارزه با بیماری‌های مغزی مانند آلزایمر هستند و حتی امکان معکوس کردن این بیماری‌ها را فراهم می‌کنند.

براساس گزارش‌های منتشر شده، این تیم تحقیقاتی توانسته از سلول‌های بنیادی، سلول‌های ایمنی مغز با نام «میکروگلیا» را در آزمایشگاه تولید کند. این سلول‌ها می‌توانند تجمعات سمی را در مغز شناسایی و پاکسازی کنند؛ تجمعاتی که در بیماری آلزایمر منجر به اختلال در عملکرد مغز می‌شوند.

مهندسی سلول برای مبارزه با آلزایمر

پس از رشد این سلول‌ها، محققان با بهره‌گیری از فناوری ویرایش ژن CRISPR، میکروگلیا را به گونه‌ای برنامه‌ریزی کرده‌اند که تنها در حضور پلاک‌های آمیلوئید (مشخصه بارز بیماری آلزایمر) آنزیمی به نام «نپری‌لیسین» ترشح کنند. این آنزیم، پروتئین‌های مضر را تجزیه کرده و بدون آسیب زدن به بافت‌های سالم مغز، التهاب را کاهش داده و عملکرد حافظه را در مدل‌های موش بهبود می‌بخشد.

پروفسور «متیو بلورتون-جونز»، محقق این پژوهش، می‌گوید:

«ما یک سیستم زنده و قابل برنامه‌ریزی طراحی کرده‌ایم که به‌جای عبور از سد خونی-مغزی، مستقیماً در مغز فعالیت کرده و تنها در زمان و مکان لازم فعال می‌شود.»

این روش درمانی نه‌تنها برای بیماری آلزایمر، بلکه برای سایر بیماری‌های سیستم عصبی مانند سرطان مغز و ام‌اس نیز می‌تواند امیدبخش باشد. به گفته محققان، یافته‌های آنها که در مجله علمی CELL منتشر شده، می‌تواند آغازگر نسل جدیدی از درمان‌های مغزی با دقت بالا و خطرات کمتر باشد.

با اینکه انجام آزمایش‌های انسانی آن هنوز چند سال با واقعیت فاصله دارند، نتایج به‌دست‌آمده در مدل‌های حیوانی بسیار امیدوارکننده بوده است. اگر این درمان در انسان نیز موفقیت‌آمیز باشد، می‌تواند آینده درمان بیماری‌های مغزی را متحول کند. محققان همچنین امیدوارند بتوانند این سلول‌های میکروگلیا را از سلول‌های بنیادی خود بیمار تولید کنند تا از بروز واکنش‌های ایمنی جلوگیری شود.

اگر همه چیز طبق برنامه پیش برود، ممکن است این درمان طی 3 تا 5 سال آینده وارد مرحله آزمایش انسانی شود.