ساخت آنتی‌بادی جدیدی که می‌تواند درمانی برای اوردوز با مواد مخدر باشد

محققان موفق به تولید یک آنتی‌بادی شده‌اند که می‌تواند ماده مخدر فنتانیل و مشتقات آن را هدف قرار دهد. این آنتی‌بادی تأثیرات این ماده را خنثی کرده و بهتر از درمان‌های موجود به رفع مشکل اوردوز با آن کمک می‌کند.

دانشمندان مؤسسه اسکریپس کالیفرنیا یک آنتی‌بادی انسانی را توسعه داده‌اند که به فنتانیل و دیگر انواع آن می‌چسبد و اثر احتمالاً مرگبار اوردوز با این ماده مخدر را خنثی می‌کند. «کیم جاندا»، از محققان این پروژه می‌گوید: «انتظار داریم که این آنتی‌بادی سلاحی تازه و ارزشمند در مسیر مبارزه با بحران مواد مخدر باشد.»

درمان اوردوز با کارفنتانیل که قوی‌ترین نوع از این ماده مخدر است، کار آسانی نیست، چون کارفنتانیل می‌تواند محکم به گیرنده‌های Mu-Opioid در مغز بچسبد. درحال‌حاضر اصلی‌ترین راه درمان این اوردوز ماده‌ای به نام نالوکسان است که به این گیرنده‌ها وصل می‌شود و جلوی اثرگذاری افیون را می‌گیرد. ولی مشکل نالوکسان اثر کوتاه‌مدت آن است، به‌علاوه، این درمان ممکن است در برابر کارفنتانیل مؤثر نباشد.

ازاین‌رو، محققان آنتی‌بادی جدیدی با فرمت «تکه متغیر تک-زنجیره‌ای» (scFv) ساخته‌اند که یک ساختار مصنوعی و کوچک است. این ساختار خصوصیات اتصال به آنتی‌ژن در آنتی‌بادی IgG را حفظ می‌کند و می‌تواند اثر کارفنتانیل بر مغز را کاهش دهد.

آنتی‌بادی مخصوص درمان اوردوز چه اثری دارد؟

آزمایش روی موش‌ها نشان داد که این آنتی‌بادی با نام C10-S66K حدود 15 دقیقه پس از تزریق، افت تنفسی را معکوس می‌کند. پس از حدود 40 دقیقه نیز اثر دارو از نالوکسان فراتر می‌رود و این روند افزایشی تا دو ساعت ادامه می‌یابد. در نالوکسان، اوج عملکرد دارو در 30 دقیقه رخ می‌دهد و بعد اثرگذاری آن کاهش می‌یابد.

کریستالوگرافی پرتو ایکس C10-S66K نشان می‌دهد که این آنتی‌بادی می‌تواند به‌خوبی به چندین نوع افیون فنتانیل بچسبد و درعین‌حال تداخلی با درمان نالوکسان نداشته باشد. محققان قرار است در دنباله ماه جاری میلادی کارآزمایی‌های بالینی این درمان را انجام دهند.

نتایج این پژوهش در قالب مقاله‌ای در مجله ACS Chemical Neuroscience منتشر شده است. طبق آمارها، در سال 2021 در آمریکا مجموعاً بالغ بر 80 هزار نفر بر اثر اوردوز با مواد مخدر، به‌ویژه مواد مخدر صنعتی، جان خود را از دست داده‌اند.