مدیرعامل نشان: فیلترینگ چندین مسئول دارد اما کسی مسئولیت رفع فیلتر را بر عهده نمی‌گیرد
به گفته او، باید کسب‌وکارها با مردم برای خروج از وضع موجود و مطالبه‌گری، متحد شوند.
در دیجیاتو ثبت‌نام کنید
جهت بهره‌مندی و دسترسی به امکانات ویژه و بخش‌های مختلف در دیجیاتو عضو ویژه دیجیاتو شوید.
عضویت در دیجیاتوتازههای تکنولوژی
بعد از انتشار گزارش انجمن تجارت الکترونیک از وضعیت اینترنت در ایران، یکی از موضوعاتی که بسیار موردتوجه قرار گرفت، مسئله امنیتی‌شدن اینترنت و عدم پاسخگویی نهادهای دولتی درباره وضعیت آن بود. مدیرعامل نشان به‌عنوان مدیر یکی از اپلیکیشن‌هایی که مردم به‌صورت روزمره با آن درگیر هستند، این موضوع را تصدیق و اعلام کرد اینترنت در ایران، امروزه به یک موضوع امنیتی بدل شده است که گویا متولی مشخصی هم ندارد.
«جواد عامل»، مدیرعامل نشان، درباره گزارش انجمن تجارت الکترونیک با دیجیاتو گفت‌وگو کرد. او در پاسخ به پرسش دیجیاتو مبنی بر اینکه تبدیل‌شدن اینترنت به یک موضوع خطرناک که موجب رشد بدافزارها شده است و این موضوع چه آسیبی به کاربران وارد می‌کند، گفت: «این نکته که در گزارش انجمن تجارت الکترونیک آمده، کاملاً درست است و گوشی ایرانیان از آلوده‌ترین گوشی‌های هوشمند در جهان محسوب می‌شود که دلیل آن هم بسیار واضح است؛ فیلترینگ به این شکل افسارگسیخته و بی‌قاعده اتفاق می‌افتد و کاربر برای حل یک نیاز ساده باید به فیلترشکن‌ها پناه می‌برد. در همین محدوده هم مکانیسم‌های امن‌تر محدود می‌شوند و کاربر باید به فیلترشکن‌های ناامن روی بیاورد.»
او در ادامه این موضوع را هم برای کاربران و هم برای فضای استارتاپ‌ها و کسب‌وکارهای آنلاین کشور نوعی تهدید دانست و گفت: «این فیلترشکن‌های ناامن می‌توانند محلی برای حمله‌های سایبری که ساده‌ترین آن‌ها DDoS است، باشند. همچنین بسیاری از استارتاپ‌های ایرانی منشأ داخلی دارند و به توصیه حاکمیت ایران اکسس شده‌اند که اصلاً روش کارسازی نیست، بلکه راه را برای حمله سایبری بازمی‌کند. این واقعیتی است که ما امروزه با آن دست به گریبان هستیم.»
متولیان گسسته، بدون جسارت تصمیم‌گیری و قدرت اجرایی
جواد عامل در راستای عدم پاسخگویی مسئولان درباره کیفیت اینترنت به دیجیاتو گفت: «من هیچ دلیلی برای رد گزاره «اینترنت امنیتی شده است» نمی‌بینم. شیوه و محل‌های به‌شدت گسسته تصمیم‌گیری از شورای امنیت ملی و نهادهای اطلاعاتی و امنیتی هم این را تأیید می‌کنند که موضوع اینترنت بسیار امنیتی شده است. باور شخصی من این است که این اتفاق به‌اشتباه رخ داده و توان کشور صرف چیزی بی‌حاصل می‌شود که به گمان من، ممکن است این تلاش امنیتی به چالش امنیتی تبدیل شود.»
او در ادامه گفت: «در حوزه اینترنت، ظاهراً بین مسئولان ما یک سیاست‌گذار مشخص وجود ندارد و تصمیم‌گیری در این حوزه ابهام دارد. افراد تأثیرگذار هرچند در این حوزه زیاد هستند اما مشخص نیست که درنهایت چه‌کسی تصمیم نهایی را می‌گیرد. سابقه این افراد هم نشاندهنده این نیست که قصد دارند تصمیمی به نفع مردم بگیرند، بلکه نشاندهنده نگاه امنیتی آن‌ها به موضوع اینترنت است.»
عامل افزود: «وقتی فضا امنیتی می‌شود و تصمیم‌گیر هم مشخص نیست، طبیعی است که پاسخی به‌دست نیاید. مثلاً اگر الان در رسانه به‌دنبال تاریخچه رفع فیلتر گوگل پلی بگردیم، می‌بینیم این موضوع مدام دست‌به‌دست می‌شود اما درنهایت کسی پاسخ نمی‌دهد و گویی مسئولی هم پیدا نمی‌شود. همگی انگشت اتهام را به‌سمت همدیگر می‌گیرند که خود این موضوع نشان از فضای امنیتی دارد. مثلاً موضوع ساده‌ای مثل رفع فیلتر گوگل پلی درنهایت بین تصیم‌گیرنده‌های مختلف گم می‌شود و درمورد آن به‌طور سریع تصمیم گرفته نمی‌شود.»
مدیرعامل نشان از گسسته‌بودن متولیان در حوزه اینترنت شکایت کرد و گفت: «درحالی‌که برای فیلترکردن خیلی هم سریع به نتیجه می‌رسند و زمانی که می‌خواهند ببندند، خیلی سریع می‌بندند، اما وقتی می‌خواهند باز کنند و در فیلترینگ بازنگری کنند، سه سال طول می‌کشد. نبودن متولی موضوع امنیتی‌بودن را پیچیده‌تر کرده است. متولی‌های گسسته هم به‌تنهایی نه قدرت و نه جسارت کافی برای تصمیم‌گیری دارند و درنهایت تصمیم‌ها طولانی و مبهم می‌شود و چون موضوع امنیتی است، همان‌طور معلق باقی می‌ماند.»
مشکل خاص برای نشان؛ اختلال در جی‌پی‌اس‌ها
مدیرعامل نشان با اشاره به این موضوع که نشان اپلیکیشنی است که مردم به‌صورت روزمره با آن سروکار دارند، درباره تأثیر اختلالات اینترنت بر این اپلیکیشن توضیح داد و این نوع اختلالات را در دو دسته تقسیم‌بندی کرد. اولین دسته از این اختلالات عمومی هستند و اکثر کسب‌وکارها و مردم را درگیر می‌کنند، اما دسته دیگر این اختلالات دیجیتال در حوزه GPSهاست: «بخشی از مشکلاتی که تجربه می‌کنیم همان مشکلاتی است که عموم کسب‌وکارها تجربه می‌کنند. بخشی از کار ما، مثلاً حوزه‌ای که با اسنپ و تپسی مرتبط است، با معیشت کاربر راننده درگیر می‌شود و به‌جز آن، درصورت اختلال در اپلیکیشن، بخش دیگری از کاربران ما که به‌دنبال مسیریابی هستند، زمانشان را در ترافیک از دست می‌دهند.»
جواد عامل درباره مشکلاتی که فیلترینگ به‌وجود می‌آورد، توضیحاتی ارائه داد و از این موضوع ابراز نارضایتی کرد که کاربران بدون اطلاع از این موضوع درنهایت اختلال در پلتفرم‌ها را می‌بینند. او افزود: «مشکلی که ما تجربه می‌کنیم این است که گاهی حداقل یک رِنج آی‌پی فیلتر می‌شود و پیداکردن این مشکل برای همکار ما و پیداکردن علت گزارشی که کاربر به ما می‌دهد، بسیار سخت است و مثلاً اینکه کاربری رنگ ترافیک را در نقشه نمی‌بیند، دلیل آن، این است که این رنج آی‌پی بسته شده است.»
عامل برای توضیح بیشتر این موضوع مثالی از یکی از اپراتورها زد: «ما مثلاً در دوره‌ای با این مشکل مواجه شدیم که به‌دلیل فیلترینگ به اصطلاح هوشمند، بخشی از نشان برای برخی کاربران در یکی از اپراتورها مثل همراه اول، در دسترس نبود و پکت‌ها‌ی این رنج IP بلاک شده بودند. درواقع گروهی از کاربران که از اپراتور همراه اول استفاده می‌کردند، درخواستشان به‌سمت سرورهای نشان فرستاده نمی‌شد که بتوانند پاسخی دریافت کنند. این کاربر چیزی که درنهایت می‌بیند این است که نشان کار نمی‌کند و از این فیلترینگی که پشت این موضوع است، مطلع نیست.»
موضوع دوم در اختلالات دیجیتال که موضوعی خاص محسوب می‌شود و کاربران نشان را درگیر می‌کند، در فضای جی‌پی‌اس اتفاق می‌افتد. مدیرعامل نشان دراین‌باره گفت: «به‌طور خاص نمی‌توان این موضوع را اختلالات اینترنتی دانست اما اختلال در فضای مجازی رخ داده است و آن مشکلات جی‌پی‌اس است که به دلایل مختلفی در شهرهای گوناگون اتفاق می‌افتد و کاربر را در فرودگاه یا پارک‌های شرق تهران نشان می‌دهد، درحالی‌که کاربر در آن نقطه قرار ندارد. این هم اختلالی دیگر در سمت دیگر فضای دیجیتال است که ما و کاربرانمان با آن دست به گریبان هستیم. این موضوع ما و کاربران را چه مردم معمولی باشند و چه راننده‌های اسنپ و تپسی، درگیر می‌کند.»
همه تقصیرها به گردن پلتفرم‌ها می‌افتد
در ادامه، عامل اعلام کرد که در رابطه با بازنگری در فیلترینگ و رفع فیلتر آی‌پی‌ها، با مطالب مندرج در گزارش انجمن تجارت الکترونیک هم‌نظر است و گفت پیشنهادهای انجمن برای این موضوع، پیشنهادهایی درست است: «پیشنهادهای من مشابه با پیشنهادهای انجمن است و معتقدم این اتفاقاتی که در این گزارش اعلام شده است (بازنگری در فیلترینگ) باید رخ دهد و این درست نیست که فقط تعدادی IP خاص رفع فیلتر شوند، بلکه ما به بازنگری در کل فضای محدودیت‌ها و اختلالات و موضوع سرعت نیاز داریم و همه این‌ها باهم کلیتی را به‌وجود آورده‌اند.»
مدیرعامل نشان درباره شکاف به‌وجودآمده بین مردم و کسب‌وکارها به‌دلیل وجود این اختلال‌ها گفت: «در سال‌های اخیر شکافی بین مردم و کسب‌وکارها به‌وجود آمده است که کارهایی مثل کار انجمن و کار رسانه به ترمیم این شکاف کمک می‌کنند؛ البته کاربران و کسب‌وکارها باید در کنار هم برای بهبود این شرایط مطالبه‌گری و تلاش کنند.»
او افزود: «البته وقتی صحبت از کسب‌وکار به میان می‌آید، همیشه نام برخی کسب‌وکارهایی که از این شرایط سود می‌برند به ذهن می‌رسد؛ کسب‌وکارهایی که در شرایط موجود، منافع تجاری و اقتصادی دارند – که باید آن‌ها را از این لیست خط زد. اما کسب‌وکارهایی که واقعاً معترض هستند باید همراه با کاربران برای بهبود شرایط اینترنت مطالبه کنند تا موضوع بیشتر شنیده شود؛ درست شبیه به کاری که در انجمن تجارت الکترونیک انجام شد و حرکت ایجاد کرد.»
با این موج مهاجرت، دیگر متخصص فیلترینگ هم برای دولت پیدا نمی‌شود!
در رسیدن به توسعه یک موضوع عام وجود دارد، آن‌هم زمانی است که ما بخش زیادی از روز را صرف دسترسی به فیلترشکن‌ها برای عبور از فیلترینگ داخلی و تحریم‌های خارجی می‌کنیم برای اینکه بتوانیم کار موردنظرمان را انجام دهیم و درنهایت مسیر ما دچار اختلال می‌شود. جواد عامل نیز درباره اختلال در مسیر توسعه نشان، با توجه به شرایط موجود که درنهایت منجر به مهاجرت می‌شود، گفت: «این موضوع به صنف IT و استارتاپ‌ها محدود نیست، بلکه همه دست به گریبان اینترنت هستند. مهم‌ترین اثری که این فضا دارد این است که همکاران ما که وقت و انرژی‌شان پشت این فیلترینگ از بین می‌رود، اگر چند دلیل خوب برای مهاجرت داشته باشند، یک دلیل دیگر هم همین اتلاف وقت پشت فضای فیلترینگ است.»
به باور عامل، موضوع به خطر افتادن نیروی انسانی چیزی فراتر از حوزه کسب‌وکارهای IT است: «الان همه حوزه‌ها با این موضوع درگیر هستند و صنف فناوری از قدیمی‌ترین آن‌هاست؛ درحال‌حاضر هیچ شرکتی در امان نیست. موضوع مهاجرت هم شخصی و خصوصی و هم در حوزه حرفه‌ای موردتوجه است. ما هر روز مشغول خداحافظی با دوستان یا نیروهای انسانی هستیم.»
او درباره موج بی‌رویه مهاجرت در بین متخصصان ایرانی افزود: «به نظر من، درحال‌حاضر یکی از دلایل مهاجرت افراد IT مشکل اینترنت و چشم‌اندازی است که در آینده می‌بینیم که ظاهراً حتی متولی خاصی هم ندارد که برای بهترشدن آن تلاش کند. باید بگویم آقایان بعدها حتی برای پیداکردن متخصصانی که فیلترینگ‌شان را هم گسترش دهند، با مشکل مواجه خواهند شد.»
برای گفتگو با کاربران ثبت نام کنید یا وارد حساب کاربری خود شوید.