تیک‌آف شتاب‌زده «تیکاپ»؛ نسل دوم تاکسی‌های اینترنتی جایی در بازار پیدا می‌کند؟

این روزها در خیابان‌های تهران بیلبوردهای پرشماری که خبر از حضور بازیگر جدیدی در بازار تاکسی‌های اینترنتی می‌دهد، خودنمایی می‌کند. «تیکاپ» در این بیلبوردها خودش را «نسل جدید تاکسی‌های اینترنتی» معرفی کرده است. تیکاپ تأکید دارد که وجه تمایزش با رقبای سرسختش، دادن حق انتخاب بیشتر به مسافر و راننده است. اما آیا این وجه تمایز می‌تواند برای تیکاپ جایی میان رقبا باز کند؟ 

امکانات پرشمار، تجربه کاربری ضعیف

تیکاپ در شرایطی به میدان آمده که دو پلتفرم «اسنپ» و «تپسی» جای پایشان را در بازار محکم کرده‌اند. همین حالا هم هر دوی این پلتفرم‌ها رقابتی نفس‌گیر با هم دارند و رویکردهایشان نشان می‌دهد چندان از رقیب جدید استقبال نمی‌کنند. در چنین شرایطی، هر کسب‌وکاری که سودای رقابت دارد باید مزیت‌های رقابتی ویژه‌ای داشته باشد. 

تیکاپ در تبلیغات خود مدعی شده چنین ویژگی‌هایی دارد و می‌خواهد شیوه‌های قیمت‌گذاری در پلتفرم‌های تاکسی اینترنتی را به چالش بکشد. در تیکاپ مسافر و راننده هر دو می‌توانند در بازه قیمتی مشخص‌شده، هزینه سفر را پیشنهاد دهند. 

اپلیکیشن تیکاپ در نگاه اول قابلیت‌های نوآورانه متعددی دارد. در این اپلیکیشن، مسافران می‌توانند راننده‌ها را برحسب امتیاز فیلتر کنند. فیلترهای دیگری مثل «راننده آقا باشد»، «کولر»، «چمدان»، «سیگار» و «حیوان خانگی» نیز در دسترس کاربران مسافر تیکاپ قرار دارد. رانندگان نیز می‌توانند تعداد مسافران و چمدان‌ها را تعیین کنند و داشتن کولر، حمل حیوان خانگی و مجاز بودن سیگار را فعال یا غیرفعال کنند. 

اگرچه چنین امکاناتی پتانسیل رقابت تیکاپ را در بازار بالا می‌برد، هنوز تجربه کار با این پلتفرم چندان رضایت‌بخش نیست. به نظر می‌رسد تیکاپ تبلیغاتش را کمی زود آغاز کرده است و هنوز برای خدمات‌دهی به کاربرانش آن‌چنان آماده نیست. 

«حق انتخابِ بیشتر» در دست‌انداز کمبود مسافر و راننده

با همه امکاناتی که این اپلیکیشن دارد، در اغلب درخواست‌ها از مناطق مختلف شهر، هیچ راننده‌ای سفر را قبول نمی‌کند که نشان‌دهنده کمبود شدید کاربر راننده در این پلتفرم است. این اتفاق شاید برای پلتفرمی تازه‌به‌بازارآمده طبیعی به نظر برسد اما در پلتفرمی که مزیتش را حق انتخاب می‌داند، نداشتن حتی یک انتخاب چالش بزرگی به شمار می‌رود. 

مجموع دانلود نسخه مسافر این اپلیکیشن در سه فروشگاه اپلیکیشن «گوگل‌پلی»، «کافه‌بازار» و «مایکت» به بیش از ۴۱ هزار نصب می‌رسد. این رقم برای اپلیکیشن راننده به حدود ۳۳ هزار دانلود می‌رسد. به این اعداد باید شمار دانلودهای مستقیم و کاربران نسخه‌های وب‌اپلیکیشن و iOS را نیز افزود تا به برآوردی از کاربران ثبت‌نام‌شده در این پلتفرم برسیم؛ اگرچه احتمالاً این عدد فاصله بسیار معناداری با تعداد کاربران فعال تیکاپ دارد. 

نظرات کاربران در این فروشگاه‌ها اغلب درباره پیدا نشدن راننده و مسافر است و هر دو طرف از این موضوع گلایه دارند. بخش دیگری از کاربران هم از مشکلات نرم‌افزاری متعدد این سامانه انتقاد کرده‌اند. نکته برجسته دیگر در این نظرات استقبال از «پیدا شدن رقیبی برای اسنپ و تپسی» است. 

آن‌ها که ماندند؛ آن‌ها که رفتند

از سال ۱۳۹۳ که «اسنپ» خدمات تاکسی اینترنتی را به ایران آورد، شرکت‌های مختلفی هوای رقابت در این بازار به سرشان زده است. بااین‌حال می‌توان گفت فقط تپسی توانسته تا حدودی در این رقابت در کنار اسنپ قد علم کند و معدود پلتفرم‌های دیگری توانسته‌اند به بقای خود ادامه دهند. «ماکسیم» هم یکی از این پلتفرم‌های فعال است که کم‌سروصداتر از رقبای دیگرش فعالیت می‌کند. برخی پلتفرم‌ها مانند «هیترو» هم ترجیح داده‌اند روی ارائه خدمات ویژه به مخاطبان هدفشان متمرکز بمانند و فعالیت خود را محدود کنند. 

دراین‌میان، چند پلتفرم نیز سری به بازار تاکسی‌های اینترنتی زده‌اند و کمی بعد میدان را به رقبا واگذار کرده‌اند. یکی از مطرح‌ترین این پلتفرم‌ها «کارپینو» بود. پلتفرمی ظاهراً خصوصی که از ناوگان سازمان تاکسیرانی تهران استفاده می‌کرد. این پلتفرم که در واپیسن روزهای سال ۱۳۹۵ فعالیتش را شروع کرده بود، سال ۱۳۹۹ بی‌ثباتی مدیریت و کمبود راننده گریبانش را گرفت و تعطیل شد. 

یکی دیگر از پلتفرم‌هایی که سفت‌وسخت ادعای رقابت با اسنپ و تپسی را داشت، «سندباد» بود که سال ۱۴۰۰ تبلیغاتش از تلویزیون پخش می‌شد و وعده بیمه‌ رایگان برای رانندگان را می‌داد. سندباد می‌خواست سوپراپلیکیشن هم راه بیندازد اما چندماهی از دبدبه‌هایش نگذشته بود که از صحنه کنار رفت. 

تیکاپ می‌ماند؟

در چنین شرایطی، تیکاپ در مقابل جمعیت چندمیلیونی کاربران دو پلتفرم رقیب، کار دشواری برای سهم‌گرفتن از بازار در پیش دارد. این کار دشوار هم پیش و بیش از تبلیغات، خدمات‌رسانی مطلوب به کاربرانی را می‌طلبد که مدت‌هاست چشم‌انتظار بدیلی قَدَر برای تاکسی‌های اینترنتی فعلی هستند.