فعالیت گسل ایوانکی در جنوب شرقی پایتخت علت زمین‌لرزه خفیف تهران بود
استاد پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی: می‌توان انتظار فعالیت‌های آینده این گسل را داشت، اما این زلزله نشانه‌ای از زلزله‌ای بزرگ‌تر در آینده نیست.
در دیجیاتو ثبت‌نام کنید
جهت بهره‌مندی و دسترسی به امکانات ویژه و بخش‌های مختلف در دیجیاتو عضو ویژه دیجیاتو شوید.
عضویت در دیجیاتوتازههای تکنولوژی
زمین‌لرزه صبح سه‌شنبه ۲۰ تیرماه موجب نگرانی مردم پایتخت شده است. این زمین‌لرزه با بزرگی ۳٫۶ ریشتر در ساعت ۷:۰۳ صبح جنوب شرقی تهران را لرزاند. «مهدی زارع»، استاد پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی، این زلزله را ناشی از فعالیت گسل ایوانکی می‌داند.
طبق اعلام مرکز لرزه‌نگاری کشور، مرکز این زلزله در قیامدشت ری و در عمق ۱۰ کیلومتری زمین رخ داد. کانون این زلزله در ۱۰ کیلومتری قیامدشت، ۱۱ کیلومتری ری و ۱۳ کیلومتری باقرشهر ثبت شده است.
پیش‌تر «حامد یزدی»، مدیرکل مدیریت بحران استان تهران، اعلام کرده بود که با توجه به ثبت‌نشدن هیچ لرزه و خرده‌لرزه‌ای در بازه ۲۴ ساعت حول زلزله، احتمالاً زلزله روز سه‌شنبه تک‌لرزه‌ای بوده است و جای نگرانی وجود ندارد.
«علی بیت‌اللهی»، رئیس بخش زلزله مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی گفت: «طبق آخرین سرشماری که در سال ۱۳۹۵ انجام شد، کل جمعیت ساکن در اطراف رومرکز این زلزله بالغ بر یازده و نیم میلیون نفر است. همچنین در این حدود نزدیک به ۴۲۰ هزار واحد مسکونی بدون اسکلت وجود دارد که نشان می‌دهد زلزله اگر بزرگی متوسطی داشت، می‌توانست خطرآفرین باشد.»
محدوده گسل ایوانکی
گسل ایوانکی که با نام گسل پارچین-ایوانکی نیز شناخته می‌شود، از گسل‌های رشته‌کوه البرز مرکزی به شمار می‌رود. این گسل در راستای شمال غرب به شمال شرق امتداد دارد و بخش‌های شمالی آن در استان تهران واقع شده‌اند. درواقع این گسل از مسگرآباد در جنوب شرق تهران تا شرق ایوانکی در غرب استان سمنان به‌طول ۸۰ کیلومتر امتداد یافته است.
تهران سه پهنه لرزه‌ای اصلی در شمال، شرق (مشا) و جنوب شرقی خود در ری-ایوانکی در پهنه لرزه‌ای ری در جنوب شرقی قرار دارد که تعدادی خطرناک‌ترین گسل‌های پایتخت را در خود جای داده است. طبق برآوردها، گسل پارچین-ایوانکی می‌تواند زمین‌لرزه‌ای تا بزرگی ۷٫۵ ایجاد کند.
فعالیت گسل پارچین-ایوانکی در تهران
طبق مصاحبه مهدی زارع، استاد پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی و رئیس مرکز پیش‌بینی زلزله در پژوهشگاه بین‌المللی زلزله، با خبرگزاری مهر، گسل ایوانکی در سال‌های ۸۸ و ۸۹ نیز زمین‌لرزه‌هایی را ایجاد کرده بود که این زلزله‌ها نشان از فعال‌بودن این گسل دارد.
طبق تعاریف زمین‌شناسی، گسل‌هایی که در ۱۰٬۰۰۰ سال گذشته فعالیت داشته باشند، گسل‌های فعال در نظر گرفته می‌شوند. این گسل‌ها خطر بالقوه لرزه‌ای دارند.
گسل پارچین-ایوانکی یکی از گسل‌های چشمه بالقوه لرزه‌ای ایوانکی-ری است. چشمه‌های لرزه‌ای محل تجلی فعالیت‌های زمین‌ساختی در یک منطقه هستند.
از زمین‌لرزه‌های تاریخی گسل پارچین-ایوانکی می‌توان به دو زلزله سال ۷۴۳ میلادی با بزرگی تقریبی ۷٫۲ و سال ۸۵۵-۸۵۶ میلادی با بزرگی تقریبی ۷ ریشتر در ری اشاره کرد. همچنین پژوهشگران احتمال می‌دهند که زمین‌لرزه قرن چهارم پیش از میلاد در ری با بزرگی ۷٫۶ نیز ناشی از فعالیت همین گسل بوده باشد.
زارع اظهار کرده است که با توجه به زلزله خفیف تهران در روز سه‌شنبه، احتمال فعالیت‌های این گسل در آینده نیز وجود دارد، «ولی اینکه زمین‌لرزه امروز نشانه‌ای از زمین‌لرزه بزرگ است، نمی‌توان تأیید کرد. باید پایش دقیق صورت گیرد و با مدل‌سازی اتفاقات را بررسی و رصد کرد.»
طبق توضیح بیت‌اللهی، در ۱۷ سال گذشته شاهد بیش از ۶۰۰ زمین‌لرزه با بزرگی ۲٫۵ و بیشتر در این منطقه بوده‌ایم که نشان از فعالیت بالای آن دارد. بااین‌حال، نمی‌توان انتظار داشت که زلزله‌های خفیف این‌چنینی خسارتی را در رومرکزهای خود ایجاد کنند.
اما با توجه به جمعیت یازده و نیم میلیونی افراد ساکن نواحی اطراف این چشمه زمین‌لرزه و وجود بیش از ۴۲۰ هزار واحد مسکونی بدون اسکلت ساختمانی در این بافت قدیمی، وقوع زلزله‌های بزرگ‌تر می‌تواند باعث خسارت‌هایی غیرقابل کنترل شود. لذا پایش لرزه‌خیزی این مناطق از شهر تهران و آمادگی برای مدیریت بحران اقداماتی حیاتی به شمار می‌آیند.
برای گفتگو با کاربران ثبت نام کنید یا وارد حساب کاربری خود شوید.