اسپاگتی ۲۰۰ برابر نازک‌تر از تار مو که می‌تواند جان‌ها را نجات دهد

پژوهشگران حوزه نانو در یکی از دانشگاه‌های انگلیس موفق شدند رشته‌ای از نشاسته با قطر ۲۰۰ برابر کمتر از موی انسان بسازند که تمامی رکوردهای قبلی را جابه‌جا می‌کند.

شیمی‌دانان یونیورسیتی کالج لندن (UCL) اخیراً اعلام‌کردند که موفق به ساخت نازک‌ترین اسپاگتی دنیا شدند. البته منظور آنها از اسپاگتی، یک رشته غیرقابل تشخیص با چشم معمولی متشکل از نانوفیبرهای نشاسته است که تنها ۳۷۲ نانومتر قطر دارد. شایان‌ذکر است که رقم گفته‌شده، حتی از طول موج نور مرئی هم کمتر است و در دنیای نانو، رقمی حیرت‌انگیز برای یک پلیمر به‌شمار می‌رود.

 نانوفیبرهای نشاسته چه پتانسیلی دارند؟

رشته‌های نازک ساخته‌شده از نشاسته می‌توانند کاربردهای متنوعی از جمله در زمینه پزشکی و سلامت داشته‌باشند. برای مثال نانوفیبرهای نشاسته قادرند روند ترمیم زخم را تسریع کنند و استفاده از آنها در بانداژ زخم، مفید واقع شده‌است؛ زیرا می‌توانند از ورود باکتری‌ها به موضع جلوگیری کنند، درحالی که برای عبور رطوبت، ممانعت ایجاد نمی‌کنند. جالب است بدانید که پژوهشگران در طی این تحقیق، اقدام به ساخت نشاسته مصنوعی در آزمایشگاه نکردند؛ بلکه نشاسته موردنظر خود را از آرد طبیعی به‌دست آوردند.

فرایند مورد استفاده برای ساخت نانوفیبرهای نشاسته در پژوهش اخیر، برق‌ریسی (Electrospinning) نام دارد که در طی آن، بار الکتریکی موجب کشیده شدن مواد از جمله آرد به‌حالت مایع از داخل یک لوله فلزی بسیار نازک با قطر چندین نانومتر می‌شود. عبور نشاسته از داخل یک لوله فلزی تقریباً مشابه با فرایند سنتی ساخت اسپاگتی است؛ با این تفاوت که در اینجا خبری از نیروی مکانیکی نیست و روزنه‌های لوله‌ها هم ابعاد بسیار کوچک‌تری دارند.

روش‌های قبلی ساخت نانوفیبرهای نشاسته، نیاز به سنتز آزمایشگاهی این ماده داشتند که زمان و انرژی زیادی طلب می‌کند. اما روش جدید، بسیار مقرون‌به‌صرفه و سریع‌تر است؛ زیرا از نشاسته طبیعی و ارزان‌قیمت به‌عنوان منبع اولیه بهره می‌گیرد. گیاهان از نشاسته برای ذخیره‌سازی گلوکز استفاده می‌کنند؛ در نتیجه نه‌تنها ارزش غذایی دارد، بلکه می‌توان از آن در ساختار مواد دیگر بهره گرفت. زیست‌تخریب‌پذیر بودن نشاسته یکی دیگر از مزایای آن در مقایسه با سایر پلیمرهای غیرقابل تجزیه یا دیرتجزیه است که می‌تواند در آینده به‌عنوان جایگزین دوست‌دار محیط‌زیست در صنایع مختلف مورد استفاده قرار بگیرد.