غول‌های آسمان روی زمین: ۱۰ شهاب سنگ بزرگی که تاکنون کشف شده‌اند
شهاب سنگ‌ها تکه‌های باقیمانده از اجرام آسمانی مختلفی چون دنباله‌دارها و سیارک‌ها هستند که موفق می‌شوند از جو زمین عبور کنند و به خاک سیاره ما برخورد کنند. این اجرام زمانی‌که در فضا حرکت می‌کنند ...
در دیجیاتو ثبت‌نام کنید
جهت بهره‌مندی و دسترسی به امکانات ویژه و بخش‌های مختلف در دیجیاتو عضو ویژه دیجیاتو شوید.
عضویت در دیجیاتوتازههای تکنولوژی
شهاب سنگ‌ها تکه‌های باقیمانده از اجرام آسمانی مختلفی چون دنباله‌دارها و سیارک‌ها هستند که موفق می‌شوند از جو زمین عبور کنند و به خاک سیاره ما برخورد کنند. این اجرام زمانی‌که در فضا حرکت می‌کنند شهاب نامیده می‌شوند.
تخمین‌ها نشان می‌دهد که روزانه حدود 100 تن شهاب به جو زمین برخورد می‌کند؛ اما سالانه فقط حدود 500 تن شهابسنگ به خاک زمین می‌رسند و از این 500 تن فقط حدود 5 یا 6 تن به‌طور قطعی قابل بازیابی‌اند زیرا تقریبا در بیشتر موارد، شهاب‌سنگ‌هایی که به زمین می‌رسند تکه‌های بسیار کوچکی هستند که در نقاط دورافتاده‌ای چون اعماق دریاها و مناطق بیابانی خالی از سکنه سقوط می‌کنند.
اما به‌هررو، درطول تاریخ زمین، شهاب‌سنگ‌های غول‌پیکری هم به سطح سیاره ما رسیده‌اند که در این گزارش بزرگ‌ترین‌های آنها را خواهیم شناخت. این طبقه‌بندی برپایه کاتالوگ شهاب‌سنگ‌ها در موزه زمین‌شناسی کپنهاگ، کاتالوگ شهاب‌سنگ‌ها در موزه تاریخ طبیعی آمریکا و مقالاتی چون «شهاب‌سنگ‌های پیام‌رسان از فضا» و «مواد معدنی از زمین و آسمان: تاریخ شهاب‌سنگ‌ها» انجام شده است.
پیش‌از معرفی بزرگ‌ترین شهاب‌سنگ‌های روی زمین ذکر این نکته ضروری است که بیشتر اجرام آسمانی که به زمین می‌رسند محتوی مقادیری آهن به‌صورت آلیاژ آهن و نیکل هستند و از این‌رو، براساس درصد آهن‌شان به سه گروه طبقه‌بندی می‌شوند که عبارت‌اند از: شهاب‌سنگ‌های فلزی محتوی 98 درصد فلز، شهاب‌سنگ‌های فلزی-سنگی محتوی 50 درصد سنگ و 50 درصد فلز و شهاب‌سنگ‌های سنگی که محتوی رگه‌های باریکی از فلز هستند.
تصویری از شهابسنگ هوبا
شهابسنگ هوبا (Hoba)
هوبا با 60 تن وزن، 7/2 متر طول، 7/2 متر عرض و یک متر قطر. بزرگ‌ترین شهابسنگ فلزی است که تاکنون روی زمین کشف شده است و درحال‌حاضر، در همان نقطه‌ای که در نامیبیا به زمین برخورد کرده نگهداری می‌شود.
هوبا که به‌نظر می‌رسد حدود 80 هزار سال قبل از جو زمین عبور کرده باشد، در سال 1920 توسط یک دهقان بومی کشف و از سال 1955 به‌عنوان میراث ملی ثبت شد.
دانشمندان هنوز نمی‌دانند چرا با وجود ابعاد بزرگ هوبا، این شهابسنگ پس‌از برخورد با زمین حفره ایجاد نکرده است. به‌اعتقاد بسیاری از دانشمندان، شکل این جرم آسمانی و ترکیبات جوی سبب شده که از سرعت سقوط این سنگ تا حد قابل توجهی کاسته شود و پس‌از رسیدن به زمین حفره برخوردی به‌وجود نیاورد.
شهابسنگ ال‌چاکو (El Chaco)
ال‌چاکو یکی از بسیار شهاب‌سنگ‌های آهنی است که متعلق به مجموعه شهاب‌سنگ‌های محوطه‌ای با نام «مزرعه آسمان» است. شهاب‌سنگ‌های میدان آسمان، مربوط به بارش‌های شهابی هستند که بین 4 هزار تا 5 هزار سال قبل در شمال‌شرقی آرژانتین در استان ال‌چاکو رخ داده است.
شهابسنگ ال‌چاکو با حدود 37 تن وزن علاوه‌براینکه مهم‌ترین تکه از گروه «مزرعه آسمان» به‌شمار می‌رود به‌عنوان دومین تک‌قطعه شهاب‌سنگی بزرگ تاکنون کشف‌شده روی زمین هم شناخته می‌شود.
سال 2012 تلاش‌هایی برای انتقال این شهابسنگ به آلمان انجام شد که با اعتراض‌های شدید شهروندان و دانشمندان آرژانتینی مواجه شد و در نهایت همراه با بقیه تکه‌ها در میدان آسمان یعنی در همان نقطه برخوردش به زمین باقی ماند.
شهابسنگ آنیگیتو
شهابسنگ دماغه یورک: خیمه یا آنیگیتو (Ahnighito)
شهابسنگ آنیگیتو یا خیمه که با حدود 31 تن وزن حدود 10 هزار سال قبل در دماغه یورک (کیپ یورک) در شمال‌غربی گرین‌لند به زمین برخورد کرده است، نه‌فقط سومین سنگ آسمانی بزرگ تاکنون کشف‌شده روی زمین است که بزرگ‌ترین شهاب‌سنگی است که تاکنون به دست انسان جابه‌جا شده است.
این قطعه بزرگ آهن در سال 1897 به‌دست سیاح و اکتشاف‌گر آمریکایی رابرت ای. پِری سوار بر کشتی «امید» (Hope) به آمریکا منتقل شد و درحال‌حاضر در موزه تاریخ طبیعی نیویورک نگهداری می‌شود. پِری در یکی از سفرهای اکتشافی‌اش به قطب شمال ازطریق جمعیت بومی اینوییت (اسکیموهای گرین‌لند) از وجود سه شهابسنگ در آنجا مطلع شد.
براساس سنت بومی این سه شهابسنگ چیزی نبودند جزء یک زن اینوییت، سگش و خیمه‌اش که به فرمان روح بدذات و دیوسیرت آسمان که «تورنارسوک» (Tornarsuk) نامیده می‌شود به زمین رانده شده بودند. دست‌کم به‌مدت هزار سال، اینوییت‌ها از این شهاب‌سنگ‌ها برای تهیه چاقو و سایر اشیای تیز استفاده می‌کردند.
با گذشت زمان، پری موفق شد شهاب‌سنگ‌های سه‌گانه را بیابد و درحالی‌که «زن» بخش بزرگی از جرمش را در اثر استفاده بومیان از دست داده بود «خیمه» هنوز دست‌نخورده باقی مانده بود. اینوییت‌ها این شهابسنگ بزرگ را «ساویکسوآ» (آهن بزرگ) می‌نامیدند اما پری «آنیگیتو» نام دوم دخترش را برای آن برگزید.
از آنجا که در آن‌زمان اینوییت‌ها برای ساختن وسایل‌شان می‌توانستند آهن را از راه تجارت تهیه کنند، پری فکر کرد که می‌تواند این شهابسنگ را با خودش به نیویورک ببرد و آن را برای تامین هزینه‌های اکتشافات آینده‌اش به موزه بفروشد. بنابراین، از سال 1896 سعی کرد آنها را جابه‌جا کند و پس‌از دوبار تلاش سرانجام موفق شد.
تصویری از آرمانتی
شهابسنگ آرمانتی (Armanty)
این شهابسنگ آهنی که با حدود 28 تن، چهارمین شهابسنگ بزرگ تاکنون کشف‌شده روی زمین است در سال 1898 در جمهوری خودمختار شین‌جیانگ در شرق چین کشف شد و هرچند در منابع چینی باعنوان شهابسنگ شین‌جیانگ شناخته می‌شود؛ در گزارش‌های روسی و کاتالوگ موزه بریتانیا به شهابسنگ آرمانتی معروف است. آرمانتی 24/2 متر طول، 85/1 متر عرض و 37/1 متر ارتفاع دارد.
شهابسنگ یاکوبیریتو
شهابسنگ باکوبیریتو (Bacubirito)
این شهابسنگ که درحال حاضر در مرکز علمی کولیاکان در مکزیک نگهداری می‌شود با 24 تن وزن، پنجمین شهابسنگ یک‌تکه بزرگی است که تاکنون روی زمین کشف شده است. هرچند وزن این شهابسنگ بسیار کمتر از رقبای بالاترش است اما به‌دلیل طولش که به 2/4 متر می‌رسد بزرگ‌تر از آنها به‌نظر می‌رسد.
باکوبیریتو را زمین‌شناسی با نام گیلبرت آلیس بیلی در سال 1863 کشف کرد و امروزه به‌عنوان یکی از محبوب‌ترین جاذبه‌های گردشگری مکزیک شناخته می‌شود.
آگپالیلیک با 20 تن وزن
شهابسنگ دماغه یورک؛ آگپالیلیک (Agpalilik)
آگپالیلیک با بیش‌از 20 تن وزن دومین شهابسنگ غول‌پیکری است که در دماغه یورک در شمال‌غربی گرین‌لند کشف شده است. این شهابسنگ در سال 1963 کشف شد و درحال حاضر در موزه زمین‌شناسی دانشگاه کپنهاگ دانمارک نگهداری می‌شود.
مبوزی، هدیه پروردگار
شهابسنگ مبوزی (MBOZI)
این شهابسنگ سنگی- آهنی با 16 تن وزن در سال 1930 در روستای مارِنگی ندولرزی در محله مبوزی تانزانیا کشف شد. قبیله بومی نییها این شهابسنگ را به‌عنوان عطیه‌‌ای از جانب پرورگار می‌شناسند.
شهابسنگ ویلامت
شهابسنگ ویلامت (Willamette)
سال 1902 یک معدنچی آمریکایی به‌نام الیس هیوز این سنگ آسمانی با 14.140 تن وزن را در حالی در اورگان پیدا کرد که به‌نظر می‌رسید دست‌کم یک‌میلیون سال از حضورش روی زمین گذشته باشد.
به گفته دانشمندان، احتمال دارد که این شهابسنگ، تکه‌ای از هسته آهنی سیاره یا قمری باشد که در اثر برخورد جرم آسمانی دیگری به آن جدا شده و به زمین رسیده است. مردم قبیله سرخپوستی کلاکامس چینوک که پیش‌از استعمار اروپایی در دره ویلامت سکونت داشتند به این سنگ آسمانی که در حال حاضر در موزه تاریخ طبیعی نیویورک نگهداری می‌شود احترام بسیار می‌گذارند.
شهابسنگ چوپادِروس
شهابسنگ چوپادِروس یکم (Chupaderos I)
این شهابسنگ با 14.114 تن وزن در سال 1852 در چوپادروس مکزیک کشف شد. چوپادروس از نوع شهاب‌سنگ‌های فلزی است که حدود 9/9 درصد آن از نیکل و بقیه‌اش از آهن تشکیل شده است. طول این جرم آسمانی 265 سانتیمتر، عرض آن 220 سانتیمتر و ضخامت آن 90 سانتیمتر است و درحال‌حاضر در کاخ هنرهای زیبای مکزیکوسیتی نگهداری می‌شود.
موندرابیلا در استرالیا
شهاب سنگ موندرابیلا یکم (Mundrabilla I)
هری کنت، سرپرست شترهای پروژه پیمایش مسیر راه‌آهن سراسری استرالیا در سال 1911 اولین تکه از مجموعه تکه‌های این شهابسنگ آهنی را که وزن مجموع تکه‌هایش به 22 تن می‌رسد در استرالیای غربی کشف کرد و در سال‌های بعد تکه‌های بعدی آن هم کشف شد. بزرگ‌ترین قطعه موندرابیلا که با عنوان موندرابیلای یکم شناخته می‌شود برابر با 12.6 تن است.
برای گفتگو با کاربران ثبت نام کنید یا وارد حساب کاربری خود شوید.