چگونه حجم ویدیوها را بدون افت کیفیت کاهش دهیم؟

این روزها گوشی‌های هوشمند، دوربین‌های DSLR یا دوربین‌های گوپرو که استفاده می‌کنیم عمدتا کیفیت فیلمبرداری بالایی دارند و خروجی‌های سنگینی تحویل می‌دهند. این موضوع به خودی خود فوق‌العاده است، اما یک معضل اساسی را هم به وجود آورده: ویدیوهای سنگین را با اینترنت ضعیف نمی‌توان راحت به اشتراک گذاشت.

اینجاست که بحث کاهش حجم ویدیو اهمیت می‌یابد؛ این که بتوانید سنگین‌ترین ویدیوها را طوری فشرده‌سازی کنید که به کیفیت آ‌ن‌ها لطمه جدی وارد نشود. در این مقاله روش‌های انجام این کار را به شما آموزش خواهیم داد. پس تا پایان با ما همراه باشید.

1. نرم‌افزار مناسب را انتخاب کنید

اما قبل از اینکه به‌سراغ برنامه کاهش حجم فیلم مناسب بروید، ابتدا باید دیوایس مناسب را بیابید؛ برای کاهش حجم ویدیو از کامپیوتر استفاده کنید، نه تبلت یا یک تلفن هوشمند. در این میان نرم افزار دسکتاپ Handbrake یکی از کاربردی‌ترین ابزارهای مبدل رسانه‌ای است که کاملا رایگان بوده و عملکردی مشابه در سیستم‌ عامل‌های ویندوز، مک و لینوکس دارد.

البته اگر از ویندوز استفاده می‌کنید می‌توانید نیم‌نگاهی هم به Freemake Video Converter داشته باشید، نرم‌افزاری با رابط کاربری ساده که کار کردن با آن شاید به اندازه  Handbrake سخت نباشد. با این حال Handbrake در انکودینگ و تبدیل ویدیو بهتر عمل می‌کند.

دانلود: Handbrake برای ویندوز، مک و لینوکس (رایگان)

2. از صدا شروع کنید

قبل از اینکه به کیفیت ویدیو دست بزنید، ابتدا به تب «صدا» (Audio) در Handbrake بروید و کارهای زیر را انجام بدهید. البته اگر به‌دنبال تغییر حجم ویدیوهایی هستید که در آن‌ها موسیقی اهمیت بیشتری دارد، یک سری تغییرات متفاوت‌تر نیاز است که در ادامه به آن‌ها هم اشاره می‌کنیم:

چک کنید ببینید چند فایل صوتی وجود دارد؛ فقط به یک فایل صوتی نیاز دارید. اگر فیلمی را وارد برنامه‌ کرده‌اید، به‌دنبال فایل صوتی زبانی که می‌خواهید بگردید و تنها همان را لحاظ کنید. اگر هم ویدیویی بود که خودتان ضبط کرده‌اید معمولا تِرک اولی، فایل صوتی درست است. در نتیجه بقیه فایل‌های صوتی را پاک کنید.

در بخش Codec فرمت‌های (AAC (CoreAudio یا MP3 را انتخاب کنید؛ این فرمت‌های فشرده‌شده هرچند حجم پایین‌تری دارند ولی کیفیت صوتی خوبی را ارائه می‌دهد. در واقع حتی برای کنسرت‌ها و بقیه ویدیوها که در آن‌ها موزیک اولویت است، همچنان می‌توانید از این دو فرمت استفاده کرده و فقط بیت‌ریت (قسمت بعدی) را بالا ببرید.

در قسمت Bitrate از عدد 160 برای اکثر ویدیوها استفاده کنید؛ البته اگر خواهان تبدیل ویدیویی بودید که موزیک در آن اولویت بود، بیت‌ریت را روی 256 یا 320 بگذارید.

در نهایت پیشنهاد می‌کنیم هیچ تغییری روی Samplerate ندهید و آن را روی Auto بگذارید. با این حال اگر خواستید به‌صورت دستی این بخش را تنظیم کنید، برای سخنرانی‌ها عدد 32 و برای ویدیوهای موزیکال عدد 48 مناسب است.

3- بهترین قالب (Container) و کدک (Codec)

بیایید ایده‌آل‌ترین حالت را در نظر بگیریم؛ ویدیو اصلی بالاترین کیفیت کدک و قالب را استفاده کرده است. بنابراین وقتی می‌خواهید حجم ویدیو را کاهش دهید، باید به‌دنبال کدک و قالبی باشید که هم کیفیت را حفظ کند و هم در زمینه کاهش حجم کارآمد باشد.

چه تفاوتی بین قالب و کدک وجود دارد؟ در تعریفی ساده، کدک رمزگذاری/رمزگشایی (encoder/decoder) است که یک ویدیو را به بایت‌ها تبدیل می‌کند (مغزی که پایه کیفیت ویدیو را تعیین خواهد کرد). از آن طرف قالب، فرمت فایل است (بدنی که سازگاری با دستگاه‌ها و سرویس‌های مختلف را تعیین می‌کند.)

برای کدک H.264 را انتخاب کنید؛ حالا که تفاوت بین کدک و قالب را متوجه شدیم، بیایید نگاهی به بهترین گزینه‌ها بیاندازیم. H.264 کارآمدترین و محبوب‌ترین کدک برای ویدیوهای کیفیت بالا است که گفته می‌شود تقریبا دوبرابر بهتر از فرمت MPEG-4 می‌تواند ویدیوها را فشرده کند. جدا از اینکه خیلی از دستگاه‌های امروزی مثل تلویزیون‌های ساده هم این فرمت را تشخیص می‌دهند.

البته در زمینه فشرده‌سازی ویدیوها، فرمت جدیدتر H.265 عملکرد بهتری از H.264 توانسته از خودش به‌جای بگذارد ولی مسئله اینجاست که هنوز دیوایس‌ها و پخش‌کننده‌های زیادی از H.265 پشتیبانی نمی‌کنند.

برای قالب MP4 را انتخاب کنید؛ MP4 نیز کارآمد بوده و مهمتر از آن، شناخته شده‌ترین فرمت ویدیویی است. تا جایی که یوتوب، فیسبوک و ویمیو MP4 را به عنوان فرمت قالب ترجیح می‌دهد.

4- رزولوشن (Resolution) را پایین بیاورید

اینکه گوشی‌های امروزی می‌توانند ویدیوهای 4K ضبط کنند، اتفاق هیجان انگیزی است اما سوال اینجاست که آیا تلویزیون یا مانتیور 4K برای تماشای این ویدیوها را هم دارید؟ هنوز خیلی‌ها از تلویزیون‌های اچ‌دی و فول اچ‌دی استفاده می‌کنند و می‌دانید نکته جالب کجاست؟ رزولوشن یا همان وضوح تصویر ویدیو آن‌قدرها که فکر می‌کنید مهم نیست.

در واقع رزولوشن هرچند تاثیر زیادی روی حجم ویدیو می‌گذارد ولی از لحاظ کیفی، همچنان بیت ریت ویدیو و تکنولوژی آپ اسکیل تلویزیون تاثیر بیشتری نسبت به رزولوشن دارند. اما قبل از تغییرات روی این بخش، بیایید ابتدا نگاهی به رزولوشن‌های مرسوم بیاندازیم:

•  2160p (یا 3840×2160)
• 1440p (یا 2560×1440)
• 1080p (یا 1920×1080)
• 720p (یا 1280×720)
• 480p (یا 854×480)
• 360p (یا 640×360)
• 240p (یا 426×240)

اولین قدم برای تغییر این است که ابتدا رزولوشن اصلی ویدیو را چک کرده و سپس یک رزولوشن پایین‌تر را انتخاب کنید. در Handbrake می‌توانید قسمت تغییر رزولوشن را در Picture Settings (منوی بالا سمت راست) بیابید.

همچنین اگر خواستید ویدیو را در یوتوب یا فیسبوک آپلود کنید، 720p بهترین گزینه است. حتی خود فیسبوک ویدیوهای کیفیت بالا را خود به خود تا 720p پایین می‌آورد. البته در یوتوب می‌توان تا 4K نیز ویدیو آپلود کرد.

5- بیت‌ریت (Bitrate) آخرین مرحله است

مهمریت فاکتور در تغیین کیفیت یک ویدیو، میزان بیت‌ریت آن است. بنابراین همیشه مطمئن باشید که آخر سر به سراغش می‌روید. بیت‌ریت مشخص می‌کند که در یک ثانیه، چه میزان اطلاعاتی به نمایش گذاشته می‌شوند. هرچه‌قدر اطلاعات بیشتری اجازه نمایش داشته باشند، مشخصا کیفیت ویدیو نیز بالاتر می‌رود.

خیلی از دوربین‌های DSLR ویدیوها را در بالاترین بیت‌ریت‌های ممکن ضبط می‌کنند. نرم‌افزارهای ضبط ویدیو یا برنامه‌های گرفتن فیلم از صفحه نمایش هم وضعیتی مشابه دارند. یوتوب بسته به هر رزولوشن بیت‌ریت‌های مختلفی را پیشنهاد داده که می‌توانید از آن‌ها استفاده کنید.

هیچوقت به‌سراغ گزینه‌های پایین‌تر از ارقام پیشنهادی نروید و اگر بیت‌ریت اصلی ویدیو بالاتر بود، می‌توانید آن را تا بیت‌ریت‌های پیشنهاد شده پایین بیاورید.

برای دسترسی به بخش بیت‌ریت به قسمت Video > Quality > Average Bitrate بروید. در اینجا با اعداد جدول بالا و مناسب با کیفیت ویدیو، بیت‌ریت مناسب را بنویسید. همچنین تیک مربوط به 2-pass encoding را هم بزنید.

6- فریم ریت را تغییر ندهید

برای یک تصویر مناسب، چشم انسان تنها به 24-30 فریم بر ثانیه نیاز دارد؛ برای ویدیوهایی که فریم ریت بالاتر دارند شاید منطقی باشد که فریم ریت را تا این اندازه پایین بیاورید اما با این حال تغییر فریم ریت روی روان بودن ویدیو تاثیر منفی می‌گذارد و حرکت‌ها غیر طبیعی به‌نظر می‌رسند. بنابراین فریم ریت ویدیو را در همان اندازه که قبلا بوده نگه دارید.