۱۰ سال با ویندوز ۱۰؛ داستان سیستم‌عامل باشکوه مایکروسافت به پایان رسید
به مناسبت پایان پشتیبانی عمومی از ویندوز ۱۰، نگاهی به سرگذشت این سیستم‌عامل محبوب انداختیم.
در دیجیاتو ثبت‌نام کنید
جهت بهره‌مندی و دسترسی به امکانات ویژه و بخش‌های مختلف در دیجیاتو عضو ویژه دیجیاتو شوید.
عضویت در دیجیاتوتازههای تکنولوژی
ویندوز ۱۰، سیستم‌عاملی که بسیاری از ما خاطرات زیادی با آن داریم، پس از یک دهه به پایان راه خود نزدیک می‌شود. این نسخه در میان دو سیستم‌عامل بحث‌برانگیز (ویندوز ۸ منفور و ویندوز ۱۱ با نیازمندی‌های سخت‌افزاری بالا) قرار گرفت و به همین دلیل به‌عنوان یکی از محبوب‌ترین نسخه‌های ویندوز در تاریخ ثبت خواهد شد. اما میراث واقعی ویندوز ۱۰ بسیار پیچیده‌تر از یک موفقیت ساده است. در ادامه به داستان پرفرازونشیب ویندوز ۱۰ می‌پردازیم که همچنان میلیون‌ها کاربر از آن استفاده می‌کنند حتی اگر مایکروسافت دیگر از آن پشتیبانی نکند.
برای درک اهمیت ویندوز ۱۰ بهتر است قصه فاجعه‌ای را بگوییم که پیش‌ازآن رخ داده بود؛ فاجعه‌ای به نام ویندوز ۸. مایکروسافت در تلاش برای واکنش به انقلاب آیفون و آیپد، سیستم‌عاملی را طراحی کرد که سعی داشت دنیای لمسی و دنیای سنتی دسکتاپ را با هم ترکیب کند، اما در عمل، در هر دو شکست خورد.
رابط کاربری «مترو» با کاشی‌های رنگارنگ و تمام‌صفحه، کاربران دسکتاپ را که به منوی استارت و محیط آشنای خود عادت داشتند، سردرگم و خشمگین کرد. این رابط کاربری که برای انگشتان طراحی شده بود، در یک سیستم مبتنی‌بر ماوس و کیبورد، سنگین و ناکارآمد بود. حذف دکمه استارت، یکی از نمادین‌ترین عناصر ویندوز، مانند یک توهین به سال‌ها عادت و حافظه کاربرانِ وفادار بود. ویندوز ۸ آنقدر ناموفق بود که بسیاری از کاربران ترجیح دادند در ویندوز ۷ باقی بمانند یا حتی به آن بازگردند.
در چنین فضایی، ویندوز ۱۰ مانند یک شوالیه از راه رسید. بزرگ‌ترین دستاورد آن، نه یک نوآوری پیچیده، بلکه یک عقب‌نشینی هوشمندانه بود: بازگرداندن منوی استارت و ایجاد یک رابط کاربری که هم برای کاربران دسکتاپ آشنا بود و هم قابلیت‌های لمسی را به شکلی منطقی‌تر ارائه می‌داد. در این نسخه اپلیکیشن‌ها دیگر به صورت تمام‌صفحه اجرا نمی‌شدند و می‌توانستند مانند برنامه‌های عادی در پنجره‌های خود ظاهر شوند.
ایده اولیه مایکروسافت برای مهاجرت کاربران به ویندوز ۱۰
یکی از جسورانه‌ترین و مهم‌ترین تصمیم مایکروسافت ارائه ویندوز ۱۰ به عنوان یک آپدیت رایگان برای تمام کاربران ویندوز ۷ و ۸.۱ بود. این یک حرکت بی‌سابقه بود، اما یک دلیل بسیار مهم داشت: بزرگ‌ترین رقیب مایکروسافت، خود مایکروسافت بود.
پس از گذشت بیش از یک دهه از عرضه ویندوز XP، هنوز میلیون‌ها نفر از این سیستم‌عامل قدیمی استفاده می‌کردند و تمایلی به ارتقا نداشتند. این چندپارگی اکوسیستم، هم برای توسعه‌دهندگان و هم برای خود مایکروسافت به کابوسی طولانی تبدیل شده بود. مایکروسافت با رایگان‌کردن آپدیت، این مانع بزرگ را از سر راه برداشت و یک هدف بزرگ برای خود تعیین کرد: رساندن ویندوز ۱۰ به یک میلیارد دستگاه در عرض دو تا سه سال. این استراتژی، اگرچه در نهایت پنج سال طول کشید، اما موفق شد میلیون‌ها کاربر را به سوی یک پلتفرم مدرن، امن و واحد سوق دهد.
در کنار آپدیت رایگان، یک ایده بزرگ دیگر نیز مطرح شد، اینکه ویندوز سرویس‌محور شود. اگرچه مایکروسافت هرگز به‌طور رسمی اعلام نکرد، اما این شایعه که «ویندوز ۱۰ آخرین نسخه ویندوز خواهد بود» در همه‌جا پخش شد. ایده اصلی این بود که به‌جای عرضه یک نسخه کاملاً جدید هر چند سال یک بار، ویندوز ۱۰ به‌طور مداوم با به‌روزرسانی‌های دو بار در سال (که بعداً سالانه شد) بهبود یابد.
این مدل جدید مسائل زیادی داشت و مایکروسافت بارها مجبور شد سیاست‌های خود را درباره اجبار کاربران به نصب آپدیت‌ها تغییر دهد. در یک مورد فاجعه‌بار، آپدیت اکتبر ۲۰۱۸ (نسخه 1809) باعث حذف‌شدن فایل‌های شخصی برخی کاربران شد و اعتبار این مدل سرویس‌محور را زیر سؤال برد. بااین‌حال، در این دوره همچنین شاهد تولد برنامه Windows Insider بودیم که به کاربران مشتاق امکان می‌داد تا نسخه‌های آزمایشی را امتحان و در فرایند توسعه مشارکت کنند.
داستان پلتفرم همگانی مایکروسافت و مرگ ویندوزفون
موفقیت بزرگ ویندوز ۱۰ در دنیای دسکتاپ، فقط نیمی از داستان است. نیمه دیگر، داستان یک رؤیای بزرگ است که کاملاً شکست خورد. چشم‌انداز اصلی مایکروسافت برای ویندوز ۱۰، فراتر از سیستم‌عاملی برای کامپیوترها بود. قرار بود این یک پلتفرم همگانی (UWP) باشد که روی تمام دستگاه‌ها، از گوشی‌های هوشمند و تبلت‌ها گرفته تا کنسول‌های ایکس‌باکس، هدست‌های هولوگرافیک (HoloLens) و دستگاه‌های اینترنت اشیا، اجرا شود.
ایده این بود که توسعه‌دهندگان بتوانند فقط با یک‌بار کدنویسی، اپلیکیشنی بسازند که روی تمام این دستگاه‌ها به صورت بهینه اجرا شود. اما این رؤیای بزرگ، با شکست سنگین ویندوز ۱۰ موبایل، فروریخت. مایکروسافت با تأخیرهای فراوان، عدم حمایت از تمام دستگاه‌های قدیمی و یک فرایند ارتقای پیچیده، عملاً پلتفرم موبایل را به حال خود رها کرد. با مرگ این پلتفرم، انگیزه اصلی برای ساخت اپلیکیشن‌های UWP نیز از بین رفت و این پروژه بزرگ به تدریج به حاشیه رانده شد.
قبرستان ویژگی‌های فراموش‌شده ویندوز ۱۰
ویندوز ۱۰ پر از ویژگی‌های جدید بود که با سروصدای زیادی معرفی شدند، اما به تدریج به قبرستان نرم‌افزاری مایکروسافت پیوستند:
- کورتانا (Cortana): دستیار صوتی مایکروسافت که قرار بود رقیب سیری و الکسا باشد.
- کاشی‌های زنده (Live Tiles): این کاشی‌های متحرک که از ویندوز ۸ به ارث رسیده بودند، بیشتر از آنکه مفید باشند، باعث شلوغی منوی استارت می‌شدند و در نهایت در ویندوز ۱۱ حذف شدند.
- مایکروسافت اج (نسخه اولیه): مرورگر جدید مایکروسافت که با یک موتور رندرینگ کاملاً جدید عرضه شد، نتوانست با کروم رقابت کند و مایکروسافت در نهایت مجبور شد آن را برپایه همان موتور کرومیوم بازسازی کند.
- Paint 3D و Skype UWP: این‌ها فقط دو نمونه از اپلیکیشن‌های مدرنی بودند که با وعده‌های بزرگ عرضه شدند، اما در نهایت با نسخه‌های کلاسیک و کارآمدتر جایگزین شدند.
مرور قصه ویندوز ۱۰ به ما این فرصت را می‌دهد تا به رؤیاهای محقق‌نشده و پروژه‌های شکست‌خورده مایکروسافت پی ببریم؛ با جمع‌بستن این ناکامی‌ها شاید بتوان ویندوز ۱۰ را یک شکست نامید؛ اما این تمام داستان نیست. ویندوز ۱۰ به یک موفقیت بزرگی دست یافت. این سیستم‌عامل به بیش از یک میلیارد دستگاه راه پیدا کرد، مشکل چندپارگی را حل کرد و مهم‌تر از همه، کاربران را از کابوس ویندوز ۸ نجات داد.
میراث واقعی ویندوز ۱۰ این است که اگرچه این سیستم‌عامل در تلاش برای تبدیل‌شدن به نرم‌افزار «همه‌چیز» شکست خورد، اما در رسیدن به همان چیزی که کاربران واقعاً به آن نیاز داشتند، یعنی یک سیستم‌عامل دسکتاپ پایدار، آشنا و قابل اعتماد، به موفقیتی بی‌نظیر دست یافت. و شاید این مسئله، بهترین میراثی باشد که یک سیستم‌عامل می‌تواند از خود به جای بگذارد.
برای گفتگو با کاربران ثبت نام کنید یا وارد حساب کاربری خود شوید.