دیدگاه های علمی در مورد راه رفتن روی آتش

هر سال، اوایل اردیبهشت ماه که می شود در روستاهای شمالی یونان مراسمی اعجاب انگیز برگزار می گردد؛ افرادی را می بینید که با پای برهنه از روی ذغال های سوزان عبور می کنند و جشنی سه روزه را به افتخار کنستانتین و هلن (پادشاه رومانیایی و همسرش) برگزار می کنند.

به گفته لورین دانفورث، انسان شناس بتس کالج لوئیستون، این عده باور دارند که قدرت مذهبی کنستانتین همان چیزی است که به آنها توان راه رفتن روی آتش را می دهد و به خاطر یک معجزه است که این امر امکان پذیر می شود.

این فستیوال تنها یکی از مواردی است که در سرتاسر دنیا اتفاق می افتد و در هر گوشه ای از جهان می توان افرادی را یافت که توانایی راه رفتن روی ذغال های داغ را دارند و با انجام این کار هم هیچگونه آسیبی به آنها وارد نمی شود.

برخی باورند دارند که این افراد پیش از آغاز مراسم پای خود را در آب فرو می برند و برخی دیگر معتقدند که در جریان کار، بدن دچار تعرق شدید شده و همین مسأله مانع از سوختن پا می گردد.

هر چه اشتیاق مردم به تماشای این قبیل مراسم ها بیشتر شد، بر کنجکاوی دانشمندان برای گشودن گره از راز این معما نیز افزوده گردید، با این همه آنطور که دانفورث می گوید هیچکدام از این دلایل نمی تواند قدرت بالای این افراد را منکر شود.

در ادامه این مطلب با دیجیاتو همراه باشید تا با نظریه های مطرح شده در این رابطه آشنا شوید.

دیوید ویلی از اساتید فیزیک دانشگاه پیتزبورگ پنسیلوانیاست و در حوزه علم راه رفتن روی آتش تخصص دارد. او در این رابطه می گوید: «افراد صرفا به این دلیل می توانند روی بستری از ذغال های سوزان راه روند که چوب رسانای مناسبی نیست.»

او در ادامه می گوید: «گرما به سه روش مختلف انتقال می یابد: رسانایی، همبرداری و تشعشع.» منظور از رسانایی (Conduction) انتقال حرارت از ماده ای به ماده دیگر است که به واسطه تماس آنها امکان پذیر می شود.

در همبرداری (convection) حرارت از هوا به جریانات مایع انتقال می یابد و زمانی که می گوییم تشعشع اتفاق افتاده یعنی حرارت در قالب خطوط مستقیم از یک منبع مرکزی به بیرون پراکنده شده.

در این میان، رسانایی اصلی ترین روشی است که در حین راه رفتن فرد روی ذغال های داغ، گرما را به پای وی منتقل می کند. به گفته ویلی، در جریان این عمل، پای فرد (که آن هم رسانای ضعیفی است) با ذعال های پوشانده شده از خاکستر برخورد می کند.

چون در این حین، فرد در حال حرکت است، مدت زمانی که پایش با ذغال ها تماس دارد برابر با کمترین میزان ممکن است و این زمان برای آنکه ذغال ها باعث سوختن یا آسیب رسیدن به فرد شود، بیش از اندازه کوتاه است.

وی برای روشن تر شدن ماجرا به ذکر یک مثال می پردازد: تصور کنید که درب فر خانگی خود را گشوده اید، اگر در این حالت دستتان را داخل فر نمایید و آن را با هوای داغ داخل این قسمت برخورد دهید، آسیبی به شما نمی رسد زیرا دست شما در مقایسه با هوای داغ سنگین تر بوده و بافت متراکم تری دارد.

اما اگر دست تان به فلزات داغی برخورد کند که در داخل فر است، به سرعت دچار سوختگی می شود زیرا فلز علاوه بر تراکم بشترش در قیاس با دست انسان، رسانای بهتری هم محسوب می گردد.

حال ذغال ها را مانند کیکی تصور کنید که در داخل فر در حال پختن است، کیک شما به شدت داغ است با این همه اگر برای بازه های زمانی کوتاهی دستتان را با آنها برخورد دهید اتفاقی برای شما رخ نخواهد داد.

تالی برکن موسس مرکز Twain Harte کالیفرنیاست که در زمینه تحقیق و آموزش راه رفتن در آتش فعالیت می کند و خود را با عنوان خالق جریان راه رفتن روی آتش در ایالات متحده آمریکا معرفی می کند که طبق گفته اش تاریخ آن به سال 1977 میلادی باز می گردد.

وی مدعی شده نخستین فردی است که برای اولین بار دوره های آموزشی در این رابطه را برگزار نموده و امکانی را فراهم کرده که هر کسی بتواند در آن دوره ها شرکت نماید.

برکن این نظریه را که نارسانایی ذغال چنین مسأله ای را ممکن می کند رد کرده و در توجیه این مسأله نیز به تعدادی از شاگردانش اشاره می کند که موفق شدند چند مرتبه با موفقیت از روی فلزات داغ عبور کنند، بدون آنکه آسیبی به آنها وارد شود.

به گفته وی، اصلی ترین اصول فیزیکی راه رفتن روی آتش همان چیزی است که امکان آب پز نمودن تخم مرغ در داخل فنجان های کاغذی قرار گرفته روی ذغال های داغ را فراهم می کند.

آبی که در داخل فنجان در حال جوشیدن است دمایی برابر با 100 درجه سلسیوس دارد که این میزان صدها درجه سردتر از دمای سوختن کاغذ است.

برکن در ادامه توضیح می دهد، خونی که در رگ های بدن جریان پیدا می کند نیز کاری مشابه به همین مسأله را انجام می دهد و مانع از رسیدن دمای گوشت بدن انسان به نقطه جوشش می شود. تا زمانی که فرد آرامش خود را حفظ نموده، خون به صورت نرمال در بدنش جریان می یاد و در زمان راه رفتن روی آتش مشکلی برای وی به وجود نمی آید.

برکن می گوید: اما توانایی راه رفتن روی آتش دلایلی فراتر از فیزیک دارد و در واقع نوعی حالت ذهنی است و جالب است بدانید که پیشتر، ویلی (استاد فیزیک دانشگاه پیتزبرگ) اعلام کرده بود نظریه های مطرح شد در مورد قدرت ذهن را بی اساس می داند، هرچند که به باورش اعتماد به نفس نقشی قابل توجه در این مسأله دارد.

او در ادامه گفت: باید برای این کار باور داشته باشید که پس از راه رفتن روی ذغال مشکلی برایتان پیش نخواهد آمد، در غیر اینصورت موفق به انجام آن نخواهید شد. اما اینکه بخواهید با قدرت ذهن خود از روی آتش عبور کنید و انتظار داشته باشید که مشکلی برایتان پیش نیاید، مسأله ای عقلانی نخواهد بود.

البته استدلال های دیگری نیز در این رابطه مطرح می گردد که در ادامه توجه شما را به برخی از آنها جلب می کنیم:

• این افراد معمولا روی ذغال راه می روند نه چوب در حال سوختن و برگزار کنندگان مراسم برای این منظور از چند ساعت قبل آتشی را روشن کرده و می گذارند که چوب ها حسابی بسوزند تا در پایان تنها ذغال هایی غیرسوزان از آنها باقی بماند.
• اینگونه مراسم ها معمولا در شب برگزار می شوند چراکه بستر ذغال ها در طول روز بیشتر شبیه به سطحی مملو از خاکستر به نظر می رسد. علاوه بر این، معمولا لایه ای از خاکستر روی سطح ذغال ها را پوشانده و زمانی که مراسم در طول شب برگزار می شود نور حاصل از آنها هم بهتر دیده می شود.
• این افراد در هیچ نقطه از مسیر نمی ایستند و در عوض حرکتی سریع و پیوسته روی ذغال ها دارند.

پس در پایان می توان اینگونه نتیجه گرفت که وجود خون، رسانایی ضعیف چوب، عایق خاکستر و زمان سریع عبور این افراد از روی ذغال چهار عامل اصلی ممکن بودن این موضوع به شمار می روند.