۵ دلیل عمده ناکارآمدی طرح کسب و کار

اکثر شما برای استارتاپ خود طرح کسب و کار دارید، چرا که این سند، طرح کلی و نقشه ی راه هر شرکتی محسوب می شود. چه آن را با هدف اشتراک گذاری با مدیران برای کمک به استراتژی های شرکت تدوین کرده باشید و چه برای ارائه به سرمایه گذاران با هدف تأمین مالی، طرح کسب و کار پایه ی تصمیمات آینده ی شما خواهد بود.

با این حال، فارغ از اهمیت این موضوع، طرح کسب و کار شما احتمالاً پر از ایراد است، در دستیابی به اهداف خود ناموفق عمل می کند و در نهایت تصویر نادرستی از شرکت شما ارائه خواهد داد که به ضرر تصمیم گیران آن تمام خواهد شد. پنج نمونه از بزرگ ترین دلایل عدم موفقیت طرح های کسب و کار و راه حل های غلبه بر آنها را در ادامه خواهید خواند.

با دیجیاتو همراه باشید.

۱- آن را برای مخاطبی که برایش در نظر داشته اید ننوشته اید

استفاده از یک طرح کسب و کار برای هر نوع مخاطبی باعث می شود کارایی آن کاهش یابد و هیچگاه نتواند هیچ یک از مخاطبان خود را راضی کند. طرح کسب و کار را باید برای مخاطب مشخصی نوشت؛ تنها در این صورت است که می تواند نگرانی ها و سؤالات مخاطب خود را به درستی پاسخ دهد.

راه حل: از همان ابتدا مشخص کنید طرح کسب و کار را برای چه مخاطبی می نویسید. سپس سؤالات اصلی مخاطب مورد نظر خود را فهرست کنید و با در نظر داشتن این سؤالات به ساختاربندی طرح خود بپردازید.

۲- وقت زیادی صرف شاخ و برگ اضافی دادن به کسب و کار خود کرده اید

هیچ کس کسب و کار شما را بهتر از خود شما نمی شناسد. به همین دلیل ممکن است گاهی اوقات برای به رخ کشیدن دانش خود در این باره، به جای آنکه به ارزش طرح خود برای مخاطبانش بیفزایید، به بزرگ نمایی ایده های خود برای آن بپردازید.

این کار باعث می شود حوصله ی هر خواننده ای سر برود و حواسش نیز از نکات اصلی منحرف شود.

راه حل: از همان ابتدا تنها به اندازه ای بنویسید که پاسخگوی سؤالات مهم باشد. با در نظر گرفتن اینکه طرح مورد نظر را برای چه کسی می نویسید می توانید مشخص کنید وجود چه بخش هایی برای طرح کسب و کارتان مفید است. اگر مثلاً مخاطب این طرح تیم شماست، شاید در مورد بخش محصول لازم نباشد خیلی به جزئیات بپردازید، چر که آنها با این موضوع به اندازه ی کافی آشنایی دارند.

همیشه با هدف حذف کردن بخش هایی که چیزی به دانسته های خواننده اضافه نمی کنند، طرح خود را بازخوانی و اصلاح کنید. حتی می توانید پیش از نهایی کردن طرح خود، از دیگران بخواهید آن را بخوانند.

۳- از تعریف دقیق بازار خود عاجز بوده اید

کارآفرینان بسیاری در مورد بخش بازار، با استفاده از داده ها و اطلاعات بی ربطی که روی اینترنت پیدا کرده اند، از رویه ی کپی پیست پیروی می کنند. از دیدگاه سرمایه گذاران، این بخش یکی از نا امید کننده ترین بخش های طرح های کسب و کار است.

اما اگر بخش بازار خود را فکر شده و با دقت بنویسید، طرح کسب و کار شما خودش را نشان خواهد داد. توجه به جزئیات و اختصار، از جمله ضروریات این بخش هستند.

راه حل: برای اینکه بفهمید هدف شما دقیقاً چه کسی هست و چه کسی نیست، بازار خود را به چند بخش تقسیم کنید. برای مثال، در حوزه ی فناوری و نرم افزار، اگر شرکت شما در حوزه ی داده های کلان فعالیت می کند، نام بردن از کل بازار نرم افزار بی فایده است.

۴- امور مالی خود را به درستی شرح نداده اید

بسیاری از کارآفرینان خودشان نیز نسبت به بخش مالی طرح کسب و کارشان در جمع مشکوک ترین ها قرار می گیرند. علت این امر می تواند پیچیدگی و نا آشنایی احتمالی آنها با این حوزه باشد. اما لازم نیست کار را تا این حد سخت کنید. مثل بخش های دیگر طرح کسب و کار خود، کافی است اوضاع را شرح دهید.

راه حل: فرضیات خود در حوزه ی امور مالی را به وضوح شرح دهید. برای مثال، اگر ۱۰ درصد رشد درآمد و ۶۰ درصد حاشیه ی ناخالص سود برای خود در نظر گرفته اید، مشخص کنید مبنای این فرض چیست. وقتی در مورد بخش مالی صحبت می کنید سعی کنید به زبان ساده، درست توضیح دهید اعداد چه چیزی به شما می گویند. این رویکرد از به زبان آوردن مکانیکی اعداد بدون ذکر معنای آنها بسیار مفید تر واقع خواهد شد. ارتباط آنچه داده ها نشان می دهند به شما اجازه خواهد داد با مخاطبانتان گفتگویی ملموس داشته باشید.

۵- قدم های بعدی خود را واضح تعریف نکرده اید

بسیاری از طرح های کسب و کار آنقدر شتابزده تنظیم شده اند که مشخص است هدف از نوشتن آنها تنها به پایان رساندن آن بوده است. این طرح ها از توصیف قدم های بعدی عاجز اند. همان قدر که مشخص کردن بافتار طرح با تعیین مخاطب آن در ابتدای راه اهمیت دارد، به پایان رساندن آن با نقطه ی مطلوبی که در کوتاه مدت و میان مدت برای کسب و کار خود در نظر گرفته اید نیز مهم است. هر طرح کسب و کاری بدون توجه به این موضوع از بین خواهد رفت.

راه حل: برای تنظیم چکیده ای حاوی نکات مهمی که می خواهید مخاطب شما از خواندن این طرح دستگیرش شود و بر مبنای آن عمل کند وقت بگذارید. اگر مخاطب شما تیم خودتان است شاید بهتر باشد از زاویه ای به استراتژی مورد نظر خود بپردازید که بتوانید آن را با آنها نیز در میان بگذارید. اما برای سرمایه گذار، سرمایه ی مورد نیاز و مراحل زمانبندی خود را تبیین و برای کار کردن با آنها ساختار قراردادی خوش ساختی تنظیم کنید.

در نهایت باید گفت طرح کسب و کار هیچگاه نهایی نمی شود، چرا که با رشد کسب و کار و واکنش به تهدیدها و فرصت های بازار، مدام در حال تغییر خواهد بود. با این حال، پیروی از اصول همیشگی بالا باعث خواهد شد طرح کسب و کار شما بر مبنای درست و قدرتمندی شکل بگیرد و در نتیجه تصمیم گیری هایتان نیز در طول این مسیر سنجیده تر و فکر شده تر باشند.