گفتگویی با «جیم ویکس»، طراح ارشد موتورولا

از زمانی که «جیم ویکس» در سال ۲۰۰۱ به شرکت موتورولا پیوست، تلفن های همراه تغییرات گسترده ای را به خود دیده اند. حال دیگر موبایل های هوشمند لقب دلبندترین گجت ها را به خود تعلق داده اند؛ تغییری که توسط توسعه آیفون و سپس فراگیر شدن اندروید ایجاد شد.

موتورولا هم تلاش کرده با این نسیم همراه گردد؛ شرکتی که تمرکزش را از موبایل های ساده به محصولی زیبا همچون RAZR معطوف ساخت و سپس در قلمرو اولین پیشگامان اندروید، درویدها را عرضه کرد و امروز هم که از «موتو»های متنوعی برخوردار است.

در مورد شرکتی با سابقه اما بی ثبات مطالعه می کنید که در همین چند سال اخیر، یکی دو باری بین غول های تکنولوژی دست به دست هم شده؛ ابتدا گوگل و حالا هم لنووی چینی. همین موضوع باعث گشته تا سرعت ایجاد تغییرات در موتورولا شدت بیشتری به خود گیرند.

موتورولای امروز، در پی اندروید خالص، طراحی ارگونومیک و البته پوشیدنی های بکر تحت برند ۳۶۰ خود است. جیم ویکس، معاون و طراح ارشد بخش موبایل موتورولا و نماینده بخش تجربه کاربری دستگاه های این شرکت به تازگی در مصاحبه ای جامع شرکت نموده و از دیدگاه هایش برای آینده برند مورد بحث و اتفاقاتی که در سال های اخیر رخ دادند می گوید. با دیجیاتو همراه باشید تا ببینیم او چه برای گفتن دارد.

موتورولا سابقه ای طولانی در امر توسعه و تولید تلفن های همراه دارد. در سال ۲۰۱۱ این شرکت به دو بخش Motorola Mobility و Motorola Solutions شد که بخش اول وظیفه ساخت تلفن های همراه و بخش دوم نیز بر لوازم رادیویی، شبکه و تجهیزاتی از این دست تمرکز کرد. سپس هنوز یک سال نگذشته بود که Motorola Mobility توسط گوگل خریداری شد. این مقطع برایتان چگونه گذشت؟

جیم ویکس: راستش، خوش گذشت! البته در اینجا همیشه خوش گذشته و اتفاقات هیجان انگیز رخ داده. اما آنچه جالب بود اینکه گوگل فرهنگ کاریمان را به چالش کشید. ما را به چالش کشیدند تا بهترین محصولاتی که توسعه داده بودیم را بهتر کرده و باز هم در آینده به پیش برانیم.

سپس به ما اجازه دادند تا تغییرات گسترده ای را اعمال نماییم. در آن زمان محصولات زیادی تولید می کردیم با تمرکز ویژه ای بر شبکه های مخابراتی و جلب رضایت آنها. این رویه را تغییر دادیم و تمرکز خود را بر خواسته های کاربران قرار دادیم.

سالی که منتهی به خریده شدن توسط گوگل شد هم به نظر می رسید در حال آزمایش کردن مواردی هستید؛ برای مثال Motorola Atrix یا Xoom. اولین تبلتی که با اندروید ۳ عرضه شد. همچنین بازگشت برند RAZR. چه مواردی در آن شرایط باعث می شد تا این آزمایش ها شکل گیرند؟ 

خب، آن دوره... Atrix موبایلی بسیار جذاب بود چرا که در آن زمان، مردم تازه داشتند متوجه می شدند که تلفن های هوشمند اندرویدی تا چه حد می توانند قدرتمند باشند.

زمانی که کاربران را می دیدیم که برای انجام کارهای مختلف مجبور بودند دستگاه های متفاوتی را به همراه داشته باشند، پیش خود می گفتیم چرا نباید دستگاهی وجود داشته باشد که همه کار را برای افراد انجام دهد. چرا نباید تلفن همراه در حدی باشد که بتواند در نقش دستگاه اصلی و جایگزین کامپیوتر کاربر ظاهر شود؟

همین مسئله به دو بخش تقسیم می شد. این که شما تا چه حد قدرت سخت افزاری را بالا بتواند و از طرف دیگر، تا چه حد قادر باشید قابلیت های مختلف را به آن اضافه نمایید. این همان موضوعی بود که در آن مقطع زمان سعی در کشف اش داشتیم. آزمون و خطا می کردیم تا به مسیر صحیح برسیم. می خواستیم ببینیم واقعا که هستیم و داریم چه می کنیم و مشتری هایمان از ما چه می خواهند.

تحت نظر گوگل، اولین دستگاه قدر Moto X بود که محصولی کاملا متفاوت از ساخته های پیشین موتورولا به شمار می رفت؛ یک طراحی تا حدی خمیده، اندرویدی تقریبا خالص با چند حربه نرم افزاری از جنس موتورولا و البته گونه ای از طراحی که کاربران می توانستند رنگ و طرح های مختلفی را در میان نمونه های بسیار انتخاب کنند. چه امری موجب این تغییرات گسترده در توسعه این تلفن همراه شد؟

باید در مورد سه موضوع مختلف برایتان توضیح دهم تا پاسخ به سوالاتتان به شکلی کامل داده شود؛ شخصی سازی هایی که با استفاده از Moto Maker در اختیار کاربران قرار دادیم، طراحی دستگاه و گونه ای از استراتژی که آن را برای بخش نرم افزاری برگزیدیم.

صرفا باید بگویم که آن دوره، یکی از جذاب ترین مقاطع مدیریتی ام در این کمپانی بوده. با کنار گذاشتن دستگاه های اضافی و تمزکز بر خواسته کاربران و اپراتورها... همه باورهای قدیمی را کنار گذاشتیم و پیش خود گفتیم "به عنوان یک کمپانی، به چه ارزش هایی اعتقاد داریم؟" و سپس به این فکر کردیم که مشتری های ما واقعا چه می خواهند.

در نتیجه، به موتو اکس و زبان طراحی موتو رسیدیم که در آن زمان، با نام «Leaf - برگ» شناخته شد. این زبان طراحی حکایت از سادگی داشت؛ همانند یک وزنه تعدیل بخش میان روابط انسانی و ماشینی.

زمانی که آن را در دست می گرفتید مشخص می شد که پشت طراحی آن، تفکر زیادی صورت گرفته و برای شخص شما طراحی شده. در نهایت هم به این سوال رسیدیم که چرا ما باید به جای مصرف کننده تصمیم بگیریم؟ چرا به خودشان اجازه انتخاب ندهیم؟ این یک تغییر بزرگ بود.

همین شد که از ابتدا، سری موتو حالتی بسیار شخصی پیدا کرد و به کاربر اجازه می داد بخش نهایی طراحی را خودش انتخاب کند.

توسعه بخش نرم افزاری هم در نوع خود بسیار جذاب بود چرا که قبل از توسعه موتو اکس، در فکر پرورش دادن یک رابط کاربری خانگی بودیم. در آن زمان همه در حال توسعه چنین رابط هایی بوده و آن را روی اندروید قرار می داند، در کنار هزارو یک قابلیت عجیب و غریب و بدرد بخور و نخور. ما اما پیش خود گفتیم این کارها بی فایده است. خود اندروید اصیل در همان زمان داشت به یک بلوغ کامل می رسید و از ظاهری زیبا برخوردار می شد. پیش خود گفتیم چرا باید به جنگ آن برویم؟ ما باید همین طراحی را در آغوش بکشیم.

تصمیم بر این شد که از همان زبان طراحی گوگل برای توسعه اندروید استفاده کنیم. از همان جا بود که به ایده اندروید خالص متعهد شدیم چرا که به این شکل هم می شد قابلیت های مختصری را به آن افزود و هم امکانش وجود داشت تا بروز رسانی های نرم افزاری را در زمان های مقرر و بسیار سریع تر از دیگران عرضه کرد. در صورتی که ما هم می خواستیم آن همه اپلیکیشن اضافی به همراه رابط کاربری سنگین در موبایل هایمان قرار دهیم، نمی توانستیم آنها را بروز رسانی کنیم. در نتیجه همه اش را دور ریختیم تا تجربه کاربری عالی حفظ شود و از طرفی نیاز نباشد تا صدها مهندس را درگیر چنین کاری کرد.

آیا هیچوقت اشکالاتی هم به این استراتژی نرم افزاری وارد شد؟ با پیروی از همین روش شما قید استفاده از موتو اپس را هم زدید و کاربر را یک راست به گوگل پلی هدایت کردید.

از زمانی که چنین کاری را آغاز کنید، همه چیز سریع تر به جلو رانده می شود. همین موضوع به ما اجازه داد تا برخی اپ ها را به شکل جداگانه و خارج از بروز رسانی های کلی آپدیت کنیم.

حقیقتا من شخصا تا کنون هیچ مشکلی در این استراتژی مشاهده نکرده ام. ما کارهایی را انجام دادیم که کاربران به آنها نیاز داشتند. برخی دیگر اقداماتی را انجام می دهند و آنها را ادامه می دهند صرفا چون زمانی آغازشان کرده اند.

ما اگر بخواهیم، با اطمینان خاطر به کاری پایان می دهیم چرا که خاطر جمع هستیم مشتری دیگر به فلان مورد علاقه ای ندارد. از سوی دیگر می توانیم واقعا به سراغ آن مواردی برویم که کاربر چراغ سبز به آنها نشان داده.

شما در سال ۲۰۱۳ کاری کردید که در آن زمان مرسوم نبود. سرهم بندی نهایی موتو اکس را به ایالات متحده آورده و در کارخانه ای در همین کشور این کار را انجام دادید. چرا چنین اتفاقی رخ داد و سپس چرا نسل دوم خارج از ایالات متحده سرهم بندی می شود؟ 

راستش طراحی، مهندسی و سپس سرهم بندی دستگاه در ایالات متحده بیش از اندازه برایمان جذاب بود. از طرفی هم به دلیل سیاست Moto Maker مجبور به انجام چنین کاری شدیم. کاربران از موتو میکر استقبال کردند و از سوی دیگر نمی خواستند تحویل موبایل هایشان بیشتر از ۶ روز طول بکشد.

این مشکل را درک می کردم، در واقع هم همینطور بود. زمانی که یک موبایل را به شکل اینترنتی و به گونه ای که مایل هستید آن را شخصی سازی می کنید و سپس سفارش می دهید باید در مقطع زمانی ۵ الی ۷ روز به دستتان برسد. برای همین مجبور شدیم سرهم بندی موبایل ها را به همینجا منتقل کنیم.

تصور می کردیم که از طرفی، همین موضوع می تواند بر نظر کاربران تاثیر بگذارد غافل از اینکه در همان زمان، کمپین های بسیار بزرگ تبلیغاتی در جریان بودند و این کار در آن مقطع از زمان برای ما به صرفه نبود. البته به کارمان باور داشتیم و آن را امتحان کردیم اما همانطور که گفتم، در آن مقطع شدنی نبود.

پس از اینکه زیر نظر لنوو رفتیم، متوجه شدیم که می توانیم همه این کارها را در چین انجام داده و باز هم از قالب زمانی مد نظر فراتر نرفته و سفارشات را نهایتا تا ۶ روز به دست کاربر برسانیم.

اگرچه موتو اکس از سوی بسیاری از گیک ها محصولی قابل احترام است، اما بازار واقعا به موتو جی پاسخی مثبت داد. آیا موفقیت Moto G و Moto E برایتان شگفتی ساز شد؟ 

بله و خیر. آنچه انجام می دادیم و البته هنوز هم می دهیم، تلاشی است برای هم تراز کردن این سه موضوع: محصولات، برند و فرهنگ داخلی کمپانی. در توسعه Moto X این سه موضوع به شکلی کاملا صحیح در کنار هم قرار گرفتند. اما زمانی که آمدیم همین تفکر را برای موتو جی به کار گیریم، داستان کمی تغییر کرد.

بیشتر به این سو سوق یافتیم که به مشتری طعم یک محصول عالی با قیمتی اندک را چشانده و نیازهایش را برطرف کنیم. می دانستیم که کاربران معمولا با پرداخت چنین قیمتی، مجبور به فدا کردن برخی امکانات می شوند. از طرفی تکنولوژی به جایی رسیده بود که بتوان در آن رنج قیمتی محصولی کامل و بدون مشکل و ضعف کاربری را به دست خریدار رساند. در نتیجه با اطمینان خاطر زیادی به سراغ توسعه اش رفتیم.

تحقیقات بسیاری در برزیل و هند انجام دادیم تا ببینیم کاربران واقعا چه می خواهند. همین خواسته ها را در طراحی و البته خصوصیات موبایل یاد شده قرار دادیم. از طرفی موتو جی برادر کوچک تر موتو اکس بود؛ موبایلی که خودش تبدیل به یک نماد شد. به دلیل تبدیل شدن موتو اکس به نمادی قدر، زبان طراحی اش را در بقیه محصولات ادامه دادیم.