تاریخی های خوشمزه: داستان آدامس

ممکن است تصورتان این باشد که آدامس زائیده ذهن بشر امروزی است اما آنطور که کتب تاریخی نشان می دهند مردم از دوران های باستان و به اشکال مختلف آدامس می جویده اند.

شواهدی در دست است که نشان می دهد مردم شمال اروپا از 9000 سال پیش پوست درخت غان را می جویده اند که این کار نیز احتمالا به خاطر لذت جویدن آدامس و همچنین برخی خواص دارویی این ماده نظیر تسکین دردهای دندانی بوده است.

مایاها نیز ظاهرا صمغ درختی به نام sapodilla را می جویده اند تا تشنگی خود را فرو نشانند و همزمان با گرسنگی مبارزه کنند. جالب است بدانید که آزتک ها نیز از این ماده استفاده می کرده اند و حتی در مورد دسترسی آن برای جامعه نیز قوانینی داشتند و آنطور که در  کتب تاریخی آمده، تنها زنان مجرد و کودکان می توانسته اند آن را بجوند.

طبق این اسناد، زنان متاهل و بیوه ها صرفا می توانستند در خفا برای خوشبو کردن دهان خود این صمغ را بجوند و مردان نیز به صورت پنهانی از آن برای تمیز کردن دندان هایشان استفاده کنند.

در آمریکای شمالی سرخپوست ها از صمغ درخت صنوبر استفاده می کردند و در ادامه آنها که به اروپا آمدند و درآنجا ساکن شدند نیز همین رویه را در پیش گرفتند. در اواخر دهه 1840 میلادی، جان کورتیس نخستین آدامس را از درخت صنوبر (چیکله) تهیه کرد و برای این منظور آن را جوشانده و سپس به شکل رشته هایی درآورد که سطح رویی شان از نشاسته ذرت پوشانده شده بود تا از این طریق مانع چسبیدن آنها به هم شود.

در اوایل دهه 1850 میلادی، کورتیس نخستین کارخانه آدامس سازی دنیا را در پورتلند تاسیس کرد اما مشخص شد که مواد اولیه بهتری غیر از صمغ درخت صنوبر هم برای این کار وجود دارد زیرا طعمش آنطور که باید فوق العاده و دلچسب نبود و وقتی که جویده می شد شکلی ترد و شکننده پیدا می کرد.

همین مشکلات باعث شد تا کورتیس و دیگرانی که بعد از او به صنعت آدامس راه پیدا کرده بودند صمغ درخت صنوبر را کنار گذاشته و به موادی نظیر موم پارافین روی بیاورند.

پیشرفت مهم بعدی زمانی رخ داد که توماس آدامز مخترع نیویورکی از طریق آنتونیو لوپز دسانتا آنا رئیس جمهور تبعیدی مکزیک با چیکله آشنا شد. البته جزئیات دقیق آشنایی این دو نفر هنوز هم در هاله ای از ابهام است اما آنها بعد از ورود آقای سانتا آنا به ایالات متحده آمریکا و در نیمه دوم دهه 1850 میلادی با هم دیدار داشتند (تا پیش از این تاریخ آقای سانتا آنا چندین دوره در برزیل رئیس جمهور بود).

ماجرا از این قرار است که سانتا آنا برای تبدیل نمودن chicle به پلاستیک فشرده نیاز به کمک داشت و باور داشت ثروتی که این کار می توانست عاید آن کند، عاقبت او را در سرزمین مادری اش به قدرت خواهد رساند.

آدامز در نهایت تشخیص داد که به جای ایجاد یک ماده پلاستیکی با استفاده از صمغ یاد شده می تواند نوع بهتری از آدامس را با استفاده از آن بسازد. او شرکتی را ایجاد کرد که در اواخر دهه 1880 میلادی آدامس تولید می کرد و در سرتاسر خاک آن کشور محصولاتش را می فروخت.

در ادامه چیکله از مکزیک و آمریکای مرکزی به ایالات متحده آمریکا صادر شد و به عنوان اصلی ترین ماده در تولید آدامس مورد استفاده قرار گرفت و اغلب تولید کنندگان نیز تا اواسط دهه 1900 میلادی آن را با مواد مصنوعی جایگزین کردند.

در قرن بیستم میلادی، ویلیام رایلی (William Wrigley Jr.) از طریق همین آدامس به یکی از ثروتمندترین مردان آمریکا تبدیل شد. رایلی کارش را به عنوان یک فروشنده صابون در فیلادلفیا شروع کرد و بعد از آنکه در سال 1891 میلادی به شیکاگو مهاجرت کرد برای آنکه مغازه داران را تشویق کند که محصولاتش را در مقیاس بالا خریداری کرده و انبار کنند، مشوق هایی نظیر بسته های رایگان بیکینگ پودر به آنها می داد.

وقتی بر او ثابت شد که کسب و کار بیکینگ پودر (پودری که در طبخ کیک مورد استفاده قرار می گیرد) از صابون پر رونق تر است، تصمیم گرفت که آن ماده را بفروشد و به خریدارانش هم بسته های رایگان آدامس بدهد.

در سال 1893 میلادی، او دو برند جدید آدامس را راه اندازی کرد که Juicy Fruit و Wrigley’s Spearmint نام داشتند. طولی نکشید که صنعت آدامس پر از رقیب شد و Wrigley تصمیم گرفت که با صرف بودجه های هنگفت روی تبلیغات و بازاریابی محصولات خود را از سایرین متمایز نماید.

در سال 1915 میلادی، شرکت Wrigley کمپینی را راه اندازی کرد و میلیون ها آدامس را برای آمریکایی هایی که نامشان در کتاب شماره تلفن های این کشور آمده ارسال کرد. فعالیت تبلیغاتی دیگر این شرکت نیز ارسال آدامس برای کودکان آمریکایی در تولد دوسالگی شان بود.

رقابت سختی که در بازار این محصول شکل گرفت در تولید آدامس های بادکنکی هم موثر بود. فرانک فلیر که از سال 1885 میلادی آدامس تولید می کرد قصد داشت محصولی متفاوت از رقبایش بسازد و سالها روی تولید محصولی که می توانست به شکل بادکنک در بیاید زمان گذاشت.

در سال 1906 میلادی، او آدامسی به نام Blibber-Blubber را عرضه کرد که البته بعد از گذشت مدتی مشخص گردید بیش از اندازه چسبناک است. در سال 1928 میلادی، یکی از کارمندان او به نام والتر دیمر (Walter Diemer ) سرانجام فرمولی موفقیت آمیز آماده کرد و توانست به لطف آن اولین آدامس بادکنکی تجاری با نام Dubble Bubble را بسازد.

امروز آدامس در طعم ها و اشکال مختلفی به فروش می رود و برخلاف آنچه گفته می شد، امکان آنکه آدامس قورت داده شده برای سال ها به داخل معده ما بچسبد وجود ندارد.

البته لازم است یادآور شویم که ماده اصلی سازنده آدامس غیرقابل هضم است اما بدون هیچ مشکلی از سیستم گوارشی انسان عبور کرده و درست مانند هر غذای دیگر از بدن خارج می شود.