تابش خورشید‏، برق برخی روستاهای کشور را تامین می‌کند

دولت اعتقاد دارد که تامین برق روستاهای دورافتاده از طریق روال عادی سیم‌کشی هزینه‌بر بوده و به صرفه نیست، به همین دلیل تدبیری اندیشیده که استفاده از پنل‌های خورشیدی بر روی بام خانه‌ها و یا مزارع روستانشینان را انجام دهد. پنل‌های خورشیدی فشار اقتصادی خانواده‌های روستایی را نیز کاهش می‌دهند‏، چرا که هزینه کنتور برق آنها صفر می‌شود.

سهم منابع انرژی تجدید پذیر در ایران کمتر از نیم درصد است.

ایران 300 روز آفتابی دارد و پتانسیل ساخت 70 هزار مگاوات برق از این طریق را داراست، در حالی که امروزه تنها 350 مگاوات از این مقدار توسط سلول‌های خورشیدی تامین می‌شود اما در سبد کلی انرژی هنوز تجدیدپذیرها سهم چندانی ندارند؛ سهمی که به کمتر از یک‌درصد و گاهی نیم‌درصد می‌رسد. با اینکه 217 روستا در سراسر ایران، مجهز به پنل‌های خورشیدی برای تامین برق شده‌اند ولی می‌توان با جذب سرمایه‌گذاران و حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان این آمار را افزایش داد.

«مریم نوبختی»، کارشناس انرژی‌های تجدیدپذیر ستاد توسعه فناوری حوزه انرژی در معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، در گفتگو با دیجیاتو اطلاعات جالبی را در مورد این پنل‌ها و استفاده آنها چه در سطح روستایی و شهری‏، مطرح می‌سازد:

«ماموریت اصلی ما در ستاد توسعه فناوری انرژی، حمایت از توانمندسازی شرکت‌های دانش بنیان، کارآفرینی نوآورانه و توسعه اقتصاد دانش بنیان در بخش انرژی است تا این شرکت‌ها برای تجاری سازی خدمات و محصولات دانش بنیان شان در بازارهای داخلی و صادراتی توسعه یابند. موضوع گسترش کاربرد پنل‌های خورشیدی در روستاهای دور از شبکه یکی از سیاست های دولت بوده و در شهرها نیز تبدیل به یک کسب و کار برد- برد برای مردم و دولت شده است. اکثر قریب به اتفاق مناطق کشورمان، پتانسیل بالایی برای استفاده از انرژی خورشیدی دارند و وزارت نیرو نیز حمایت های خوبی برای گسترش این فناوری در بین مردم تدارک دیده است.»

نرخ خرید برق خورشیدی توسط دولت در ایران از کشورهای همسایه بیشتر است

نوبختی در این رابطه توضیح می‌دهد که بر این اساس دولت تضمین می کند که برق تولید شده توسط نیروگاههای تجدیدپذیر بخش خصوصی را طی بازه زمانی 20 ساله با توجه به ظرفیت تولیدی آنها با تعرفه مناسبی خریداری کند. گرچه خرید برق اضافه برای تمام روستاها اجرایی نشده است اما وزارت نیرو تصمیم دارد خرید تضمینی برق خورشیدی را به صورت جدی دنبال کند. این سیاست هوشمندانه باعث جذب سرمایه‌گذاران خارجی شده به طوری که امروزه شاهد حضور شرکت های بسیاری از کشورهای صاحب فناوری مثل آلمان و سوییس و... برای بهره مندی از این فرصت هستیم.»

ستاد توسعه انرژی در این راستا با حمایت از شرکت های دانش بنیان، درصدد است تا با ایجاد همکاری‌های فنی و اقتصادی بین این شرکت‌ها و کمپانی‌های خارجی، زمینه استفاده حداکثری از توان بومی و نفوذ در بازارهای صادراتی نیز فراهم شود. یکی از مشکلاتی که بر سر نصب پنل در روستاها وجود دارد از نظر نوبختی واردات سلول‌های بی‌کیفیت خورشیدی است. سلول‌هایی که برخی در بخش خصوصی آن را با نازل‌ترین قیمت خریداری کرده و وارد بازار داخل می نمایند، از آنجایی که استانداردهای کافی هم برای آن به اجبار در نیامده است، وارد کردن آنها بسیار راحت است:

«این سلول‌ها در نوع باکیفیت خود معمولا عمر مفید طولانی دارند ولی متاسفانه امروزه شاهد هستیم که عملکرد و بازدهی بسیاری از پنل‌ها بعد از دو الی سه سال و در برخی موارد در کمتر از یک سال استفاده، افت فاحشی می یابند. قوانینی درباره استاندارد واردات این پنل‌ها تدوین شده ولی فعلا به مرحله اجرایی در نیامده ولی امیدواریم به زودی شاهد انجام اقدامات لازم در راستای اجرایی سازی دقیق استانداردهای تدوین شده در داخل کشور باشیم.»

این کارشناس جا افتادن این طرح‌ها را در روستاها امری خوش یمن دانسته و وجود خدمات پس از فروش مناسب امروزی را یکی از مسائل جالب توجه در این‌باره عنوان کرد. وی همچنین درباره استفاده از پنل‌های خورشیدی در سطح شهرها گفت: «بسیاری از تجهیزات روشنایی در شهر تهران با پنل‌های خورشیدی کار می کنند و یا بخش کوچکی از برق پارک‌ها توسط این پنل‌ها تامین می‌شوند به زودی شاهد رشد استفاده از این امکانات در شهرها نیز خواهیم بود.»

جدا از روستاهایی که توسط دولت به پنل‌های خورشیدی مجهز شدند و ساکنین آن به استفاده از این روش روی خوش نشان داده‌اند‏، شهرنشینان نیز با تعبیه کردن سلول‌های خورشیدی بر روی سقف منازل خود، آن را تبدیل به یک «نیروگاه کوچیک مقیاس» می کنند، امری که دولت به دنبال نهادینه کردن آن در کشور است تا به جای ساخت نیروگاه‌های بزرگ و گران فسیلی، هر شهروند یک نیروگاه کوچک تامین انرژی در منزل خود داشته باشد. پی‌ریزی و استقبال مردم از پنل‌های خورشیدی می‌تواند راهی برای نجات انرژی و زمین در آینده باشد.