بررسی فیلم Unfriended: Dark Web ؛ یک قصه عامه‌پسند

فیلم Unfriended: Dark Web قصه‌ای به نسبت جذاب از دارک وب تعریف می‌کند.دارک وب یا فضایی که هکرهای زیادی به واسطه دسترسی‌هایشان قادر به انجام هر کاری هستند. از دستکاری کدهای خرید و فروش بیتکوین گرفته تا خلاف‌های بسیار بزرگ‌تر مثل آدم‌ربایی و حتی قتل. در سال ۲۰۱۴ میلادی، کارگردان ناشناخته‌ای به نام «لِوان گابریاتزه» سعی کرده به یک شیوه‌ نامتعارف، به مقوله دارک وب بپردازد. علی رغم فروش نسبتا خوب فیلم Unfriended، این فیلم از نقاط ضعف‌ زیادی رنج می‌برد. در سالی که گذشت کارگردان دیگری به نام استفن ساسکو شانس خودش را برای به تصویر کشیدن قصه‌‌ای ترسناک و رازآلود درباره دارک وب امتحان می‌کند.

• کارگردان: استفن ساسکو
• استودیو تهیه‌کننده: بلام‌هاوس پروداکشنز، یونیورسال پیکچرز
• بازیگران: کالین وودِل، ربه‌کا ریتنهاوس، بِتی گبریل
• بودجه: ۱ میلیون دلار (فروش در گیشه: ۱۰ میلیون دلار)

بلام‌هاوس پروداکشنز کارگردان جدیدی بر ماجراهای Unfriended انتخاب کرد و این بار فردی باتجربه‌تر از گابریاتزه، پروژه فیلم Unfriended را در دست گرفت. استفن ساسکو پیش از کارگردانی Dark Web نگارش سناریوی دو فیلم «کینه» (The Grudge) را بر عهده داشت. ما هم مثل مدیران بلام‌هاوس پروداکشنز حدس می‌زدیم شاید ساسکو بتواند ایده‌ای را که گابریاتزه نیمه‌جان رها کرده، با ایده‌هایش دریابد ولی ماجرا اینجاست ساسکو با وجود تلاش‌هایش، در بعضی از چالش‌های پیش رو نتوانست پیروز بیرون بیاید.

قبل از بررسی و تشریح عناصر فیلم اجازه دهید بر ایده و مضمون جذاب فیلم نگاهی داشته باشیم. ایده و پیرنگی که می‌توانست به مراتب بهتر از چیزی باشد که در فیلم  Unfriended: Dark Web می‌بینیم.

فرض کنید گروهی از هکرها قادر هستند ملت را در تمام مدت شبانه‌روز رصد کنند. حال شما از سر نادانی و شاید هم طمع، یک لپتاپ را که در کافی‌نت جا مانده، با خودتان ببرید. به سمت منزل روانه می‌شوید. بی‌آنکه تبعات این انتخابتان را بدانید. سپس لپ‌تاپ را روشن کرده و بدون هیچ مشکلی به اینترنت متصل می‌شوید و با دوستانتان گپ می‌زنید. از بخت بدتان، صاحب لپتاپ هکری است که دست به جنایاتی وحشتناک زده و برای پیدا کردن لپتاپش دست به هر کاری می‌زند.

ماجرای فیلم Unfriended: Dark Web بیشتر از آنکه ترسناک باشد، سلسله رویدادی را تعریف می‌کند که رازآلود است. با تماشای سکانس‌های ماجرا، سوال‌های متعددی پیش می‌آید و به واسطه آن، معمایی شکل می‌گیرد. این دسته از آثار زمانی جذابیت پیدا می‌کنند که مخاطب، دانای کل نباشد. خوشبختانه ما هم مثل شخصیت اصلی ماجرا یعنی ماتیاس (کالین وودِل) فردی بی‌اطلاع و شاید هم نادانی هستیم که فکر می‌کنیم ماتیاس درگیر یک موضوع شخصی شده. ولی سناریوی فیلم Unfriended: Dark Web پتانسیلش را دارد که غافل‌گیرمان کند.

ایده و مضمونی جذاب، تماشای این اثر را قابل تحمل می‌سازد.

 کارگردان فیلم قبلی به اقتضای مضمون و پی‌رنگ ماجرا تصمیم گرفت از نمای دید اول شخص (POV) استفاده کند. ساسکو در این فیلم سنت‌شکنی نکرده و با عملکردی بهتر از این نما استفاده می‌کند. این بار نما از جانب شخصی است که ایده‌های شیطانی ماجراهای فیلم زیر سر اوست. در حقیقت ماجرا از دید دانای کل روایت می‌شود ولی برعکس شخصیتی که بر تمام رویدادهای فیلم آگاه است، ما به عنوان مخاطب در همان سکانس‌های اولیه، از ماجرا چیزی سر در نمی‌آوریم. شاید بپرسید چرا مثل دیگر آثار سینمایی، از نماهای معمول و رایج در این فیلم استفاده نشده؟

زمانی که تصویربردار دوربین را به حالت اول شخص، آن هم با یک لنز نرمال استفاده می‌کند، در حقیقت چند منفعت برای بیننده فراهم کرده. اول اینکه مخاطب با هیجان روی سوژه‌های ماجرا تمرکز می‌کند. دوم، کنش و واکنش‌های بازیگران را در نقش کاراکترهایشان به خوبی می‌بیند و به مراتب ایفای نقش‌شان، هر چقدر هم می‌خواهد بد باشد، باورپذیرتر خواهد بود. سوم، مخاطب بازیگر را فریم به فریم دنبال می‌کند. هیجان‌انگیز نیست؟

با تماشای رویدادهای فیلم Unfriended: Dark Web هیجان‌زده می‌شویم و شاید هم با چند شخصیت در این ماجرا، همذات‌پنداری کنیم. ساسکو که خودش فیلم‌نامه این فیلم را به رشته تحریر درآورده، قصه‌ای باورپذیر تعریف می‌کند. جالب است که چفت و بسطی قابل قبول در ابتدای ماجرا از سناریوی این فیلم نمی‌بینیم. کاراکترهای قصه که چند جوان بیشتر نیستند، با سوال و جواب‌های متعدد از ماتیاس درباره نحوه آلوده شدنش به این ماجرا، حفرات داستانی و ابهامات موجود را برطرف می‌سازند. گویا ساسکو پس از پایان برداشت نهایی فیلم، به برخی از سوالات و ابهامات پاسخ نداده بود. به همین خاطر او برداشت‌هایی اضافه بر سازمان، به خط داستانی تزریق می‌کند که خوشبختانه در این امر توانسته موفق باشد.

متاسفانه فیلم Unfriended: Dark Web ریتم و ضرب‌آهنگی یکنواخت دارد. نه یک حالت سکون بر بخش‌های مختلف داستان حاکم است تا تعلیقی شکل بگیرد و نه نقطه اوجی بر اکشن‌های قصه حس می‌شود که آدرنالین خون‌مان بالا برود. در آثار وحشت و حتی رازآلود، منحنی روایت فیلم یا باید صعودی باشد یا سینوسی. پیش از این، به این موضوع اشاره داشتیم کارگردان از نمای اول شخص برای فیلمش بهره می‌برد. یکی از معایب این شیوه فیلم‌برداری را می‌توان در عدم ایجاد یک تعلیق مناسب در بستر حوادث اصلی فیلم دانست. این یعنی فاجعه؛ یعنی ضعف در ترساندن مخاطب.

اگر خوش‌بینانه به سراغ این فیلم بروید، احتمالا از آن لذت خواهید برد.

 و اما بحث اصلی اینجاست چرا فیلم Unfriended: Dark Web جزو یک فیلم سینمایی بلند در سبک وحشت تعریف شد؟ شاید چون استودیوی تهیه‌کننده اطمینان داشته با طبقه‌بندی محصولش در ژانر وحشت، فروشش را در گیشه تضمین می‌کند. مهم نیست فیلم سینمایی مورد نظر مثل راهبه (The Nun)، محصولِ یک فرنچایز معروف باشد یا خیر. آثار سینمایی در این سبک معمولا فروش خوبی در گیشه دارند. به خصوص که گفته می‌شود Unfriended با بودجه‌ای ارزان، نزدیک به ۱ میلیون دلار ساخته شده و در گیشه توانسته ۱۰ میلیون دلار برای بلام‌هاوس پروداکشنز، استودیوی تهیه‌کننده سود داشته باشد. نکته خنده‌دار اینجاست فیلم Unfriended: Dark Web اصلا مولفه‌های سبک وحشت را در خود ندارد. شاید فقط بچه‌های خردسال از تماشای بالا و پریدن‌های بازیگرها از دید رابط کاربری اسکایپ وحشت کنند! یک فرد بالغ و عاقل، دلهره آن چنان حادی نسبت به حوادث موجود برایش پیش نمی‌آید که از فرط وحشت، جیغ‌های بنفش بکشد.

و اما سوال آخر. آیا فیلم Unfriended: Dark Web الزاما اثر بدی است چون در ژانر خود موفق عمل نکرده؟ این سوال را می‌توان هم با بله پاسخ داد و هم با خیر. Unfriended از نگاه یک فیلم در ژانر وحشت به شدت ضعیف است و اصلا نمی‌توان این فیلم را با آثار خوش‌ساخت و هم‌ترازش در سال ۲۰۱۸ میلادی مقایسه کرد.  ولی اگر بخواهیم فیلم Unfriended: Dark Web را به چشم یک اثر رازآلود و معمایی تماشا کنیم، بدون شک این قدرت را خواهد داشت برای ۹۰ دقیقه سرگرم‌مان کند. به ویژه که به موضوعی می‌پردازد که این روزها همه درگیر آن هستند: فضای مجازی!