جمع‎بندی 2018؛ نگاهی به کارنامه پلی استیشن 4 در سالی که گذشت

پلی استیشن 4 در حالی سال پنجم خود را پشت سر گذاشت که هم‎چنان بهترین پلتفرم گیمینگ بازار بود و در حالی وارد سال 2019 می‎شود که قطعاً باید منتظر شایعات فراوان از پلی استیشن 5 و چند انحصاری نویدبخش باشیم.

برجسته‎ترین دلیل برتری پلی استیشن 4 در سالی که گذشت، بلاک‎باسترهای بسیار کیفیتی مانند God of War و Marvel's Spider-Man بود. پلی استیشن 4 در قیاس با ایکس باکس وان انحصاری‎های بیشتری داشت و این برتری نه صرفاً در کمیت، بلکه در کیفیت مشهود بود؛ بنابراین خیلی کم پیش آمد که دارندگان پلی استیشن 4 در حسرت بازی خاصی بمانند؛ هرچند که روی این پلتفرم خبری از یک شبیه‎ساز دزدان دریایی و یک بازی‎ ریسینگ جهان‎باز بسیار باحال نبود.

در این سال پلی استیشن 4 نشان داد که علاوه بر کنسول خانگی‎اش، دو پلتفرم دیگر هم برای ارائه بلاک‎باسترهای انحصاری دارد؛ نخست پلی استیشن وی آر که هدستی نسبتاً گران‎قیمت برای تجربه عناوین واقعیت افزوده است و دیگری سرویس PlayLink که موبایل هوشمند شما را وارد معادله می‎کند.

سونی در کنار موفقیت بسیارش، نشان داده که شدیداً از خود راضی است؛ به عنوان مثال هنوز خبری از یک سرویس اشتراکی شبه نت‎فلیکس، مثل کاری که مایکروسافت با گیم پس انجام داد روی پلی استیشن 4 نیست و از شواهد برمی‎آید که سونی علی‎رغم میل باطنی‎اش به سیستم کراس-پلی برای تجربه بین کنسولی عناوین مدرن تن داده است. با این همه، استراتژی‎های سونی به خوبی جواب داده‌اند و به سختی یک طرفدار پلی استیشن 4 می‎یابید که از سال 2018 ناراضی بوده باشد یا نسبت به حتی بهتر بودن سال 2019 تردید داشته باشد.

• جمع‎بندی 2018؛ نگاهی به کارنامه ایکس باکس وان در سالی که گذشت
• جمع‎بندی 2018؛ نگاهی به کارنامه پلی استیشن 4 در سالی که گذشت
• جمع‎بندی 2018: نگاهی به کارنامه پی سی گیمینگ در سالی که گذشت
• جمع‎بندی 2018: نگاهی به کارنامه نینتندو سوییچ در سالی که گذشت

سخت‎افزار

از سال 2016 شاهد وجود دو مدل از پلی استیشن 4 در بازار بوده‎ایم: مدل استاندارد که سال 2013 به بازار آمد و مدل قدرتمندتر پلی استیشن 4 پرو. قیمت‎گذاری این روزها بدین شکل است که با پرداخت 300 دلار می‎توانید به مدل استاندارد پلی استیشن 4 با 1 ترابایت حافظه داخلی و یک بازی دسترسی باشید. پلی استیشن 4 پرو با 1 ترابایت حافظه داخلی و یک بازی باندل شده هم 400 دلار روی دست‎تان هزینه می‎گذارد. هر دو سیستم بازی‎هایی یکسان را اجرا می‎کنند و هیچ عنوانی در انحصار مدل قدرتمندتر پرو نیست.

بازی‎های مولتی پلتفرم کماکان بهترین ویژگی‎های بصری را روی ایکس باکس وان ایکس دارند؛ بنابراین اگر از عاشقان گرافیک هستید انتخاب اصلی شما باید کنسول مایکروسافت باشد. اما پلی استیشن 4 استاندارد و پلی استیشن 4 پرو هم هنوز حرف‎های بسیار گفتن دارند و برخی از خوش‎منظرترین بازی‎های امسال را به اجرا در می‎آورند. پلی استیشن 4 پرو حالت‎هایی برای اجرای Monster Hunter World با فریم ریت بالاتر دارد و بازی انحصاری God of War هم بدون تردید تمام دارندگان مدل ابتدایی پلی استیشن 4 را به خرید مدل پرو ترغیب می‎کند.

شبکه و سرویس‎ها

به‎روزرسانی‎هایی که امسال برای فرمور پلی استیشن 4 عرضه شد، عمدتاً آن چیزی نبود که انتظارش را داشتیم. تنها دو به‎روزرسانی بزرگ وجود داشت. آپدیت 5.50 کنترل والدین را به کنسول اضافه کرد و شامل قابلیت سوپرسمپلینگ برای آن دسته از خریداران پلی استیشن 4 پرو بود که تلویزیون 4K در دسترش‌شان نبو اما می‎خواستند وضوح تصویر بالاتری نسبت به مدل استاندارد داشته باشند. آپدیت 6.02 هم مشکلی که باعث می شد کنسول مردم پس از زنجیره‎ای از اعمال به صورت کامل قفل شود را برطرف کرد. بسیاری تصور می‎کردند که با عرضه آپدیت «مهم» 6.0 شاهد تغییراتی اساسی (چه در قابلیت‎های کنسول و چه در رابط کاربری آن) خواهیم بود اما سونی بازهم مشتریانش را ناامید کرد.

اما در خبری خوشحال‎کننده‎تر، سونی امسال اعلام کرد که قابلیت تغییر نام در پلی استیشن نتوورک در راه است؛ هرچند که تاریخ دقیقی برای ارائه این قابلیت اعلام نشده.خبر هیجان‎انگیز دیگر هم این بود که پس از سال‎ها مخالفت، سونی بالاخره در آینده امکان کراس پلی بازی «فورت‎نایت و دیگر عناوین شخص ثالث معین» را فراهم خواهد کرد. این قابلیت‎ هم‎اکنون برای فورت‎نایت راه‎اندازی شده و در فاز بتا به سر می‎برد. تاریخ دقیق خروج این قابلیت از فاز بتا و نیز شروع به کار سایر بازی‎هایی که از آن پشتیبانی خواهند کرد هنوز اعلام نشده است.

برخی از تغییرات امسال هم چیزهایی نبودند که به مذاق گیمرها خوش بیایند. به عنوان مثال سونی اعلام کرد که از ابتدای ماه مارس 2019، عناوین رایگان سرویس پلی استیشن پلاس دیگر شامل بازی‎های پلی استیشن 3 یا پلی استیشن ویتا نخواهد بود. این مسئله به بازی‎هایی که پیشتر دانلود کرده‎اید یا در آینده دانلود خواهید کرد آسیبی وارد نمی‎کند؛ اما دیگر خبری از بازی‎های این دو پلتفرم در لیست ماهانه سونی نخواهد بود. شاید با خودتان فکر کنید که اصلاً هیچکس در این دوره و زمانه با پلی استیشن ویتا بازی نمی‎کند اما حقیقت اینست که پلی استیشن پلاس به تنهایی جامعه طرفداران این کنسول دستی را زنده نگه داشته بود.

مشترکین پلاس امسال چند ماه بسیار خوب داشتند؛ به عنوان مثال بازی‎های SOMA، یاکوزا کیوامی و بلادبورن در ماه‎های دسامبر، نوامبر و مارس رایگان شدند. اما چند ماه نه چندان جالب (مثل زمانی که Knack رایگان شد) هم در کارنامه پلی استیشن پلاس به چشم می‎خورد. در ماه سپتامبر هم دستینی 2 به صورت رایگان به دست مشتریان رسید که خوب یا بد بودن این ماه، بستگی به کسی دارد که نظرش را می‎پرسید.

سرویس PlayStation Now هم امسال تغییری مهم به خود دید که بدیهتاً برای رقابت سازنده‎تر با سرویس موفق گیم پس مایکروسافت بوده است. این سرویس به صورت معمول اجازه استریم کالکشنی از بازی‎های پلی استیشن 4، پلی استیشن 3 و پلی استیشن 2 را روی پلی استیشن 4 یا پی سی فراهم می‎کند. اما از این پس با خرید اشتراک 20 دلاری PS Now در هر ماه، قادر به دانلود بازی‎های پلی استیشن 4 و پلی استیشن 2 هم هستید.

واقعیت مجازی

پلی استیشن وی آر هیچوقت قرار نبود هدستی پریمیوم برای تجربه بازی‎های واقعیت مجازی باشد. این هدست در سالی که گذشت جایگاه خود به عنوان نقطه تقاطع مقرون به‌صرفگی و پرفورمنس قابل قبول را حفظ کرد؛ هرچند که مثل سایر تکنولوژی‎های واقعیت مجازی، ضعف‎های خودش را هم داشت.

پلی استیشن وی آر امسال به شکلی آهسته اما پیوسته میزبان عناوین جدید بود. بهترین مثال در میان بازی‎های عرضه شده، Astro Bot بود که توسط استودیوی ژاپن سونی ساخته شد و حتی می‎تواند یکی از نامزدهای بهترین بازی سال باشد. این بازی برخلاف آنچه معمولاً در عناوین واقعیت مجازی دیده می‎شود، یک پلتفرمر سوم شخص است که گیمر را در جهانی پر از چالش‎های پریدنی و آیتم‎های قابل جمع‎آوری مخفی غرق می‎کند. بسیاری از مردم عقیده دارند تجربه عناوین سوم شخص در محیط واقعیت مجازی بیهوده است اما اگر حضور در جهانی سه بعدی را تصور کنید که کاراکتری مثل ماریو یا رچت در آن، اطراف شما بالا و پایین می‎پرند احتمالاً از چنین ایده‎ای استقبال کنید. Moss هم یک بازی سوم شخص دیگر بود که از نظر گرافیکی حرف‎های زیادی برای گفتن داشت.

اما لاین آپ عناوین ارزشمند پلی استیشن وی آر به همین محدود نمی‎شود و شاهد عرضه چند بازی قابل توجه دیگر هم بودیم؛ از جمله Firewall که یک شوتر تاکتیکال چند نفره است، Tetris Effect که به صورت انحصاری روی پلی استیشن 4 عرضه شده و Beat Saber که ایده کلی بازی‎هایی مانند Guitar Hero را برداشته و در قالبی شدیداً نوآورانه پیاده‎ کرده. اما تکنولوژی واقعیت مجازی به صورت کل، و پلی استیشن وی آر به عنوان بخشی از آن، هنوز هیچ بازی شاخصی ندارد که به خاطرش یکی از این هدست‎ها را تهیه کنید.

بازی‎سازان شخص ثالث هم ظاهراً از تب و تاب واقعیت مجازی فاصله گرفته‎اند. Tomb Raider جدید به عنوان مثال دیگر مثل نسخه قبلی شامل یک حالت واقعیت مجازی نبود و اکتیویژن و الکترونیک آرتز هم دیگر تمایلی به ساخت بازی‎های کوچک برای این پلتفرم نداشتند. یوبیسافت هم به همین ترتیب نسخه غیر واقعیت مجازی Star Trek Bridge Crew را در ماه دسامبر عرضه کرد و عنوان Transference را هم در دستور کار داشت که هم در حالت عادی و هم در حالت واقعیت مجازی قابل بازی است. در نهایت سونی امسال با عرضه Wipeout Omega Collection یکی از برندهای شناخته‎ شده‎اش را بالاخره به پلی استیشن وی آر آورد و در حالی که آخرین روزهای سال 2018 را پشت سر می‎گذاشتیم، نسخه واقعیت مجازی Borderlands 2 هم عرضه شد؛ هرچند که احتمالاً همه ما Borderlands 3 را به نسخه واقعیت مجازی بازی قبلی ترجیح می‎دادیم.

بازی‎ها

سونی ماه‌های ابتدایی سال را با چند بازی تحسین برانگیز شروع کرد. نخستین انحصاری، نسخه بازسازی شده بازی محبوب Shadow of The Colossus در ماه فوریه بود که نه‌تنها موفق به جلب رضایت طرفداران قدیمی شد، بلکه گیمرهای کم سن و سال‎تر را هم با یکی از کلاسیک‎های شاهکار آشنا کرد. در ماه مارس هم گاد آو وار استودیوی سانتا مونیکا را داشتیم آینده‎ای نویدبخش برای این فرنچایز رقم زد. در ماه مه نوبت به Detroit: Become Human رسید که به زعم بسیاری یکی از بهترین اینتراکتیو دراماهای چند سال اخیر بود و در نهایت Marvel's Spider-Man را در ماه سپتامبر داشتیم که به بنچمارکی برای بازی‎های اسپایدرمن تبدیل شد.

در این بین چند بازی مستقل جالب هم به صورت همزمان برای پلی استیشن 4 و پی سی عرضه شد؛ مانند The Swords of Ditto و Moonlighter. اما واکنش به این بازی‎ها آنطور که انتظار می‎رفت خوب نبود و گیمرها عمدتاً منتظر عرضه آنها روی پلتفرم نینتندو سوییچ بودند. گرچه Swords of Ditto برای سوییچ عرضه نمی‎شود اما Moonlighter به کنسول هیبریدی نینتندو آمد و رضایت از این نسخه عمدتاً بیشتر بود.

از این‎ها که بگذریم سونی امسال سرویس PlayLink را در دستور کار داشت که پلتفرمی جالب برای رقابت نه چندان جدی با عناوین گروهی نینتندو است. این سرویس به گیمرها اجازه می‎دهد که به تجربه گروهی بازی‎ها روی موبایل هوشمندشان بپردازند و غالباً میزبان بازی‎هاییست که چندان پیچیدگی ندارند و صرفاً ساخته شده‎اند تا چند ساعتی سرگرم‌تان کنند. اما شاید تنها مثال نقض، بازی Hidden Agenda باشد که توسط سازندگان Until Dawn ساخته شده و اتمسفری تیره تر را به تصویر می‎کشد.

سایر مسائل به صورت خلاصه

• سونی امسال در خبری بسیار غافلگیرکننده اعلام کرد که در نمایشگاه E3 سال 2019 حضور نمی‎یابد. چنین چیزی از اواسط دهه 90 که سونی شروع به شرکت در نمایشگاه E3 کرد بی‎سابقه بوده است. البته که سونی در این مسیر تنها نبوده و نینتندو، مایکروسافت، اکتیویژن و الکترونیک آرتز هم پیش‎تر دست به حرکتی مشابهی زده بودند.
• سونی در حرکتی عجیب در ماه اکتبر از کفش‎های ورزشی نایکی با تم پلی استیشن رونمایی کرد. این کفش اسنیکرز خاکستری رنگ کیفیت بسیار خوبی داشته و احتمالاً دل تمام طرفداران کنسول سونی را می‎برد.

اما عدم تعیین تاریخ عرضه بازی‎ها زمانی غیرقابل تحمل می‎شد که سونی نمی‎توانست هر سال یک یا دو کاندید جدی برای بهترین بازی سال عرضه کند. این کمپانی طی سال‎های اخیر به دنبال رسیدن به بالاترین میزان کیفیت بوده و عدم ارائه یک تاریخ مشخص برای انحصاری‎های جدیدش، قطعاً فاکتوری به حفظ کیفیت مد نظر ژاپنی‎ها کمک کرده.

برای سونی، سال 2019 سال پتانسیل‎هاست؛ اما در عین حال سالی عجیب هم هست. این کمپانی در نمایشگاه سالانه E3 شرکت نمی‎کند و مایکروسافت تنها شرکتی خواهد بود که کنفرانسی بزرگ برگزار خواهد کرد. ضمناً فستیوال سالانه PlayStation Experience سال 2018 هم برگزار نشد. بنابراین هم‎اکنون نه‎تنها نمی‎دانیم که انحصاری‎های پلی استیشن 4 چه زمانی عرضه می‎شوند، بلکه این را هم‎ نمی‎دانیم که چه زمانی باید منتظر اعلام تاریخ عرضه آن‎ها بود.