ققنوس در شهر؛ نگاهی به سرگذشت سوپرخودروهای مرسدس بنز و بررسی SLS AMG در تهران

پرده اول

با پایان جنگ جهانی دوم و از باقیمانده ویرانه های آلمان غربی،  شرکت مرسدس بنز که به مدت یک دهه هیچ محصول جدیدی را تولید نکرده بود در طی یک دهه آینده با معرفی 3 خودروی مسابقه ای سرنوشت این شرکت را برای همیشه تغییر داد.

مهم ترین رقابت های اتومبیل رانی جهان یعنی مسابقه 24 ساعته لومانز فرانسه نیز بیش از 10 سال به دلیل جنگ برگزار نشد و با از سر گیری این رقابت سالیانه، نام های جدیدی همچون فراری و جگوار به عنوان مدعیان اصلی مطرح شده بودند.

مرسدس در اولین گام با معرفی W194 موفقیت شگرفی را در اکثر مسابقات اتومبیل رانی به نام خود ثبت کند. مرسدس توانست در مسابقه لومانز سال 1952 میلادی قهرمان این رقابت ها شود. در ادامه مرسدس از 300 SLR  که خودروی قدرتمندتری به نسبت W194 بود را برای مسابقات استقامت همچون لومانز و میلامیگا رونمایی کرد.

300 SLR یک خودروی مسابقه ای کامل بود و توانست در مسابقه میلامیگا 1955 رتبه اول و دوم را کسب کند اما تصادف یکی از 300 SLR حاضر در مسابقه 24 ساعت لومانز در همان سال که منجر به مرگ 83 نفر و مجروح شدن 180 نفر شد. پایانی بر حضور ستاره پر فروغ آلمانی در رقابت های اتومبیل رانی برای سه دهه آینده بود. اما این تازه شروع مرسدس برخواسته از جنگ بود.

مکس هافمن به عنوان نماینده مرسدس در آمریکا پس از مشاهده پتانسیل خودروهای مسابقه ای این شرکت، پیشنهاد داد تا مدل شهری W194 نیز توسط مرسدس بنز ساخته شود و این خودرو به جای اروپا در آمریکا و نمایشگاه نیویورک رونمایی شود. مدیر وقت مرسدس بنز با این پیشنهاد موافقت می کند.

300SL در نمایشگاه  نیویورک 1954 به جهانیان معرفی شد. شاسی فضایی، تعلیق مستقل هر چهارچرخ، بدنه آلومینیومی، موتور 6 سیلندر خطی با حجم 3 لیتر و سیستم تزریق مستقیم سوخت، روغن کاری کارتل خشک در بخش فنی از 300SL یک خودروی شهری با باطنی کاملا مسابقه ای ساخته بود. اما مهم ترین نکته این خودرو زبان طراحی بی مانند آن بود.

درب های موسوم به گالوینگ باعث شدند تا 300SL را به عنوان یکی از مهم ترین خودروهای دهه 50 میلادی و شاید تاریخی ترین محصول مرسدس  بنز پس از جنگ جهانی دوم لقب داده شود. مرسدس در ابتدا مدل کوپه را تولید کرد و پس از آن مدل رودستر 300SL را با قدرت بیشتر تولید کرد. کاپوت کشیده خودرو در کنار فضای کوچک اتاق و شکل کلی بخش انتهایی خودرو و سقف که حالتی تخم مرغی دارد متفاوت از هر خودروی دیگر مرسدس بنز تا آن زمان بود.

ابروهای کناری که از بدنه بیرون زده شده است تنها به دلیل مسائل آیرودینامیکی توسط طراحان قرار داده نشده بلکه از حرکت جریان آب به سمت شیشه ها جلوگیری می کند. لغت SL نیز که مخفف" Super-Leicht " سبک وزن بودن این خودرو را نشان می دهد. مرسدس بنز هر دو مدل 300SL را با مدل W113 که قیمت پایین تری داشت جایگزین کرد. در این بین نیز مدل ارزان قیمت تر 190SL تنها به صورت رودستر تولید شد تا علاقه مندان بتوانند با قیمت پایین تر خودروی محبوب خود را خریداری کنند.

پرده دوم

در سه دهه بعدی سری SL به فراخور زمان در نسل های مختلفی توسط مرسدس بنز تولید شد و به خصوص مدل های رودستر آن علاقه مندان بسیاری را به سمت خود جذب کرد.

در این بین اما هیچگاه یک سوپراسپرت واقعی با عملکردی در حد خودروهای مخصوص اتومبیل رانی از سوی مرسدس بنز همانند آن سه گانه درخشان مرسدس در دهه 50 میلادی تولید نشد.

در این بین مرسدس با همکاری مشترک مک لارن بار دیگر نام SLR را زنده کرد و از آن جا که مک لارن در مسابقات فرمول یک حضور داشت و از قوای محرکه مرسدس بنز استفاده می کرد این همکاری مشترک شکل گرفت و قرار شد مک لارن در بخش شاسی و سیستم تعلیق خودرو کار کند و مرسدس نیز قوای محرکه در خور این مدل را تولید کند.

این خودرو به صورت اختصاصی برای مرسدس در خاک انگلستان و مقر فعلی مک لارن تولید شد. SLR که به موتور 8 سیلندر 5.4 لیتری سوپرشارژ شده مجهز بود با حداکثر قدرت 617 اسب بخار و 780 نیوتن متر گشتاور در مدل پایه آن را می توان جانشین به نسبت شایسته ای برای 300 SLR افسانه ای لقب داد.

پرده سوم

پس از گذشت حدود نیم قرن ازرونمایی 300SL و ترک مسابقات فرمول یک به طور مستقیم. مرسدس در سال 2010 با بازگشت به مسابقات فرمول یک با راننده افسانه ای یعنی مایکل شوماخر و نیکو رزبرگ آلمانی بار دیگر آمده بود تا برگی دیگر از تاریخ این شرکت بزرگ را رقم بزند. اما نکته مهم تر بازگشت دوباره محصول افسانه ای مرسدس یعنی 300SL بود.

مرسدس در سال 2010 از SLS با درب های گالوینگ به عنوان جانشین خلف 300SL رونمایی کرد. SLS به طور کامل توسط بخش محصولات رده بالای این شرکت یعنی AMG ساخته شده است. لغت SLS نیز مخفف "Super Leicht Sport" است. مرسدس در ادامه حیاط این محصول، مدل های مختلفی از آن را تولید کرد. به طور مثال در سال 2012 مرسدس از نسخه تمام الکتریکی آن تحت یک مدل کانسپت در نمایشگاه پاریس رونمایی کرد.

در نهایت نسخه رده بالای Black Series با تولید محدود توسط مرسدس بنز تولید شد که امروزه ارزش و قیمت بسیار بالایی دارد. در هر صورت SLS در سال هایی که قوانین واردات به سختی چند سال اخیر نبود. در تعداد کمتر از انگشتان یک دست و با شرایط و مجوزهای خاص که توسط دولت قبل داده شده بود در ایران عرضه شد و در ادامه دو نسخه Black Series نیز از آن به کشور ما راه پیدا کرد. در هر صورت شرایطی دست داد تا در یک روز بارانی، ساعاتی را با یکی از اولین SLS های راه پیدا کرده به کشورمان بگذرانیم و در ادامه به شرح این بازگشت تاریخی و این خودرو خواهیم پرداخت.

پروژه طراحی SLS از سال 2005 آغاز شد. مارک فترستون به عنوان رهبر طراحی بیرونی  شرکت مرسدس در ابتدا یک مدل ¼ از این خودرو را به عنوان گالوینگ جدید طراحی کرد. در ادامه شش مدل ¼ توسط تیم طراحی مرسدس بنز طراحی شد. در نهایت یکی از این مدل ها انتخاب و یک مدل سایز واقعی از آن پس از 6 ماه ساخته شد و مرسدس تقریبا به مدلی که به دنبال آن بود رسید.

مارک فترستون درباره طراحی این خودرو می گوید

ما به دنبال یک طراحی بدون زمان همانند 300SL بودیم. ما فقط یک سوپرخودرو مدرن و امروزی نمی خواستیم. بلکه باید هم به گذشته خود وفادار می بودیم و هم به دنبال نسل جدیدی از مشتریان بودیم. برای این کار ما از طراحی هواپیماهای مختلف و جت های جنگنده الهام گرفتیم. به خصوص در بخش طراحی داخل اتاق، من به کاکپیت های مختلفی نگاه کردم. طراحی و جایگاه خاص شیشه جلو نشان دهنده بخشی از این الهام گیری است.

اگر بخواهیم توصیفی کوتاه از طراحی بدنه SLS داشته باشیم می توان آن را آشنای غریبه دانست.

جلو پنجره خودرو مشخصا یادآور 300SL است. کاپوت بلند بالای آن طولی در حدود 2 متر دارد و در دو طرف بدنه طرح آبششی با دو خط افقی دیده می شود. این طرح در دو طرف کاپوت خودرو نیز کار شده است و به نوعی نقش خروجی هوا را بازی می کند.

درب های گالوینگ افسانه ای این بار با چاشنی انفجار کار شده در لولاهای آن مجهز شده اند تا امکان جدا شدن درب ها در زمان چپ شدن خودرو به روی سقف را ممکن می سازد تا سرنشینان بتوانند با ایمنی بیشتری از خودرو خارج شوند. گرچه همین سیستم در حدود 40 کیلوگرم به وزن خودرو افزوده است.

در بخش انتهای خودرو گرچه فرم کلی سپرهای کناری از خطوط نرم همانند 300SL بهره می برد اما بدون شک این بخش بیشترین تغییرات را به نسبت 300SL داشته است. خطوط تند و تیز بر روی درب صندوق دیده می شود.

چراغ عقب با کشیدگی خاصی کار شده اند در بخش پایینی سپر نیز از  طرح مثلثی سه گانه و خروجی اگزوز با قاب کرومی استفاده شده است. بر روی درب صندوق نیز اسپویلر متحرک که نقش ترمز هوایی را نیز بازی می کند قرار داده شده است. پیش از این مرسدس بنز در مدل SLR از اسپویلر متحرک بهره گرفته بود. حتی آینه های دو طرف نیز بر روی درب گالوینگ قرار داده شده که کاملا مشابه با 300SL است.

در داخل اتاق اولین چیزی که توجه شما را جلب می کند. ستون های ضخیم SLS به نسبت 300SL است. تونل گیربکس که بین دو سرنشین قرار دارد و محل عبور شفت اصلی انتقال قدرت به چرخ های عقب است دو صندلی را از یکدیگر جدا می کند. فرمان خودرو به صورت D-cut طراحی شده است  و طرح پشت آمپری دارای دو بخش اصلی سرعت سنج و دور سنج موتور است. در بین این دو یک صفحه نمایش دیجیتال قرار دارد.

اهرم تعویض دنده در بخش مرکزی کنسول قرار گرفته است و در کنار آن کلیدهای مربوط به تنظیمات سریع خودرو همچون کلید استارت، دکمه AMG، تنظیم صدای اگزوز، حالت رانندگی قرار دارد و همانند تمامی محصولات دیگر مرسدس شاهد کار شدن پد و کلید تنظیمات خودرو در همین بخش هستیم. در بخش بالایی کنسول نیز صفحه نمایش مرکزی قرار دارد که خروجی تهویه مطبوع دایروی شکل نیز در دو طرف آن کار شده است.

مرسدس در بخش قوای محرکه از موتورV-8 با کد M 159 در نقش قلب تپنده SLS استفاده کرد. این موتور با حجم دقیق 6.208 cc توانایی تولید حداکثر قدرت 563 اسب بخار در حداکثر دور 6800 و حداکثر گشتاور 650 نیوتن متری در در دور 4750 را دارد. مرسدس برای کاهش هرچه بیشتر مرکز ثقل SLS از سیستم روغن کاری خشک (Dry Sump) در این موتور استفاده کرده است.

قوای محرکه SLS آرایش transaxle دارد. در این آرایش موتور تا جای ممکن عقب تر از محور جلو قرار داده می شود و توسط یک شفت قدرت تولیدی موتور به دفرنسیال عقب ارسال می شود. اما مرسدس برای به حداکثر رساندن توازن وزنی به صورت هوشمندانه ای جعبه دنده 7 سرعته دو کلاچه نیمه اتوماتیک را به محور عقب انتقال داده است. همچنین مرسدس برای کاهش وزن هرچه بیشتر شفت قدرت را به کلی از فیبرکربن ساخته است.

ترمزهای SLS نیز به صورت استاندارد از نوع دیسکی  و آهن پرداخت شده هستند که در جلو برابر 390  میلی متر و در عقب برابر 360 میلی متر هستند. کلیپر ترمز جلو دارای 6 پیستون آلومینیومی و کلیپر عقب دارای 4 پیستون است. سایز چرخ های عقب نیز 20 اینچی و چرخ های جلو از نوع 19 اینچی هستند.

سیستم تعلیق نیز در جلو و عقب  از نوع دو بازوی جناغی است. همچنین این خودرو از محدود کننده لغزش دیفرانسیل بهره می برد. در نهایت وزن آن به 1620 کیلوگرم می رسد.

مرسدس SLS اما عاری از مشکل نبود. به دلیل طراحی خاص بدنه ورود و خروج از آن راحت نبود و با قرار گیری بروی صندلی عملا بدون بلند شدن امکان بستن درب های خودرو نبود.

دید رو به بیرون خودرو به دلیل کاپوت بلند بالای آن چنان جالب خوب نبود و دید عقب نیز شرایط مشابهی دارد و با این که صندلی از تنظیمات برقی برخوردار است اما در رانندگی های طولانی مدت چندان راحت نیست. SLS دارای سه حالت مختلف رانندگی یعنی راحت، اسپرت و اسپرت پلاس است و با انتخاب دکمه AMG در کنار دست راننده تنظیمات خودرو در تهاجمی ترین حالت ممکن قرار می گیرد.

به طور کلی SLS یکی از راحت ترین سوپراسپرت ها به شمار می رود و می تواند مناسب ترین گزینه برای رانندگی در جاده های طولانی باشد اما صندلی های آن همانطور که پیش تر گفتیم این راحتی را پس از مدتی از شما صلب می کند. گرچه در مدل های بعدی همچون GT و Black Series مشکل صندلی ناراحت و تنظیمات آن بهبود زیادی پیدا کرد.

فرمان خودرو راننده را از وضعیت محور جلو و میزان چسبندگی لاستیک ها آگاه می کند اما شرایط وزنی آن ممکن است راننده را کمی گیج کند. شاسی تمام آلومینیومی سفت و سخت و تعلیق مناسب و موتور قدرتمند AMG می تواند تمام چیزی باشد که از یک سوپرخودرو GT انتظارش را دارید.

اما در واقعیت مسئله کمی متفاوت است. در ابتدای عرضه، SLS خودروی محبوب جرمی کلارکسون با مشکل انتقال قدرت بر روی زمین مواجه شد. در واقع SLS بیش از حد رفتاری سرکشانه از خود نشان می داد و محور عقب آن به مدد گشتاور بسیار زیاد به سرعت دچار بیش فرمانی و از دست دادن چسبندگی می شد. جعبه دنده 7 سرعته دو کلاچه نیز عملکرد چندان صحیحی از خود نشان نمی داد و تاخیر در تعویض دنده به خصوص در زمان سنگین کردن دنده ها مشهود بود.

اما موتور خودرو بین دورهای 4000 تا 7000 rpm عملکرد خارق العاده ای از خود نشان می دهد و همان چیزی است که از یک محصول ساخت AMG انتظار دارید. در شتاب گیری های ثانویه SLS قدرت خود را نشان می دهد و کیلومتر شمار را به سرعت در می نوردد.

در واقع SLS بیش از آن که یک خودروی مخصوص پیست های اتومبیل رانی همچون اجداد خود باشد، مناسب یک رانندگی تند و تیز به نظر می رسد.

گرچه مرسدس در مدل های قدرتمند تر یعنی GT و به خصوص مدل تولید محدود Black Series این مشکلات را به مقدار بسیار زیادی حل کرد و در ادامه با اتمام تولید SLS و معرفی AMG GT با قیمت پایین تر، اما قابلیت های بسیار زیاد در پیست های اتومبیل رانی و همینطور جاده های شهری، به یکی از بهترین سوپرخودروهای فعلی بازار و رقیب بسیار قدرتمند و سرسختی برای مدل های مختلف پورشه 911 تبدیل شده است. مدل مسابقه ای SLS نیز در رقابت های GT3 شرکت و در رقابت 24 ساعته اسپا در بلژیک به قهرمانی رسید.