گردشی در پارادایس هاب: می‌خواهیم فرهنگ فضای کار اشتراکی را فراگیر کنیم

اتوبان ارتش را که به سمت آجودانیه می‌روید باید قبل از رسیدن به میدان اراج نیش ترمزی کنید و به راست برانید تا با یک دروازه روبرو شوید. بعد از گذر از این دروازه وارد به یک جاده نسبتا طولانی سرسبز که دور تا دورش را درخت احاطه کرده می‌رسید؛ جایی که دقیقاً می‌توانید هوای آلوده تهران را فراموش کنید.

صدای پرنده‌ها به گوش می‌رسد و اگر با کنجکاوی به لابه‌لای شاخه‌های درخت‌ها نگاه کنید، ممکن است شانس دیدن یک دارکوب را هم پیدا کنید. بعد از رد کردن این جاده و رسیدن به یک میدان آبی، دست راست‌تان لوگوی پارادایس هاب چشمک می‌زند؛ لوگویی که با نزدیک شدن به آن می‌توانید وارد یکی از زیباترین فضاهای کار اشتراکی ایران شوید.

تلفیقی از معماری مدرن و فضای بومی در داخل پارادایس هاب به چشم می‌خورد که تقریبا هر شخص ایرانی را به وجد می‌آورد. شیک بودن در اینجا مصادف با کپی برداری از ادارات و شرکت‌های مدرن و بزرگ خارجی نیست و رنگ و بوی ایرانی اصیل و خاصی داخل محوطه فضای کار اشتراکی دیده می‌شود.

از همان ابتدا که وارد فضای کار اشتراکی پارادایس هاب می‌شوید با سماور و چایی و بوفه‌ای برخورد می‌کنید که آن هم محصولات بومی و داخلی بیشتری نسبت به کالاهای خارجی دارد؛ محصولاتی که بیشتر آن با تلاش استارت‌آپ «باسلام» (که دفتر کوچکی در پارادایس هاب دارند) از سرتاسر ایران مهیا شده است.

برکات یک فضای کار اشتراکی خوب

«محمد تقی کریمی» هم‌بنیان‌گذار و راهبر ارشد برند پارادایس هاب، وظایف مختلفی از جمله ارتباط با استارتاپ‌ها به صورت انفرادی و جذب آن‌ها برای مشارکت و یا حمایت از آن‌ها، طراحی هویت استراتژیک برند و زیر ساخت‌های جهت اصالت بخشی و توسعه کسب و کار و رفع موانع و ضعف‌های سازمانی را برعهده دارد. همچنین مسایلی از قبیل جذب پارتنرها و شرکای استراتژیک جهت تسهیل فرآیند‌ها و فرهنگ سازی برای عموم نیز بر عهده اوست. او در بازدید از فضای پارادایس هاب با من همسفر می‌شود و از طبیعت ناب این فضا برایم می‌گوید؛ کریمی خودش عاشق طبیعت و حیوانات است و حتی استارت آپی به نام «پرنده بان» دارد که برای حمایت از پرندگان مدت‌ها پیش راه‌اندازی کرده است.او درباره ماهیت پارادایس هاب به دیجیاتو می‌گوید:

«بهره برداری از این باغ با موسسه دانش بنیان برکت بوده و مدیریت باغ به پارادایس هاب رسیده است. در این باغ فعلا سه ساختمان برای فضای اشتراکی وجود دارد و به زودی چند مکان دیگر مانند یک فضای برگزاری مراسم پانصد نفره و یک فضای آموزشی هفتاد نفره در آن احداث می‌شود. قصد داریم تیم‌های تخصصی را یکجا استقرار کنیم تا بتوانند با یکدیگر تبادل اطلاعات داشته باشند.»

۱۵ تیم و چندین نفر فریلنسر در پارادایس هاب بلوار ارتش مستقر هستند. شعبات چهار راه ولیعصر و دانشگاه علوم و تحقیقات نیز اخیرا راه افتاده. کریمی می‌گوید: «شعبه علوم و تحقیقات با یک تفاهمنامه بین ما و این دانشگاه که حاصل مذاکرات و صحبت های آقای حافظی با این مجموعه بوده، در حال احداث است و استفاده از آن بزودی برای همه عموم امکان پذیر است. هزینه های فراهم کردن تجهیزات شعبه هم بر عهده مجموعه ما بوده ولی کارهای اجرایی بر عهده دانشگاه آزاد است.»

کریمی می‌گوید شرکت دانش بنیان برکت به این علت وارد حوزه فضای کار اشتراکی شده که بتواند به رشد اکوسیستم کمک کند:

«برکت دوست دارد به عنوان یک سازمان خصولتی، وارد فضاهایی شود که بخش خصوصی توان وارد شدن به آن را ندارد. برکت قصد دارد زیرساخت کشور در زمینه فناوری را با کمک جوانان استارت آپی قوی کند. این مجموعه‌ی سرمایه‌گذاری، روی سرمایه‌گذاری‌های خود حساس است و روی تیم‌های قوی و قدر سرمایه‌گذاری می‌کند و نمونه موفق آن تا امروز استارت‌آپ «باسلام» است که توانسته به معنای واقعی کلمه کارآفرینی کند.»

پارادیس هاب جدا از سرمایه‌گذاری در برخی مواقع نقش شتاب‌دهی را هم ایفا کرده است. همچنین در تمامی دیزاین مجموعه سعی شده که فضا طوری باشد که ارتباطات بیشتر بین اعضا صورت بگیرد چرا که تیم پارادایس هاب معتقد است تیم‌های فنی استارت آپی باید روابط عمومی بسیار قوی‌تری داشته باشند.

خود کریمی با اینکه در زمان‌های دور برنامه نویس و هکر قدری بوده و بعد از یک چرخش درازمدت حالا در حوزه برندینگ و مارکتینگ فعالیت ویژه‌ای دارد ولی برخلاف اکثر افراد فنی-کامپیوتری از شم روابط عمومی قوی برخوردار است و باور دارد که این فن را باید به دیگر فعالان استارت آپی نیز آموخت. روابط عمومی او به حدی سازنده و قوی است که توانسته با برخی مجموعه‌های بزرگ همچون بومرنگ، ابرآروان و یکتانت قرارداد ببندد از سی تا هشتاد درصد تخفیف خدمات برای نیروهای مستقر در پارادایس هاب از آنها دریافت کند.

قیمت‌ها در پارادایس هاب به نحوی تعیین شده که تیم‌ها بتوانند از خدمات استفاده کنند. آن قابلیت مذاکره‌ای که در داخل بنیانگذاران نهفته در اجاره دفتر از پارادایس هاب هم نهفته و تیم‌ها می‌توانند بسته به استعداد خود، خدماتی را برای مجموعه انجام دهند و تخفیفهایی روی فاکتورشان بگیرند. پارادایس هاب همچنین برای تیم‌هایی که کار خلاقانه انجام دهند و ایده جذاب و نابی داشته باشند، تخفیف‌هایی در نظر می‌گیرد؛ مانند مجموعه وینداد که هم‌اکنون از ۳۵ درصد تخفیف خدمات مجموعه برخوردار شده است.کریمی می‌گوید وبلاگ پارادایس هاب و کلاس‌های آموزشی این مجموعه برای اعضا سعی دارند فرهنگ فضای کار اشتراکی را بیشتر و بیشتر در کشور توسعه ببخشند و تیم‌ها را با چنین فضاهایی آشنا کنند. بلاگ آموزشی مجموعه جزو ایده‌های کریمی بوده و خودش به آن خیلی اهمیت می‌دهد چرا که این خصوصیت میل به آموزش از نوجوانی همراه اوست. کریمی همیشه دوست دارد به دیگران آموزش دهد و خودش هم از آنها یاد بگیرد:

«رشد تیم‌های استارت آپی و توسعه فضاهای کاری در کشور با یکدیگر رابطه مستقیم دارند. باور دارم که کسب‌وکارهای نوپا در فضای کار اشتراکی بهتر می‌توانند هزینه‌های خود را مدیریت کنند و از آنسو رابطه و تبادل اطلاعات و شبکه سازی بین تیم‌های استارت آپی می‌تواند باعث شتابدهی در کار این تیم‌ها شود. تعامل شکل گرفته در فضای کار اشتراکی حیرت انگیز است و هر کس نت‌ورکی برای خودش دارد که گرد شدن این افراد در کنار هم یک جامعه بزرگ استارت آپی را می‌آفریند. ناگفته نماند که افراد باید بلد باشند از شبکه‌سازی‌های خود استفاده کنند و باور دارم که در فضای اشتراکی بهتر می‌توان این فن را یاد گرفت.»

 رابطه دولت و فضای کار اشتراکی

»حامد حافظی» هم‌بنیان‌گذار و مدیرعامل پارادایس هاب بیشتر حول انعقاد قراردادهای دولتی، مذاکرات، رسیدگی به امور شرکت، جذب سرمایه برای گسترش پارادایس، مذاکره با دانشگاه‌ها فعالیت دارد. او معتقد است تیم مهم‌ترین رکن یک استارت آپ به شمار می‌رود و ایده و سرمایه در مراحل بعدی قرار دارند: «تیم خوب اگر گرد هم جمع شوند، می‌توانند استارت آپ را به جلو پیش ببرند.»

حافظی می‌گوید کار در فضای اشتراکی را به این دلیل انتخاب کرده چون باور دارد این فضاها می‌توانند باعث رشد و موفقیت بقیه تیم‌ها شوند و این حس، حس خوبی است:

»مذاکره با تیم‌های دولتی کمی سخت‌تر است و قلق خودش را دارد. با تیم‌های دولتی باید با صبر و طمانینه وارد مذاکره شد و ناامید نشد. مذاکره با دولتی‌ها به کندی پیش می‌رود و اصلا جنب و جوش استارت آپی در آنها نیست، پس باید خودتان دائما پیگیر باشید و از این پیگیری هم دست نکشید. دولتی‌ها تمایل به همکاری دارند ولی به علت سیستم کاری‌ و اتوماسیون اداری‌شان، این روند کمی بیش از حد طول می‌کشد. کفش‌های آهنین خود را پا کنید و استقامت داشته باشید؛ این درسی است که به تمام تیم‌های حاضر در اینجا حین مذاکره با دولتی‌ها هم می‌گویم.»

حافظی می‌گوید ارتباط شرکت دانش بنیان برکت با دولتی‌ها در برخی مواقع برایشان بهتر تمام شده و در برخی مواقع بدتر اما در کل این موضوع توانسته در جاهایی به روند مذاکرات با دولتی‌ها تسریع ببخشد.

تغییر فرهنگ استارت آپی

»محمدرضا آبنیکی» هم‌بنیان‌گذار و مدیر ارشد عملیات پارادیس هاب است و مسئولیت تمام امور اجرایی و خرید و فروش و تجهیز شعب، پیگیری امور مالی و پرداختی بین سرمایه‌گذار و پارادایس هاب را بر عهده دارد.

او باور دارد که آنها برای جا افتادن فضای کار اشتراکی زحمت زیادی کشیده‌اند. آنها توانستند با مشاورین حقوقی قدری همکاری کنند تا بتوانند برخی از مشکلات استارت آپها را پیش مدیران دولتی حل کنند. به عنوان مثال مراکز بیمه و مالیاتی که به پارادایس هاب می‌آیند متوجه شدند که یک میز هم می‌تواند نقش شرکت فرد را ایفا کند:

»بازرس بیمه کاملا متوجه است که شرکت‌ها می‌توانند در محل کار اشتراکی فقط یک میز باشند و پارادایس هاب برای مجموعه خود بیست کد پستی جداگانه‌ای نیز تعبیه کرده است. امید داریم روزی بتوانیم همین مرحله تغییر اکوسیستم را برای فریلنسرها هم داشته باشیم و مدیران دولتی کاملا با مراکز کار اشتراکی آشنا شوند. 

آبنیکی می‌گوید این مسیر را برای اکوسیستم استارت آپی پیش می‌روند تا بتوانند آن را به جایگاه ویژه‌ای برسانند. او تاکید دارد که مجموعه آنها دیگر فضاهای کار اشتراکی را به چشم رقیب نمی‌بینند و باور دارند که باید با یک تفاهم، همکاری خوبی با این مجموعه‌ها پیدا کنند: «نیاز داریم تا فضای کار اشتراکی را در ایران به یک مفهوم کامل و درست برسانیم.»

مدیر ارشد عملیات پارادیس هاب همچنین معتقد است که تیم آنها می‌خواهد به بزرگترین تیم محل کار اشتراکی ایران تبدیل شود و فعلا هدفشان پرداخت به ارزش افزوده‌هایی است که به اکوسیستم استارت آپی می‌خواهند وارد کنند: «بیشتر از کسب درآمد دنبال ایجاد فرهنگ محل کار اشتراکی هستیم. البته این حرف به آن معنا نیست که سرمایه مالی بی‌انتهایی داریم، ما هم یک مبلغی به عنوان بودجه داریم و می‌خواهیم با ایجاد شعبات گوناگون درآمدزایی داشته باشیم. سعی کردیم قیمت‌های منصفانه و منطقی داشته باشیم.»

آبنیکی می‌گوید آنها صحبت‌هایی با O Space کردند و قصد همکاری‌هایی بین‌المللی دارند: «با کشور ترکیه هم صحبت کردیم.» اصولا اینطور که به نظر می‌رسد پارادایس هاب قصد ارز آوری به داخل کشور را دارد و دوست دارد که بتواند در سطح جهانی فعالیت کند؛ مدیران این مجموعه می‌گویند که همین الان هم قادر به کار در کشورهای دیگر هستند ولی باید درباره ساز و کار هر کشوری درست تحقیق و تفحص کنند.

پارادیس هابی‌ها معتقدند که تحریم‌ها مانع از فعالیت آنها در هیچ کشوری ولو آمریکا نخواهند شد چرا که می‌توانند با نام برندی دیگر در هر کشوری فعالیت کنند و موضوع اصلی در حال حاضر تحقیقاتی است که تیم انجام می‌دهد تا ببیند فعالیت در کدام کشورها بهتر و راحت‌تر خواهد بود.